Woldopluis, een veel voorkomende aantasting van sierplanten

Bij het begin van de zomer zijn er aan de onderkant van de bladeren van de hortensia’s vaak witte wollige spinsels te bemerken. In eerste instantie lijkt dit fenomeen niet schadelijk aangezien de spinsels niet lijken te bewegen en het ook niet meteen schade (zoals afgegeten bladeren) berokkent, maar toch dien je snel te handelen vanaf het moment van vaststellen. Jouw hortensia, of andere plant, is namelijk aangetast door de woldopluis of wollige dopluis en deze is niet zo onschadelijk als deze eruit ziet.

Wat is de woldopluis?

Familie

De woldopluis, wolluis of wollige dopluis heeft een nogal schattige naam gekregen, maar dit is eerder te wijten aan zijn uiterlijk dan aan zijn andere kenmerken. Dit is immers een zeer vervelend en schadelijk insect. De Pulvinaria Hydrangeae behoort tot de familie van de dopluizen, die op zijn beurt tot de superfamilie van de schildluizen wordt gerekend.

Herkenbaarheid

De aanwezigheid van deze luis is vooral te herkennen aan het spinsel dat hij voortbrengt. In de periode rond mei of juni zal de luis een soort van wollige cocon produceren. Als de volwassen luis na de aanmaak van deze omhulsels sterft, blijft deze cocon achter op de onderkant van de bladeren van de aangetaste plant. Dit wollige spinsel is ongeveer 1 centimeter lang en een halve centimeter breed. Hierin heeft de luis, voor hij gestorven is, zijn eitjes achtergelaten. Deze coconnetjes met eitjes worden het vaakst verspreid in de nabije omgeving door kleinere vogels die deze oppikken en elders laten vallen. Wanneer de eitjes in het spinsel uitkomen, kunnen de pas uitgekomen luisjes door hun lichtgewicht ook eenvoudig door de wind verspreid worden, waardoor vaak hele tuinen of streken aangetast kunnen worden. Een woldopluis plant zich maar één keer per jaar voort, maar kan helaas in deze ene keer wel duizend nakomelingen voortbrengen. Buiten de zomerperiode blijft de luis eveneens op de plant, maar is dan vaak onzichtbaar. De luis is bruinachtig van kleur en heel erg plat en hecht zich vast aan een tak, waardoor hij in zijn omgeving lijkt te verdwijnen.

Voorkeur planten

In zijn Latijnse benaming hoor je reeds de plantengroep ‘hydrangeae’, waardoor we inderdaad kunnen aannemen dat deze luis voornamelijk terug te vinden is op planten van de hydrangeae-familie, de alomgekende en veelvoorkomende hortensia’s. Daarnaast is de luis ook wel eens te vinden op hulst, linde, viburnum, esdoorn, euonymus, magnolia, kastanje en camelia.

Aantasting door woldopluis

Rond de periode van de aanmaak (mei/juni) van het wollige spinsel, is er buiten de aanwezigheid van deze spinsels nog weinig te merken aan de plant. Vaak wordt dan ook verkeerdelijk aangenomen dat dit geen kwaad kan en worden er verder geen stappen tot verdelging ondernomen. Kort na het uitkomen van de eitjes die zich in de spinsels bevinden, wordt de schade echter snel merkbaar. De bladeren krijgen op een zeer korte termijn talloze lelijke bruine vlekken op de bladeren en de plant ziet er binnen de kortste keren niet meer fris en gezond uit. Deze schade is te wijten aan het wegtrekken van het plantensap, dat door de luizen uit de bladeren gezogen wordt. Hoe langer de luizen op de planten blijven, hoe ernstiger de aantasting, hoe erger de uiteindelijke groeiachterstand van de plant.

Behandeling

Chemische behandeling

In de handel zijn er verschillende chemische middelen beschikbaar tegen dopluizen. Deze zijn echter duur in aankoop aangezien de behandeling zeer uitgebreid is en meerdere malen herhaald dient te worden. Elk blad dient aan de onderkant, waar de luizeneitjes en luizen zich bevinden, bespoten worden. Ook de stengels dienen grondig behandeld worden. Als we deze tijdsintensieve methode of het gebruik van chemische middelen willen vermijden zijn er maar twee andere mogelijke behandelingen.

Ecologische behandeling

Ofwel gaan we de luizen en omhulsels één voor één met de hand verwijderen ofwel kortwieken we de plant. Deze eerste methode heeft helaas weinig kans op slagen doordat de luizen zelf vrij moeilijk terug te vinden zijn op de stengels. Indien we de aantasting zeer vroeg opmerken, kunnen we door het verwijderen van de cocons nog wel succesvol zijn. Snel optreden is zeer belangrijk. Een zekerdere methode is om de plant tot aan de grond kort te snoeien. Verwijderde takken gooi je uiteraard niet op de composthoop of laat je niet in jouw tuin liggen om verdere aantasting voor het komende jaar te vermijden. Het staat een beetje naar, maar in vele gevallen is dit wel de enige manier om jouw plant niet definitief te verliezen. Opvolgende aantastingen kunnen immers lijden tot het definitief afsterven van de plant.