Slakken bestrijden: Hoe bescherm je je tuin en planten?

Het hebben van slakken in de tuin is een nachtmerrie voor mensen die hun buitenplanten met veel tijd en liefde verzorgen. Een aantal soorten van deze weekdieren die op het land leven, voedt zich graag met de bladeren van planten. Daarmee kunnen slakken heel wat schade aanrichten in je tuin. Wat kun je doen om te voorkomen dat er slakken in je tuin komen? En als ze er eenmaal zijn, welke diervriendelijke methodes kun je dan toepassen om ze te verwijderen?

Huisjesslakken en naaktslakken, welke zijn de vijand voor je tuin?

Niet alle slakken zijn verantwoordelijk voor het ruïneren van je met liefde gekweekte planten. Sommige soorten huisjesslakken dragen zelfs bij aan een gezonde tuin. Ze voeden zich voornamelijk met dode plantresten en ruimen op deze manier als het ware je tuin op en zetten het afval vervolgens om in goede voedingsstoffen voor je planten. Niet alle mensen zijn hiervan op de hoogte en zien deze huisjesslakken daarom ten onrechte aan voor het probleem in hun tuin. Een uitzondering hierop is de segrijnslak. Deze huisjesslak voedt zich, in tegenstelling tot veel andere huisjesslaksoorten, wel met de blaadjes van jonge groene planten. De segrijnslak kun je herkennen aan het motief op het huisje, dat veel weg heeft van een slangachtig patroon. Het zijn vooral naaktslakken die een ware plaag kunnen vormen en je tuin kunnen verwoesten. Zorg dus dat je, wanneer je slakken gaat bestrijden, de vijanden aanpakt en niet de ‘vrienden’ van je tuin.

Zout op slakken en andere dieronvriendelijke methodes om slakken te bestrijden

Je zult vast wel eens hebben gehoord dat zout over een slak strooien een effectieve methode is om het diertje te doden. Een slak zal inderdaad sterven wanneer hij wordt blootgesteld aan zout, maar echt diervriendelijk is deze methode absoluut niet. Een slak bestaat voor het overgrote gedeelte uit water en het zout zal het water uit de slak onttrekken. Het diertje wordt langzaamaan weggevreten tot er slechts een beetje slijm resteert. Een ander nadeel van zout strooien is dat dit je tuin absoluut geen goed doet. Het duurt relatief lang voordat het zout, dat voor veel planten een zeer schadelijke stof is, uit de aarde en dus uit hun voedingsbodem is weggespoeld. Ook het gebruik van vergif om de slakken te doden is niet aan te raden. Slakken worden onder andere door vogels gegeten. Als een vogel een vergiftigde slak eet, dan ondervindt de vogel hier ook de gevolgen van. Ook zullen de ‘vrienden van je tuin’, de afvaletende huisjesslakken, eten van het gif en sterven. En dit kan niet de bedoeling zijn.

Houd met het inrichten van je tuin rekening met eventuele slakken

Je kunt slakken in je tuin waarschijnlijk niet helemaal voorkomen, maar er zijn wel wat aanpassingen die je in je tuin kunt doen, waardoor je tuin een minder aantrekkelijke omgeving wordt voor deze dieren.

Leg een hindernisbaan aan rondom je planten

Er is een aantal materialen dat slakken het liefst vermijden of waar zij zich simpelweg niet over kunnen voortbewegen. Maak hier gebruik van en maak van je tuin een ware hindernisbaan voor slakken. Dit kun je onder andere doen door:

• Een scherpe, boven de grond uitstekende rand te plaatsen rondom je plantjes. Je kunt bijvoorbeeld een stuk uit het middelgedeelte van een plastic fles snijden en dit hiervoor gebruiken. Je kunt ook voor een zogenaamde slakkenborstel kiezen.
• Regelmatig de tuin te schoffelen of de aarde aan de oppervlakte om te scheppen. Het bovenste laagje aarde zal hierdoor uitdrogen en slakken bewegen niet makkelijk over een droge ondergrond.
• Eierschalen te vergruizen en rondom je plantjes te strooien. Dit vormt een scherpe ondergrond die de slakken graag zullen vermijden.
• Andere voor slakken uitdagende vormen van ondergrond in de tuin te leggen, zoals zaagsel, schelpenzand, lavagruis en ongebluste kalk.
• Je tuinafval te controleren en tijdig uit de tuin te verwijderen. Slakken bevinden zich graag in een vochtige omgeving met plantresten.
• Koffieprut in je tuin te leggen. Vooral de prut van cafeïnerijke koffie zullen slakken naar verluidt graag doen vertrekken.

