Het materiaal hout

Hout is een natuurlijk materiaal dat afkomstig is van bomen en struiken. Het materiaal wordt al tijden lang gebruikt voor vele toepassingen. Ondanks dat hout heel vaak gebruikt wordt dient er voorzichtig mee om worden gegaan.

Hout

Met gevelbekleding bedoelen we de buitenste schil van een gebouw of constructie. De gevelbekleding is beeldbepalend voor het ontwerp, maar beschermt ook de achterconstructie tegen vocht en andere fysische omstandigheden. Een manier om de gevel te bekleden is doormiddel van hout. Hout is een materiaal dat al een hele tijd veelvuldig wordt gebruikt bij het construeren en bekleden van gevels. De houten bekleding kan op verschillende manieren worden aangebracht; aaneengesloten of niet-aaneengesloten, geprofileerd en verticaal of horizontaal. Hout is dus een veelzijdig materiaal dat op diverse manieren gebruikt kan worden. Bijzonder aan hout is dat het een van de weinige bouwmaterialen is die in de natuur groeit. Hout is een hernieuwbare en daarmee een oneindige grondstof. Terwijl de boom groeit, helpt deze het milieu waarin we leven, door het absorberen van koolstofdioxide en het produceren van zuurstof, een duurzaam materiaal dus.

Hout is een materiaal dat afkomstig is van bomen en struiken. Omdat hout een levendig materiaal is en omdat elke boom onder verschillende omstandigheden is gegroeid zal het hout altijd specifieke kenmerken hebben, hierbij moet je denken aan; de draadrichting, splijtbaarheid, groeiringen, taaiheid, gedrag bij vocht, insecten en sterkte verschillen.

Groeiringen

Groeiringen ontstaan zoals de naam dat al doet vermoeden door het groeien van de plant of boom. De groeiringen zijn seizoensgebonden, in natte en koude periodes zullen de groeiringen dicht op elkaar zitten omdat de boom in deze periode niet veel is gegroeid. In warme en droge perioden zullen de groeiringen juist ver uit elkaar zitten. Vaak hebben bomen en planten in het zelfde gebied dan ook het zelfde patroon in de groeiringen. Er bestaat ook een verband tussen de volumieke massa van met materiaal en de groeiringen.

Spint en kernhout

Het buitenste gedeelte van een stam is de plek waar de voedingssappen van de wortels naar de bladeren worden gebracht, dit noemen we het spinthout.
Het overige deel van de stam, daar waar geen levensprocessen plaatsvinden noemen we kernhout.

Hoofdrichtingen

Hout heeft drie hoofdrichtingen: Radiale richting, tangentiale richting en de axiale richting. Elke richting heeft zijn eigenschappen die terug te zien zijn in het hout.

Duurzaamheidklasse

Klasse A: geschikt voor regendichte bekledingen
Klasse B: geschikt voor niet geheel regendichte bekledingen, maar waarvan de totale scheidingsconstructie waterdicht is.
Klasse C: geschikt voor bekleding van stallingruimten

Meest gebruikte duurzaamheidklasse is klasse B

Houtsoorten

Er zijn een heleboel verschillende soorten hout, al deze soorten zijn te onderscheiden in twee hoofdgroepen: Loofhout en naaldhout.

Loofhout

]Loofhout is afkomstig van loofbomen [bedektzadig] en wordt ook wel hardhout genoemd. Loofhout heeft een ingewikkelde inwendige structuur. Voorbeelden van loofhout zijn: Beuken, kersen, mahonie, eiken, meranti en azijnhout.

Beuken
Beukenhout is een vaste en harde houtsoort, maar niet duurzaam en slecht bestand tegen weersinvloeden. Beuken is heel goed buigbaar, en wordt vaak gebruikt als meubels en bijvoorbeeld trapleuningen. Beuken heeft duurzaamheidklasse 5.

Kersen
Kersen hout is geelbruin, soms roodbruin van kleur. Kersen heeft duurzaamheids klasse 3. De hardheid van het materiaal verschilt per boom.

Mahonie
Mahonie hout is een matig sterke houtsoort die roodbruin van kleur is. De kleur van het hout doet heel warm aan. Mahonie hout wordt op allerlei manieren toegepast; Meubelen, gevel betimmering beeldhouwwerk, lijsten en knoppen. Mahonie heeft duurzaamheidklasse 2 en is dus geschikt als gevelmateriaal.

Eiken
Het kernhout van eiken is geelbruin/bruin, het spinthout is daarentegen heel licht en bleek van kleur. Eiken is gemakkelijk te bewerken maar in combinatie met metaal niet mogelijk omdat dit gaat corroderen. Eiken is ook heel gemakkelijk te buigen en heeft duurzaamheidklasse 2.

Meranti
De kleur van meranti is donkerrood tot licht roodbruin. De sterkteklasse is K21 en de duurzaamheidklasse 2 tot 4. Meranti wordt gebruikt voor onder andere kozijnen, deuren, gevelbetimmeringen en trappenhuizen.

Teak
Teakhout is lichtbruin tot goudbruin van kleur en is gemakkelijk te bewerken. De duurzaamheidklasse ligt tussen de 1 en de 3, vanwege de goede duurzaamheid is materiaal voor vrijwel alle toepassingen te gebruiken.

