Vermeerderen of delen van vaste planten

Een tuin zonder vaste planten is bijna ondenkbaar. Vaste planten zijn gemakkelijk; ze vragen weinig onderhoud en geven een tuin veel extra's. Er zijn voor bijna elk seizoen wel vaste planten te vinden die bloeien. Zo kun je dus het jaar rond voor bloeiende planten zorgen in de tuin. Waar ze wel behoefte aan hebben is een goede verjonging om de drie of vier jaar. De meeste vaste planten zijn dan wel over hun hoogtepunt heen en gaan duidelijk teruglopen in de groei en de bloei. Dat is het moment om in te gaan grijpen en de plant de noodzakelijke verjonging te geven. Dit doe je door middel van vermeerderen of delen.

• Wat is het delen van vaste planten?
• Waarom moeten vaste planten gedeeld worden?
• Wanneer kunnen vaste planten gedeeld worden?
• Hoe moet je vaste planten delen?
• Het delen van vaste planten stap-voor-stap
• Vermeerderen van vaste planten

Wat is het delen van vaste planten?

Het delen van vaste planten is eigenlijk precies wat het woord al zegt: een vaste plant wordt opgedeeld in meerdere planten. Hierbij wordt de oorspronkelijke plant verjongd, waardoor hij weer goed gaat groeien én bloeien. Ook is het een eenvoudige manier om een plant te vermeerderen. Immers, door de plant te delen in meerdere kleine planten, ontstaan er gelijk meerdere exemplaren van dezelfde plant.

Waarom moeten vaste planten gedeeld worden?

Vaste planten, die jaren op één en dezelfde plaats staan, zijn na een periode van drie of vier jaar volgroeid. Na die periode worden ze vaak te groot voor de hun toebedeelde plaats of ze gaan het gewoonweg minder goed doen. Tijdens zijn groeiperiode zal een vaste plant zich rondom steeds verder uitbreiden. Hierdoor neemt hij steeds meer ruimte in beslag en worden omringende planten mogelijk in hun groei geremd. Er zijn ook vaste planten die het na verloop van jaren alleen nog goed doen aan de buitenranden van de pol. In het hart van de plant is alles afgestorven en alleen de nieuwe jonge delen aan de buitenrand doen het nog goed. Het binnenste gedeelte van de plant is dan gewoon op en een dergelijke plant groeit niet mooi meer. Beide zijn voorbeelden van vaste planten die nodig moeten worden gedeeld.

Wanneer kunnen vaste planten gedeeld worden?

Aan het begin van het nieuwe tuinseizoen is het een goede periode om de border te controleren op te grote vaste planten. Wacht hiermee tot de planten net zijn uitgelopen. Als alle jonge puntjes zichtbaar zijn, is goed te overzien hoe groot de pol van de plant precies is en hoe groot het gedeelte is dat moet worden uitgegraven. Begin zo vroeg mogelijk met delen, want als de groei er eenmaal goed inzit, dan kost het de plant veel meer energie om op zijn nieuwe plek goed aan de groei te komen. De beste periode loopt van half maart tot eind april. Maar ook het najaar leent zich goed voor het delen van vaste planten. Zeker de planten, die dan al uitgebloeid zijn, kunnen in de herfst heel goed gedeeld worden. Doe dit bij voorkeur in de maanden augustus, september of oktober. De nieuwe jonge planten worden dan nog teruggeplaatst in warme grond. Hierdoor zijn ze, nog voor de winter begint, in staat om goed aan te slaan en weer nieuwe wortels te vormen. Daardoor zullen ze een eventuele strenge winter wel overleven en heb je in het voorjaar prachtig uitlopende planten. Een groot voordeel van planten delen in het najaar is het feit dat je de jonge aanplant minder hoeft te controleren of nalopen op voldoende vocht. Als bij het herplanten voldoende water in het plantgat is gedaan, dan zal een extra watergift nauwelijks nodig zijn. Doordat in het najaar de nachten al weer vochtiger worden, zal de plant daar voldoende vocht uithalen

Hoe moet je vaste planten delen?

Het delen van vaste planten is geen moeilijk werk. Het is, zo als alles eigenlijk, slechts een kwestie van weten. Maar het kan wel een hele zware klus zijn. Sommige planten laten zich, door de compacte wortelkluit, maar moeilijk uitgraven. Ook is de ene plant veel makkelijker in stukjes te delen dan de ander. De ene soort valt tijdens het uitgraven al uiteen in kleine stukjes. De Geranium (Ooievaarsbek) is hier een goed voorbeeld van. Andere planten vragen echt om veel kracht en zwaar gereedschap, anders is het simpelweg niet mogelijk om door de enorme vaste wortels heen te komen. Siergrassen, maar ook Hosta's maken hele stevige en vaste wortelkluiten waar je niet zo snel doorheen zal komen.

Het delen van vaste planten stap-voor-stap

• Steek met een riek of spa de te delen vaste plant zo ruim mogelijk uit
• Zorg dat hierbij de kluit in tact blijft en de wortels zo min mogelijk beschadigt raken
• Schud nu de kluit zo goed mogelijk uit, waardoor de wortels en de groeipunten goed zichtbaar worden
• Deel de kluit vervolgens in stukken (aantal stukken afhankelijk van de grootte van de kluit)
• Controleer de gedeelde stukken op dode wortels of delen van andere (buur) planten of onkruid
• Maak een ruim plantgat en vul dit met potgrond
• Plant de gedeelde stukken terug (let op dat er nieuwe groeipunten en/of uitlopers zichtbaar zijn)
• Druk de grond rondom de wortels goed aan en geef water in het plantgat
• Als het water goed is weggezakt kan het plantgat dicht gemaakt worden
• Controleer in de eerste weken na de herplant of de jonge plant nog voldoende vocht heeft

Vermeerderen van vaste planten

In het voorgaande is steeds gesproken over het delen van vaste planten. Maar het zal inmiddels duidelijk zijn, dat met dit delen de betreffende plant tegelijkertijd vermeerderd kan worden. De opgegraven wortelkluit wordt immers opgedeeld in meerdere plantdelen. Deze jonge en gezonde plantdelen kunnen vervolgens op de zelfde plek, maar ook elders in de tuin, worden uitgeplant.