Meerstammige bomen als blikvanger in de tuin

Bomen en struiken: we weten waarschijnlijk allemaal wel wat dat is. Maar er is in de Nederlandse tuinen opeens een ander exemplaar opgedoken: De meerstammige boom. Meestal hebben we te maken met een boom, die als meerstammig exemplaar gegroeid of gekweekt is. Maar sommige grote struiken lenen zich ook goed voor een leven op hoge stammen. Waren ze vroeger nauwelijks te vinden op de kwekerijen, tegenwoordig zijn ze zeer geliefd. Zowel bij tuinarchitecten als bij de tuineigenaren. Deze boomsoorten kunnen, zeker als ze speciaal gekweekt zijn, best prijzig zijn. Je kunt ze met een beetje geduld ook vrij eenvoudig zelf opkweken.

Wat is een boom?

Deze vraag is niet moeilijk te beantwoorden. Elk kind wat je vraagt een boom te teken, zal een stam met een kroon tekenen. En dat klopt. We spreken van een boom als er sprake is van één stam. Een boom gaat zich vervolgens op bepaalde hoogte vertakken, waardoor er zich een kroon vormt op de stam. Het kan gaan om een natuurlijke vorm van de boom. Maar ook om vormbomen, die geënt worden op een onderstam. De bekende Bolacacia of Bolcatalpa groeien niet van nature in deze vorm, maar zijn zo gekweekt. Ondanks dat spreken we ook hier gewoon van een boom.

Wat is een struik?

Een struik is een plant met meerdere takken die duidelijk verhout zijn. Meerdere takken die ontspruiten vanuit het hart van de plant. Vanuit de basis, dus direct vanaf de grond, is sprake van een duidelijke vertakking van de plant. Dit kunnen dunne takken zijn, denk bijvoorbeeld aan de takken van de Hydrangea (Hortensia) of echt dikke verhoute takken. De Prunus laurocerasus (groenblijvende Laurierkers) heeft van die dikke takken.

Wat is een meerstammige boom?

Het klinkt eigenlijk alsof het niet klopt. Want een meerstammige boom, dat kan toch helemaal niet! Bomen hebben immers altijd slechts één stam. Toch duiken ze de laatste jaren steeds vaker op in de Nederlandse tuinen. Het gaat hier vaak om bomen, die van nature al de neiging hebben om met meerdere stammen uit de grond te voorschijn te komen. De kwekers gaan mee met de huidige trend en kweken deze exemplaren op tot prachtige meerstammige bomen. Ook struiken zijn geschikt om min of meer als meerstammige boom te kweken. De eerder genoemde wintergroene Laurierkers (Prunus laurocerasus) komt hoog op zijn stammen te staan, als telkens consequent van onder af de bladeren worden verwijderd. De dikke donkere stammen stralen iets mysterieus uit en de wintergroene kroon geeft het hele jaar extra body aan de tuin.

Tuinarchitectuur en meerstammige bomen of struiken

Tuinarchitecten maken in hun ontwerp steeds vaker gebruik van een meerstammige boom. Zeker in strakke minimalistische tuinen vormt deze boom als solitair aangeplant een bijzondere blikvanger. In een dergelijk geval wordt het grootste effect verkregen als slechts één exemplaar wordt aangeplant. Meerdere exemplaren halen al snel het gewenste effect weer weg. De meerdere stammen, die vanaf één en dezelfde plek ontspruiten hebben iets magisch. Als de takken en bladeren van deze stammen tot een zekere hoogte consequent worden verwijderd komen deze stammen helemaal tot hun recht. Het geeft ook een bijzondere doorkijk en zorgt meestal voor meer diepte in de tuin. Pas de laatste jaren is de meerstammige boom of struik geliefd bij de tuinbezitter en de tuinarchitect. Kwekers boden dergelijke bomen of struiken eigenlijk nooit aan. Dit is de laatste jaren sterk veranderd en er is inmiddels een uitgebreid aanbod van meerstammige bomen of struiken.

Meerstammige boom zelf opkweken

Meerstammige bomen of struiken die vanaf de kweker komen zijn behoorlijk prijzig. Overigens volkomen terecht, want het opkweken van degelijke bomen kost de nodige arbeid en tijd. Bovendien neemt de boom al die jaren plaats in op de kwekerij. Dat hier een prijs aan is verbonden, dat is te begrijpen en volkomen terecht. Met het nodige geduld kan je echter ook zelf een prachtige meerstammige boom opkweken. Kijk eens rond in je eigen tuin. Misschien staat er al een struik of boom die zich hier heel goed voor leent. Let goed op de vertakking van de plant, hoeveel stammen komen er uit de grond. Hoe lopen deze stammen verder in de plant? Kijk dus goed naar de tak-structuur. Bij een bladverliezende struik of boom kan je dit het beste in de winter beoordelen. Bepaal vervolgens welke stammen je wilt bewaren en verwijder alle overige takken. Voor een open structuur tussen de overgebleven stammen, is het mooi om alle kleine takken of twijgen ook te verwijderen. Hierdoor komt de structuur stukken beter tot zijn recht. Heb je geen geschikt exemplaar in de tuin, kijk dan met hetzelfde geoefende oog naar het aanbod in de tuincentra en bij de kwekers. Kijk goed en beslis niet te snel. Een goede basisvorm is immers heel belangrijk.

Soorten meerstammige bomen of struiken

• Acer campestre (Veldesdoorn)
• Amelanchier lamarkii (Krentenboompje)
• Betula utilis "Doorenbos" (Berk)
• Catalpa bignonioidis (Catalpa)
• Cercis siliquastrum (Judasboom)
• Cornus controversa "Variegata" (Bontbladige Kornoelje)
• Prunus laurocerasus (Laurierkers)
• Rhus typhina (Fluweelboom)