Kies voor planten waar slakken niet van houden

Van een aantal soorten planten is bekend dat slakken er niet van houden. Door juist voor deze planten te kiezen, houd je slakken op afstand. Je kunt ook een plantensoort waar slakken een hekel aan hebben in de buurt van planten zetten, waarvan het waarschijnlijker is dat deze worden vernietigd door slakken. Voorbeelden van planten waar slakken niet zo gek op zijn, zijn kattenkruid, viooltjes en varens. Ook sterk geurende kruiden zoals knoflook, tijm en salie vinden slakken geen fijne planten.

Kopertape of koperdraad plaatsen om de plantenbakken

Een manier om slakken uit je plantenbakken te houden, is het plaatsen van koperdraad of kopertape om de rand. Wanneer slakken in aanraking komen met koper, zullen zij een schokje krijgen. Om dit nare gevoel te voorkomen, zullen ze een andere route kiezen die niet over het koper gaat en daarmee dus niet naar de plant zal leiden.

Slakken vangen en elders uitzetten

De meest vriendelijke manier om je tuin van slakken te verlossen is door ze te vangen en ergens anders uit te zetten. Je kunt slakken op verschikkende manieren vangen.

Lok slakken met een aantrekkelijke plant

Er zijn planten waar slakken niet van houden, maar er zijn ook planten die een onweerstaanbare aantrekkingskracht hebben op deze dieren. Deze planten kun je inzetten bij het lokken en vangen van slakken. Planten die door slakken interessant worden gevonden zijn onder andere de dahlia, de iris, afrikaantjes en de hosta. Gebruik een van deze planten als verzamelplaats voor de slakken, waarna je ze kunt vangen.

Koop een slakkenval of maak er zelf een

Je kunt bij de meeste tuincentra slakkenvallen kopen. Je vult deze vallen met een lokmiddel. Hiervoor kun je tal van producten gebruiken. Voorbeelden zijn sinaasappelschilletjes, paneermeel of een stukje meloen. Katten- en kippenvoer werkt overigens ook prima. Zelf een slakkenval maken kun je doen door een bakje met een gladde binnenwand in te graven, zodat de opening even hoog is als de oppervlakte van de grond. Als de slakken eenmaal in het bakje zijn gevallen, zullen ze er niet meer uit kunnen komen.

Controleer waarschijnlijke schuilplaatsen van de slak of creëer deze zelf

Slakken trekken zich doorgaans in de ochtend terug op een schuilplaats. Vaak schuilen ze onder een afdakje. Als je in je tuin zaken als een stapeltje dakpannen of hout hebt liggen, neem hier ’s ochtends dan eens een kijkje onder. Het zou zomaar kunnen dat je er slakken aantreft. Ook kun je eenvoudig zelf een schuilplaats maken. Leg bijvoorbeeld een bloempot op z’n kant of plaats stenen op een zodanige manier dat deze als afdak kunnen dienen.

Het uitzetten van slakken in een andere omgeving

Wanneer je de slakken die je gevangen hebt ergens anders weer wil loslaten, dan is het wel belangrijk dat je ze op ruime afstand, het liefst verder dan 20 meter, van je tuin uitzet. Uit een onderzoek aan de The Royal Swedish Academy of Sciences (2014) is gebleken dat slakken na uitzetting (als dit vlakbij gebeurt) vaak weer terugkeren naar de plek waar ze in de eerste instantie zijn weggehaald. Er zouden sterke aanwijzingen zijn dat slakken over een instinct beschikken, dat hen de weg naar ‘huis’ wijst. Om er zeker van te zijn dat de slakken niet zullen terugkeren, kun je ze bijvoorbeeld meenemen en uitzetten als je ergens verder weg met de auto naartoe gaat.