Decoratieve groenten en kruiden voor de siertuin

Ben je dol op verse groenten én op aantrekkelijke borders, maar heb je niet zoveel tijd en ruimte? Combineer dan het beste van twee werelden met mooie groenten in je siertuin. Veel groenten en kruiden zijn zo decoratief dat ze niet misstaan tussen de vaste planten en eenjarigen in de siertuin. Ook op balkon of dakterras hebben deze planten en kruiden een hoge sierwaarde. Bijvoorbeeld in potten of kuipen.

Decoratieve groenten en kruiden

• Koolsoorten
• Palmkool
• Savooiekool Bloemendaalse Gele
• Paarse boerenkool
• De lookfamilie
• Daslook
• Bieslook
• Prei
• Stokbonen
• Sugarsnaps
• Spekbonen
• Borlottibonen
• Rode groenten
• Snijbiet Rhubarb Chard
• Roodlof
• Rabarber
• Schermbloemigen
• Venkel
• Dille
• Zeekervel

Soms is het lastig keuzes maken. Je wilt graag een aantrekkelijke tuin met sierlijke borders, maar óók het plezier van verse groenten en kruiden uit eigen tuin. Geen probleem als je tuiniert in een tuin van 500 m² of meer, maar in de gemiddelde tuin kom je al snel ruimte te kort. Laat staan als je alleen een dakterras of balkon hebt met potten en kuipen. En niet iedereen heeft tijd voor een volkstuintje. Maar met deze decoratieve planten hoef je niet meer te kiezen en kun je je border of balkon smaakvol inrichten.

Koolsoorten

Veel koolsoorten zijn veelzijdig toepasbaar in de keuken en daarnaast zeer decoratief in de tuin. Dankzij de grote bladeren en de vele variaties in kleuren is er altijd een koolsoort die past bij een bestaande of nieuwe border!

Palmkool

Neem bijvoorbeeld de palmkool. Deze heeft donker gekleurd, blauwgroen blad en kan wel drie (!) meter hoog worden. Als je het blad van onder naar boven oogst, krijgt hij steeds meer de vorm van een palm, vandaar de naam. Palmkool is lekker in Italiaanse gerechten zoals minestrone, maar kan net zo makkelijk gebruikt worden in een stamppot. Ideale wintergroente.

Savooiekool Bloemendaalse Gele

Savooiekool Bloemendaalse Gele is wat lichter van kleur dan ‘gewone’ savooiekool. Het blad kleurt van groengeel naar goudgeel en is licht gekroesd. De smaak is heerlijk zacht én deze kool is redelijk winterhard. Deze koolsoort werd oorspronkelijk geteeld vlak achter de duinen in Kennemerland en past goed bij vis- en wildgerechten.

Paarse boerenkool

Een echte blikvanger in de (moes)tuin is de paarse boerenkool. Deze groente is makkelijk te telen en net zo gezond als ‘gewone’ boerenkool. Maar dan vele malen mooier met de dieppaarse kleur en krullend blad. Zeker in combinatie met andere paarstinten of juist als contrast bij oranje bloemen. Bovendien kun je er de hele winter van genieten, want je oogst per keer alleen wat je nodig hebt. Lekker in de stamppot, in een smoothie of als groentechips.

De lookfamilie

De lookfamilie staat bekend om zijn geneeskrachtige eigenschappen. De groenten en kruiden van deze familie bevatten veel anti-oxidanten en andere positieve geneeskrachtige eigenschappen. Maar ze zijn ook zeer decoratief, zeker als ze bloeien, en daarom ideaal te gebruiken in een sierborder.

Daslook

Daslook is een klein voorjaarsplantje en bloeit van april tot juni met witte bloemen. Na verloop van tijd vormen zich steeds groter wordende pollen. Het kruid is zeer gezond en kan gebruikt worden in salades en soepen, maar je kunt er ook een pittige pesto van maken. Van nature komt daslook in bossen en parken voor, deze soort houdt dus van een redelijk vochtige grond.

Bieslook

Een keukenkruid dat iedereen wel kent en vaak gebruikt wordt in soepen en salades. Als bieslook de kans krijgt – dus als de topjes niet geknipt worden – bloeit de plant met kleine paarse bolvormige bloemen die ook eetbaar zijn. Bieslook kan zowel zon als schaduw verdragen, als de grond maar vochtig is.

Prei

Allium Porrum, oftewel prei, valt op in de border met zijn grijsgroene recht opgaande bladeren. In bloei is de plant nog mooier: net als de bekende sierui bloeit prei met grote paarse en witte bollen. Helaas is prei na de bloei niet meer eetbaar, net als de meeste ‘doorgeschoten’ groenten. Zet er daarom een aantal in de border. Een paar kunnen geoogst worden, de anderen mogen doorschieten voor de bloemen en zaden.

