Sterkere planten door biostimulanten

Anno 2019 kunnen we niet langer ontkennen dat er een duidelijke trend is naar biologisch en ecologisch tuinieren. Chemische bestrijdingsmiddelen laten we zoveel mogelijk in het winkelrek staan en we vertrouwen steeds vaker op gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong zoals bv. aaltjes of larven. Deze middelen helpen wel tegen plagen, maar kunnen onze dierbare plantjes niet beschermen tegen diverse ziekten en steeds vaker voorkomende extreme weersomstandigheden. De droge zomer van 2018 zorgde zo bij vele tuiniers voor de nodige kopzorgen. Toch kunnen we ook hiertegen onze planten beter beschermen, namelijk door het gebruik van biostimulanten.

Wat zijn biostimulanten

Biostimulanten zijn biologische producten die een positief effect hebben op de groei en weerstand van onze planten. Ze bevatten geen schadelijke stoffen en kunnen gebruikt worden vanaf het kiemen van het zaad tot de volwassen plant. Ze zorgen voor een betere groei, opbrengst en kwaliteit van onze planten. Biostimulanten kunnen gebruikt worden samen met meststoffen en gewasbescherming, want ze hebben immers geen directe werking tegen acute ziektes en plagen. Ze werken eerder preventief.

Werking

Elke plant krijgt te maken met verschillende stressfactoren (bv. watertekort, hitte, schimmels, virussen, …). Deze factoren gaan de groei van de plant meestal op een negatieve manier beïnvloeden. Het toedienen van biostimulanten aan onze planten gaat ervoor zorgen dat ze een grotere weerstand krijgen en dus beter bestand zijn tegen deze stress. Hierdoor gaat de plant de druk van deze stressfactoren langer kunnen weerstaan. Het is te vergelijken met het menselijk lichaam dat door een evenwichtige en gezonde voeding, de nodige vitamines en mineralen binnenkrijgt en daardoor een grotere weerstand kan bieden tegen ziektekiemen.

Niet alle biostimulanten bevorderen echter rechtstreeks de weerstand van de planten. Sommige soorten doen dit door het versterken het wortelgestel. Door het vormen van sterkere wortels, kan de plant op een betere en snellere manier alle nodige voedingsstoffen opnemen en hierdoor beter groeien en een hogere weerbaarheid bekomen. Uiteraard dienen er dan wel voldoende voedingsstoffen aanwezig te zijn in de omgeving van de plant, zodat deze opgenomen kunnen worden. Daardoor lijkt een combinatie van biostimulanten met meststoffen ideaal.

Voordelen

Het gebruik van biostimulanten heeft een aantal voordelen:

• De planten worden meer weerbaar tegen ziekten, plagen en extreme weersomstandigheden.
• Het wortelgestel is veel sterker en uitgebreider, waardoor de plant beter zal groeien en de opbrengst beter zal zijn
• Biostimulanten hebben geen negatieve effecten op de reeds aanwezige natuurlijke vijanden van bepaalde vernietigende insecten, zoals lieveheersbeestjes, vogels, bloedzuigers, …
• De ecologische voetafdruk van biostimulanten is beduidend lager dan die van de gewasbeschermingsmiddelen.
• Het gebruik van biostimulanten heeft geen resten. Alles wordt opgenomen door de aarde en de plant.

Soorten

Er zijn 5 verschillende soorten van biostimulanten.

Groeistimulatoren

Deze stimuleren specifieke onderdelen van de plant (bv. wortels, knoppen, bladeren, bloemen of vruchten). De bekendste groeistimulatoren zijn de zeewierextracten. Dit zijn biostimulanten die we al regelmatig tegenkomen op diverse verpakkingen in het tuincentrum. Deze extracten bezitten veel nuttige stoffen zoals aminozuren, vitamines en groeihormonen met elk zijn eigen specifieke werking.

SNA-biostimulanten (Stimulanten van Natuurlijke Afweer)

Zij bevorderen rechtstreeks het natuurlijke verdedigingsmechanisme van planten, door een aanval van ziekteverwekkers te simuleren. Dit is vergelijkbaar met inentingen tegen ziektes bij mensen (zoals bv. de griepinenting). Het product bevat een latent, niet levend virus en kan dus zelf geen ziekte veroorzaken. De plant gaat dit inactieve virus echter wel meteen herkennen en maakt antistoffen aan. Deze blijven lange tijd aanwezig en als de plant dan later echt in contact komt met het levende virus, zullen de reeds eerder aangemaakte antistoffen meteen in de aanval gaan. De plant zal niet ziek worden.

Osmoseregulatoren

Dit zijn stoffen die reeds aanwezig zijn in de planten. Ze worden extra toegediend om stress ten gevolge van uitdroging tegen te gaan.

Antioxidanten

Antioxidanten zijn noodzakelijk om vrije radicalen tegen te gaan. Dit zijn moleculen die de plantencellen zodanig kunnen beschadigen dat ze doodgaan. Elke plant maakt antioxidanten aan om deze vrije radicalen tegen te gaan. Een gestreste plant maakt echter minder eigen antioxidanten aan, waardoor er van buitenaf een extra hoeveelheid dient toegediend te worden om beschadiging tegen te gaan.

Biofungiciden en micro-organismen

Deze stoffen gaan werken tegen schimmels in de grond door zich rond de plantwortels te voeden met dezelfde voedingsstoffen als deze waarmee de schimmels zich voeden. De schimmels verzwakken bij gebrek aan voedingsstoffen en ruimte, kunnen zich niet verder ontwikkelen en sterven.

Praktisch

In Europa zijn er anno 2019 al zo’n 1000 middelen verkrijgbaar, die we biostimulant mogen noemen. Helaas staat dit niet als dusdanig op de verpakking en moeten we soms een beetje verder kijken. Voor de particuliere tuinier zijn er ook in België en Nederland al veel producten op de markt waarin biostimulanten vermengd worden. Meestal gaat het hier om bacteriën en zeewierextracten, die toegevoegd worden aan potgronden, meststoffen, bladvoeding en bodemverbeteraars.

Aan de ‘betere’ potgrond (bv. DCM) wordt deze biostimulanten standaard toegevoegd om elke plant of zaadje een goede start te geven om een sterke plant te worden. Er wordt hiervan geen specifieke melding meer gemaakt op de verpakking. In de universele en meestal goedkope potgronden uit de supermarkt of doe-het-zelfwinkel (witte product) vinden we deze stoffen niet terug. Als tuinier moeten we dan de keuze maken. We kunnen goedkope potgrond kopen en snel moeten bijmesten of ziekten behandelen of we kopen duurdere potgrond waarbij onze plantjes minder snel extraatjes nodig hebben om sterk te groeien.

Bij de andere producten is er steeds een duidelijke vermelding op de verpakking. Niet enkel het toegevoegde stimulerend middel staat vermeld, maar ook een verduidelijking van de werking hiervan.