Wespen in de tuin? Zo houd je ze op afstand

Maar weinig mensen willen vrijwillig wespen in hun tuin. De dieren zijn vrij agressief en kunnen akelig steken met hun angel. Door naar ze te slaan provoceer je hun agressieve gedrag, maar de wespen hun gang laten gaan in je tuin is vaak ook geen optie. De dieren komen op alles af wat zoet is, dus ook op het drankje op je tuintafel. Wespen volledig uit je tuin bannen is onmogelijk, maar er zijn methodes om ze bij je uit de buurt te houden.

Hoe herken je wespen? Verschillen ten opzichte van bijen

In ons land kun je verscheidene wespensoorten in je tuin aantreffen, namelijk: de gewone wesp (Vespula vulgaris), de Duitse wesp (Vespula germanica), verschillende graafwespsoorten (Crabronidae), galwespsoorten (Cynipoidea) en de hoornaar (Vespa crabro).

Wespen zijn allemaal zwart met geel gekleurd en worden daarom vaak verward met bijen. Het verschil tussen deze twee diersoorten is dat wespen een smaller lichaam hebben, een fellere gele kleur hebben en duidelijk geel-zwart gestreept zijn. Ook in het gedrag zit een verschil. Wespen zijn agressiever dan bijen en sterven niet nadat ze hebben gestoken met hun angel. Bijen steken uitsluitend wanneer ze zich bedreigd voelen en overlijden nadat ze steken.

Bloemen en planten waar wespen op afkomen

Wespen voeden zich met een aantal voedingsmiddelen die aanwezig zijn in elke tuin. Enerzijds leven ze van de zoete nectar van bloemen, het sap uit bladeren van planten en van stuifmeel. Anderzijds voeden ze zich met kleine beestjes, zoals vliegjes en luizen, waardoor ze een ideale insectenbestrijder zijn. Er bestaan dus geen bloem- of plantensoorten die wespen aantrekken of weghouden.

Natuurlijke vijand van de wesp

Als je zelf wespen niet uit de tuin kunt wegjagen, waarom laat je het ecosysteem dan zijn werk niet gewoon doen? De wesp heeft verschillende natuurlijke vijanden. Zo zijn er roofvliegen (Asilidae), zangvogels (Thraupidae) en reptielen zoals de leguaan die op wespen jagen. Helaas komen deze wespeneters niet voor in Nederlandse tuinen. Een in Nederland voorkomend dier dat wel wespen eet én in tuinen leeft, is de hoornaar. De hoornaar, zelf een wesp, is de grootste wespensoort in Nederland en kan tot twee maal groter zijn dan andere wespen. Deze drieënhalve centimeter lange wesp jaagt onder andere op kleinere wespen. De hoornaar is in tegenstelling tot de andere wespensoorten minder dol op zoetigheid, is minder agressief en veel minder algemeen.

Als je dus wespen in de tuin wilt mijden, zit er maar één ding op: geen bloemen noch planten in de tuin. Voor velen is dit geen optie en hoort de tuin een kleurrijke plaats te zijn waar je kunt ontspannen. Bovendien blijven dan ook mooie vlinders en nuttige bijen weg uit je tuin. Als je en tuin met bloemen en planten hebt, zijn er een aantal tips om wespen toch uit je buurt te houden.

Wespen uit de tuin weren

Lok wespen met je begroeiing

Wespen komen af op alles wat zoet is. Zodra je buiten in je tuin gaat zitten met een glas fris en een koekje weten ze je snel te vinden. Een manier om wespen uit je buurt te houden is door een ideale leefomgeving voor ze te creëren, ver verwijderd van je tuinmeubilair. Poot bloemen en planten bijvoorbeeld in de hoek van je tuin, zodat de wespen onbewust worden gelokt naar een specifieke plek in je tuin. Niet iedereen kan deze oplossing toepassen in zijn of haar tuin. In tuinen waar overal bloemen en planten staan, is het doeltreffender om een wespenval te maken.

Maak een wespenval of verjaag ze met geuren

Een wespenval is simpel te maken van een plastieken fles (hetzij een liter- of halve literfles). Knip de fles op het punt waar de hals in een topje naar de dop loopt. Giet in de onderzijde van de halve fles een laagje zoete vloeistof, zoals limonade. Van de bovenzijde draai je de dop los van de tuit. Daarna zet je de bovenzijde met de tuit naar beneden gericht in de onderzijde. Nu is een trechtervorm ontstaan met een opening die leidt naar de zoete vloeistof. Wespen vliegen door de tuit naar de zoetigheid op de bodem van de fles, maar weten vervolgens niet hoe ze uit de fles kunnen komen. Uiteindelijk raken ze uitgeput van het vliegen en dalen ze neer op de vloeistof, waardoor ze verdrinken. Zet de wespenval niet op je tuinmeubel, want zo geef je ze de kans om naar je glas drinken te vliegen in plaats van naar de wespenval.

En als je dan toch in de tuin zit, zet dan een van de volgende producten op tafel waarvan wespen vinden dat het stinkt.

• Een schaaltje met kruidnagel, azijn of gesnipperde ui.
• Een wierrookhouder met een aantal wierookstengels.
• Een schaaltje met brandende gemalen koffie.

Let op mogelijke wespennesten

Wespennesten in tuinhuisjes, onder vlonders, tussen struiken en onder de aarde

Als je meer wespen in de tuin hebt dan anders dan bestaat de mogelijkheid dat er een wespennest in je tuin is gebouwd. De meest voorkomende wespensoorten in Nederland, de gewone en de Duitse wesp, kiezen een beschutte locatie uit die in de nabije omgeving is voorzien van bouwmateriaal voor het nest. Vaak worden nestplaatsen aangetroffen in hoekjes en op plafonds van houten tuinhuisjes en blokhutten, en onder vlonders. De wespen schrapen hout van alles wat ze maar kunnen vinden (tuinmeubelen, schuttingen enzovoort) en vermengen dit met hun speeksel. Het kleverige materiaal plakken ze aan het kleine papierachtige nest dat de koningin in haar eentje heeft gebouwd. Het nest zal groeien en het uiterlijk krijgen van een lichtgrijze of -bruine bal met één opening. In de periode augustus – september zijn de meeste eieren uitgekomen en vliegen de wespen vrij rond. Bij de eerste nachtvorst sterft de koningin, waardoor het wespenvolk niet terugkeert naar hun nest.

Andere wespensoorten, zoals de graafwesp en de galwesp bouwen een klein nest ondergronds of in hagen en struiken. Je moet dus goed oppassen als je de tuin omspit of een heg of struik snoeit.

Wespennest in je tuin? Dit moet je doen

Als je wilt voorkomen om te worden gestoken door een heel wespenvolk, dan onderneem je geen poging om het nest te verwijderen en schakel je de hulp in van een professionele ongediertebestrijder. De ongediertebestrijding strooit poeder over het nest dat grotendeels bestaat uit talk en voor een klein deel uit insecticide. De samenstelling van het poeder is dodelijk voor de wespen.

Lees verder

• Een tuin vol vlinders? Tips om ze te lokken