Stokbonen

Stokbonen is een algemene benaming voor klimmende bonenplanten. Ze zijn er in veel verschillende soorten en variaties. De bloemen zijn wit of lilapaars en de bonen zelf groen of paars. Het blad is meestal hartvormig en frisgroen van kleur. Maar bovenal zijn bonen uit eigen tuin erg lekker!

Sugarsnaps

Sugarsnaps, of suikerbonen, zijn wat zoeter dan gewone peultjes en erwten. Als je ze vroeg plukt kun je ze met peul en al opeten, als je ze wat langer laat hangen zijn de erwtjes vaak nog erg lekker. (Afhankelijk van het ras, maar dat geldt voor alle peultjes en erwten.) Sugarsnaps kan je kort blancheren, en ook als wokgroente zijn ze smakelijk. Vroeger werden sugarsnaps erg hoog, maar tegenwoordig zijn er ook lagere varianten verkrijgbaar.

Spekbonen

Spekbonen hebben wat langere peulen dan sperziebonen en zijn wat ronder en vleziger dan de meeste bonen. In het noorden van het land en in Duitsland worden ze traditioneel gegeten met uitgebakken spek. De kleuren van de peulen kunnen groen, geel of juist paars zijn. Het blad is hartvormig.

Borlottibonen

Zelfs als je niet van bonen houdt, is de borlottiboon een aanwinst in de border. De peulen zijn wit met roze tot donkerode vlekjes. Ook de bonen zelf hebben dit gevlekte patroon. De smaak is nootachtig en een beetje zoet. Vooral in Italië is de borlottiboon populair, daar wordt het in diverse gerechten gebruikt zoals in de risotto.

Rode groenten

Het zal niet iedereen zijn smaak zijn, maar een rode of vurige border kan wél een spectaculair gezicht zijn. Veel bloemsoorten zijn in een rode kleur te krijgen en dat geldt ook voor bepaalde groenten.

Snijbiet Rhubarb Chard

In een ‘vurige’ border mag rode snijbiet Rhubarb Chard niet ontbreken. De vuurrode stelen en nerven contrasteren mooi met het frisgroene en geribbelde blad. Deze biet doet het goed op alle soorten grond en kan op vele manieren bereid worden. Bijvoorbeeld rauw in een salade of in dunne plakjes gefrituurd als bietenchips.

Roodlof

Roodlof is de rode variant van de witlof. Deze lofsoort, ook wel bekend als chichorei, maakt kleine, harde en licht bittere kropjes. Deze zijn rood-wit van kleur. Als ze doorschieten krijgen ze helderblauwe bloemen, maar ze zijn ook zonder doorschieten al decoratief. Lekker om rauw te eten, bijvoorbeeld in een salade of gekookt, net als traditionele witlof. Let op: de rode chichorei-varianten worden niet direct rood.

Rabarber

Groot, groen blad en rode stelen. Wie de ruimte heeft en houdt van rood in de border, kiest voor rabarber. Let hierbij op, want niet alle varianten hebben rode stelen. Alleen de bladstelen zijn eetbaar en worden met een klein beetje water en suiker of honing gekookt tot de vezels helemaal uit elkaar gevallen zijn. De vruchten van rabarber zijn ook decoratief: het zijn nootjes omhuld door een bloemscherm en hangen met vele bij elkaar aan de zaadstengel.

Schermbloemigen

De schermbloemigen is een grote plantenfamilie waarin ook veel groenten en kruiden voorkomen zoals wortels of geurige anijs. De schermbloemigen hebben vaak fijn blad en kleine schermen met talloze bloemetjes per plant.

Venkel

Zoek je wat lucht in de border? Kies dan voor het fijne blad van venkel. Deze naar anijs smakende plant kan flink hoog worden, dus zet ‘m niet helemaal vooraan in de border. Van de zaden kan thee worden getrokken. Er zijn twee varianten: gewone venkel wordt gebruikt als kruid, venkelknol is een groente en lekker in ovengerechten.

Dille

Dit kruid bloeit met kleine gele bloemen en heeft fijn naaldvormig blad. In de keuken wordt verse dille vooral gebruikt bij visgerechten, maar ook in soepen en sauzen. De zaden kunnen gebruikt worden bij het wecken van augurken en komkommers. Zaai dille direct op de juiste plek, door de penvormige wortel is deze lastig te verplaatsen naderhand.

Zeekervel

Zeekervel of zeevenkel komt voor in streken met een warm en droog klimaat en wordt wel toegepast in rotstuinen. Zeekervel wordt ongeveer 25 tot 30 centimeter hoog en heeft vlezige groene blaadjes. De bloemen zijn geelgroen of wit. De blaadjes zijn eetbaar en rijk aan vitamine C. De smaak lijkt op die van asperges. In Engeland worden ze vaak toegepast in vleesgerechten.

De smaak te pakken? Kijk dan ook eens online bij specialistische zakenkwekers. Zij hebben vaak nog meer smaakvolle én decoratieve groenten en kruiden die bij de gewone supermarkt niet te krijgen zijn.