Citrusfruit is veelzijdig, en ook in Nederland te kweken

Citrusfruit is fruit wat in Nederland wordt ingevoerd en waar we veel gebruik van maken voor verschillende doeleinden. In Spanje zal er bij de maaltijd bijna altijd een citroen worden opgediend, vooral als het een vismaaltijd betreft. In het voorjaar kun je genieten van de geur van de bloesem en het is een prachtig gezicht als er geoogst gaat worden. Steeds meer mensen willen in onze Hollandse tuin ook wel een citroen- of sinaasappelboompje planten en dit is heel goed mogelijk.

• De citroenboom
• Valenciaanse sinaasappels
• Zelf kweken
• Welke soorten citrusfruit kennen we
• Groei en bloei van citrusfruit in Nederland
• Citroen en haar invloed op gezondheid
• Sinaasappel en haar invloed op gezondheid
• Grapefruit en haar invloed op gezondheid

De citroenboom

Als je in Spanje op het platteland komt dan zie je vele citrusboomgaarden. Vaak hele plantages van citroenen maar ook sinaasappels zowel de vroege als de late soort. Deze boom is oorspronkelijk afkomstig uit Zuidoost-Azië. In India en China werd deze boom al jarenlang gekweekt. Vanuit de Middeleeuwen is vaak bij een kasteel of landhuis nog een oranjerie te bezoeken en zo weten we dat de citrusvrucht ook in die tijd werd gekweekt. Later is ze via Italië naar Spanje gekomen waar ze vooral in de streek tussen Barcelona en Malaga zeer uitbundig groeit.

Valenciaanse sinaasappels

Wie kent niet de Valenciaanse sinaasappels die we in Nederland jaren geleden veelvuldig op de markt kochten. Tegenwoordig komt ook veel van ons citrusfruit uit Zuid-Amerika en zo kunnen we het hele jaar door citrusfruit kopen. Ook in Spanje zijn veel sinaasappel- en citroenplantages. Zo kun je in Spanje in de winter voor weinig geld een grote zak sinaasappels kopen terwijl de citroenen bijna gratis zijn.

Zelf kweken

Veel mensen die een woning hebben in Spanje willen direct al een citrusboom in hun tuin planten, maar dat blijkt vaak lastiger dan je denkt. Sommigen bereiken ieder jaar prachtige resultaten met veel citroenen of sinaasappels die heerlijk van smaak zijn. Maar niet iedere bodem is geschikt voor citrusfruit en dit dient men eerst te laten onderzoeken. Citrus vraagt om een neutrale tot zure en luchtige grond en niet teveel kalk. Men kan de plant het best begieten met regenwater in plaats van leidingwater. In Nederland zijn in de tuincentra tegenwoordig citrusstruiken te koop die al geënt zijn en die men dan zelf op een terras of in de tuin kan plaatsen in een mooie kuip. De citroenplant staat aardig als versiering op een terras of bij een veranda. Van mei tot september kan de plant buiten staan en kan men volop genieten van de bloesem en de vruchten. In Spanje noemt men de bloesem azahar en zo kent men ook de Costa Azahar die gelegen is tussen de Ebro Delta en Valencia. Wanneer men hier in het voorjaar met de auto rijdt dan ruik je vooral in de vroege ochtenduren de heerlijke geur van het citrusfruit.

Welke soorten citrusfruit kennen we

• citrus clementina, mandarijn die in Nederland veel gegeten wordt in de winter
• citrus paradisi, pompelmoes of grapefruit
• citrofortunella microcarpa, kumquat is niet eetbaar.
• citrus sinensis, navelsinaasappel.
• citrus limon is een citroen die in een kuipplant die tot vijf meter hoog kan worden.
• citrus limon eureka is een sterke kuipplant die vrijwel doornloos is. Zeer geschikt voor het terras.

Groei en bloei van citrusfruit in Nederland

De citrus bloeit met witte trosjes in het voorjaar. De bloemetjes lijken enigszins op jasmijn. Veel bloemen waaien af maar wat blijft gaat langzaam kleine vruchten vormen. Vanaf de herfst tot het volgend voorjaar rijpen dan de vruchten. In ons Nederlandse klimaat zijn de vruchten nauwelijks eetbaar. We planten ze voor de sier. Het snoeien moet worden gedaan om de dode takken te verwijderen. Scheuten die lang uitgroeien kun je in de zomer inkorten om de vorm mooi te houden. De Kumquat kan men het beste aan het einde van de winter in vorm brengen. De citrus kan beslist niet tegen koude luchtstromen dus is een beschutte plaats liefst tegen een warme muur aan te bevelen. Als het blad geel wordt is de grond te rijk aan kalk en dan is het mogelijk om te begieten met een ijzeroplossing. Hierdoor ontstaat weer een fris groen blad. Omdat we de vruchten van onze eigen struiken in Nederland niet eten kan men om bladluis en fruitvlieg te verdelgen een verdelgingsmiddel kopen van Bayer. De bladeren kunnen daarna nog eens afgespoeld worden met water. In de winter zal men de plant op een lichte plaats moeten zetten bij een temperatuur van tussen de vier en tien graden Celsius.

Citroen en haar invloed op gezondheid

Citroen is goed voor ons lichaam maar ook voor de geest. Het is werkzaam bij vermoeidheid, reinigt de huid en heeft een verfrissende werking. Een verfrissingsdoekje met citroen verdrijft bacteriën. Bij keelpijn helpt het om te gorgelen met een paar druppels citroen. Door het hoge vitamine C gehalte is citroen ook werkzaam bij verkoudheid. Een paar druppels citroen in de thee zijn verkwikkend. Citroen is ook goed te gebruiken om verkleuring van appel of banaan te voorkomen in een fruitsalade. Hierbij is de friszure smaak dan een toegift.

Sinaasappel en haar invloed op gezondheid

Uit de schil van de sinaasappel wordt olie geperst die gebruikt wordt in de parfumindustrie. Maar ook het sap van een sinaasappel is gezond door het hoge gehalte vaan vitamine C. In veel gerechten kan men sinaasappel gebruiken zowel in een salade als bij vlees. Sinaasappelschijfjes ter garnering staan erg decoratief. Ook kan men zelf marmelade maken van sinaasappel.

Grapefruit en haar invloed op gezondheid

De grapefruit is ontstaan uit een kruising tussen een sinaasappel en een pompelmoes. In Nederland kopen we meestal grapefruit uit Florida of Israël. De citrus paradisi kan wel tot vijftien meter hoog worden. De vrucht bevat veel vitamine C en kalium. Ook de voedingsvezel in dit citrusfruit is van belang voor goed functioneren van de darmen.Alleen als men medicijnen gebruikt kan men beter geen grapefruit eten. Het bevat een enzym wat de bloedspiegel kan verhogen. Dit is niet het geval bij ander citrusfruit.

Antioxidant

Alle citrusfruit kan worden beschouwd als een antioxidant. Dagelijks een citrusvrucht consumeren geeft bescherming tegen ziekte. Een mooie citrusboom of struik op het terras doet je denken aan de zuidelijke landen met haar zonnig klimaat.

Lees verder

• Bougainvillea als plant staat mooi op een Nederlands terras
• Een vijgenboom is een sieraad in de tuin
• Cycas revoluta kan op het terras of als kamerplant
• De jasmijn is een bloem vol geur en romantiek
• Druiven als plant kweken tot druivenrank kun je in de tuin