Ceder
Ceder is licht -roodbruin van kleur en heeft een hoeveelheid etherische olie in zich die een opvallende geur met zich meebrengt. De duurzaamheidklasse is 2.

Naaldhout

Naaldhout is afkomstig van naaldbomen en wordt ook wel zachthout genoemd. Voorbeelden van naaldhout zijn: Grenen, vuren, ceder, oregon en hemlock.

Grenen
De kleur van het kernhout van grenen is lichtbruin deze kleur kan na verloop van tijd veranderen in een wat donkerdere kleur bruin. Grenen wordt voor verschillende doeleinden gebruikt; van kozijnen tot meubels en speeltoestellen. De duurzaamheidklasse is 3-4 .

Oregon/douglas
Deze houtsoort heeft een gele –lichtbruine kleur die kan veranderen in een oranje kleur. Er komt veel hars voor bij deze houtsoort en heeft een fijne nerf. Het hout heeft een duurzaamheids klasse van 3- 4 en wordt dankzij de goede sterkteklasse voor vele soorten toepassingen gebruikt. Hierbij kan je denken aan; balken, gordingen, spantconstructies en verschillende soorten buitenbetimmeringen.

Vuren
De kleur van vuren is wit/bleek tot geelbruin. Vuren is harshoudend, heeft een fijne nerf en heeft een hele grote sterkte. Hierdoor wordt vuren veelal gebruikt voor diverse constructieonderdelen als kasten, trappen, betimmeringen en dragende constructies. De duurzaamheidklasse is 4.

Profielen

Hout wordt meestal geleverd in standaard maten maar het is altijd mogelijk de afmetingen te veranderen door te schaven of te zagen. De houten delen kunnen op diverse manieren worden gevestigd aan de constructie; verticaal of horizontaal maar ook overlappend, open of in elkaar geschoven. Potdekselwerk, bevelsiding, Zweeds rabat, halfhouts rabat. Open gevelbekleding.

Gesloten gevelbekleding wil zeggen dat de houten gevel volledig gesloten is door de houten delen te laten overlappen of in elkaar laten vallen. De spouw moet op deze manier goed geventileerd worden om vochtproblemen te voorkomen en er moet expansieruimte worden vrijgehouden voor krimp en uitzetting van de constructie. Open gevelbekleding gaat langer mee en de spouw wordt automatisch goed geventileerd, omdat de delen uit elkaar liggen zal er geen spanning optreden in de constructie. Achter de houten delen wordt een damp - open vocht kerende laag aangebracht die uv bestendig is.

Je kan kiezen voor glad of een ruwe oppervlakte van het hout. Bij een ruw oppervlak vergrijst het hout minder snel als bij een glad oppervlak. Ook kan je ervoor kiezen het hout te schaven of te zagen, het blijkt dat fijn bezaagd hout om minder onderhoud vraagt als geschaafd hout.

Afwerking

Nadat de houtsoort en de profielen gekozen zijn en het hout geschaafd of gezaagd is kan de afwerking van het hout gekozen worden. Er zijn twee soorten afwerksystemen: een semi –transparant en een volledig dekkend systeem. Bij een semi transparant afwerksysteem blijft de structuur zichtbaar maar krijgt het hout wel degelijk een kleur. Bij een dekkend systeem is de structuur van het hout niet meer zichtbaar maar is er wel minder onderhoud nodig.

Het minste onderhoud bij een afgewerkte krijg je door:

• een houtsoort kiezen die niet snel krimpt of uitzet
• Geen scherpe randen en hoeken
• hout op de noord – en oostgevel.
• dekkend afgewerkt met een fijnbezaagd oppervlak
• drie dikke lagen beits in geen felle kleuren
• met een goede kwaliteitsklasse

Het hout dat gebruikt wordt voor het regelwerk moet een natuurlijke duurzaamheidklassen van 1 of 2 met minimale afmetingen van 19x44 mm.

Regelwerk

Regels zijn ervoor om de houten geveldelen te bevestigen aan de achterliggende constructie. De regels zijn direct verbonden met de geveldelen en de achterliggende constructie, hier mogen geen bevestigingsmiddelen worden gebruikt die niet bestand zijn tegen corrosie. Tussen de regels en de constructie moet een folie tegen het vocht worden aangebracht die minimaal 15 mm van de gevelbekleding is verwijderd. De regelafstand is 0.6 meter. Er wordt vaak dubbel regelwerk aangebracht, zo is de is het mogelijk de spouw goed te ventileren. Daarbij worden er openingen er openingen in de gevel aangebracht van minimaal 200 mm2 per m2 gevel.

Gevelaansluiting

De houten delen worden aan de regels bevestigd doormiddel van roestvast stalen schroeven of ringnagels. De afstand tussen de houten geveldelen en het maaiveld moet minimaal 300 mm zijn. De meeste houtsoorten zullen vergrijzen in de loop der tijd wanneer er geen onderhoudt wordt gepleegd. Loofhout soorten met duurzaamheidklasse 1 of 2 zijn geschikt voor vergrijzing.