Suikerwortel of Sium sisarum

De botanici twisten nog steeds over de herkomst van de suikerwortel. Doorgaans noemen ze China als moederland. Even raadselachtig blijft de vraag hoe deze Aziatische wortelgroente haar weg naar Europa vond. Zeker is dat de Britten de suikerwortel reeds halverwege de 16e eeuw kenden en tot in de 17e eeuw stond hij in welgestelde kringen hoog aangeschreven. Men eet alleen de vingerdikke wortels, die samen met de fijne wortels in een kluwen bij elkaar zitten. Ze zijn iets melig, smaken zoet en neigen naar pastinaken. Ze worden net als schorseneren klaargemaakt; alleen schilt men ze niet, maar ze worden voorzichtig met een zach­te borstel afgewassen In oude recepten worden suikerwortels met veel room, eieren en boter toebereid. Omdat de breekbare wortels moei­lijk te rooien zijn en een erg lange groeiduur hebben, bleef de suiker­wortel een groente in de marge. Hij werd zelfs zo marginaal dat hij mo­menteel alleen in een beperkte kring van tuinliefhebbers bekend is.

Teelt

De suikerwortel wordt gemakkelijk één tot anderhalve meter hoog. Plaats hem daarom bij voorkeur aan de rand van de tuin, in een losse, goed doorwortelbare en tame­lijk vruchtbare grond. De suiker­wortel groeit erg traag. Planten die je in de nazomer zaait, doen er soms veertien maanden over vooral­eer ze volgroeid zijn. Maar ook bij een voorjaarszaai moet je rekening houden met een groeiduur van een half jaar. Wij geven er daarom de voorkeur aan de planten in de herfst, tussen september en november, onder glas op te kwe­ken en ze in het voorjaar, wanneer ze vijf of zes bladeren hebben, in de tuin uit te planten. Je kunt natuurlijk ook in maart of april, en gezien de lange groeiduur liefst zo vroeg mo­gelijk, meteen buiten zaaien, maar het hangt dan sterk af van de klimaatsomstandigheden of de zaden kiemen. Heb je eenmaal enkele planten in de tuin, dan kun je ze ook verme­nigvuldigen door de wortels te de­len.

Zaaigoed

De suikerwortel is een echte rariteit geworden. Zaden zijn slechts in be­perkte hoeveelheden verkrijgbaar bij enkele zaadhandelaren. Het is daarom belangrijk steeds en­kele meerjarige planten voor zaad­winning in de tuin te houden. Se­lecteer hiervoor enkele forse planten met smaakvolle wortels uit en plant ze op een afstand van 40 x 50 cm van elkaar. Je kan ze ook in de sierborder verwerken. Pluk de schermbloemen als de zaden zwart kleuren en hang ze op een scha­duwrijke plek te drogen.

Oogst en daarna

De grond moet steeds goed vochtig en los blijven. Gedurende het twee­de groeijaar ontwikkelt zich in juli of augustus een bloeistengel die je meteen wegneemt, omdat anders de kwaliteit van de wortels achteruit­loopt. De suikerwortel is winterhard. Rooi de wortels naar behoefte tussen half oktober en eind maart. De smaak verslechtert naarmate de planten ouder worden. Gebruik daarom al­leen wortels van eenjarige planten en zaai elk jaar opnieuw of ver­meerder de planten door de wortel te delen.

Gebruik

Geneeskrachtige werkingen zijn niet bekend, toch vermeldt Dodoens dat 'de Suyckerwortelkens' ghesoden ende ghegheten/ sijn der maghen goet/ maken appetijt ende doen water lossen. Tsap van den wortelen met gheyten melck ghedroncken stelpt den loop des buycx en het Tsaet van desen wortelen met wijn ghedroncken verdrijft die winden ende opblasinghen van den buyck/ ende gheneest den hick. Deze medische toepassingen lijken nogal op de werking van andere schermbloemigen zoals Venkel: eetlustopwekkend, tegen darmproblemen (diarree, gassen) en vochtafdrijvend. Maar het best kun je deze wortels eens in de keuken proberen: gekookt, gefrituurd, als puree of in de wok, alles is mogelijk. Met zijn zoete smaak kun je de gekookte wortels ook in een beignetbeslag frituren. Lekker als tussendoortje of als nagerecht.

Sium sisarum plantgegevens

• familie: schermbloemen
• eetbaar gedeelte: wortel
• zaaien: maart-april; eind augustus-november
• planten: maart-begin april (scheuren)
• plantafstand: 25 x 30-40 cm
• zaaidiepte: 0,5-1 cm
• kiemvermogen: 3 jaar
• oogsten: half oktober-maart
• bodem: lichte, humeuze, diep doorwortelbare en vochtige grond
• bemesting: matig
• groei: overblijvend
• groeiplaats: vollegrond
• vermenigvuldiging: zaad, scheuren
• standplaats: zon
• bewaren: vollegrond, ingekuild

Namen Sium sisarum L.

Engl.: skirret.
Deu.: Zuckerwurzel.
Fran.: chervis.
Dodoens namen: Dese wortel wordt gheheeten in Griecx Sisaron. In Latijn Siser ende Sisarum/ ende daer naer van sommigen Servillum, Servilla oft Chervilla. In Hoochduytsch Gerlin/ Gierlin/ ende van sommighen Zam Rapuntzel. In Neerduytsch Suycker wortelkens/ ende Serillen. In Franchois Cheruy petite.