Zonnepanelen; leveranciers van gratis stroom

Een deel van je eigen energie opwekken. Dat klinkt heel aantrekkelijk. De maandelijkse energierekening hakt er in veel Nederlandse huishoudens immers flink in. Daarom spreekt het idee, dat de zonnestralen je rekening bij de energiemaatschappij naar beneden kan brengen, veel eigen huisbezitters wel aan. Maar er komt heel wat bij kijken. De aanschafprijs van de zonnepanelen is behoorlijk hoog. Regelmatig zijn er subsidieregelingen vanuit de overheid, dat scheelt al een flink bedrag. En hoe werkt dat nou eigenlijk? Je eigen energie opwekken?

• Waar moet je rekening mee houden bij het plaatsen van zonnepanelen?
• Wat is de beste locatie voor zonnepanelen of PV-panelen?
• Hellingshoek voor zonnepanelen op het dak
• Beschikbare ruimte op het dak
• Hoeveel zonnepanelen moet ik plaatsen?
• Netgekoppelde of losstaande zonnepanelen
• Soorten zonnepanelen
• Zonnepaneel in de vorm van een dakpan
• Is er voldoende zon voor zonnepanelen in Nederland?
• Zonnekaart van Nederland

Waar moet je rekening mee houden bij het plaatsen van zonnepanelen?

Wie van plan is om zonnepanelen te gaan plaatsen doet dit over het algemeen om twee redenen: besparen op de energierekening en investeren in het milieu. Waarschijnlijk is het besparen op de energierekening het belangrijkste doel voor de meeste mensen. Om dit te bereiken moet je er voor zorgen dat je een optimaal rendement uit de zonnepanelen kan halen. Om dit voor elkaar te krijgen moet je rekening houden met de volgende factoren:

• Locatie van de zonnepanelen
• Hellingshoek waaronder de panelen worden geplaatst
• Oppervlakte en vermogen van de PV-panelen
• Soort zonnepanelen
• Zoninstraling

Wat is de beste locatie voor zonnepanelen of PV-panelen?

Als je beschikt over een plat dak, dan is dit altijd geschikt voor het plaatsen van zonnepanelen. De panelen kunnen namelijk met behulp van gespecialiseerd installatiemateriaal onder een schuine hoek geplaatst worden. Hiermee creëer je als het ware je eigen schuine dak. Vervolgens is het nog een kwestie van de panelen de juiste richting op plaatsen.

Het beste schuine dak is een dakvlak op het zuiden. Het zuiden kent in Nederland de meeste zonuren, waardoor het meeste rendement gehaald wordt uit panelen die op een dergelijk dakvlak zijn geplaatst. Je kunt natuurlijk op elk dakvlak zonnepanelen aanbrengen, maar hoe verder ze af liggen van een dakvlak op het zuiden hoe lager de opbrengst zal zijn. Een dak op het zuiden, zuidwesten of westen is het meest ideale dakvlak. Overigens speelt bij het te verkrijgen rendement ook de schaduw die op het dak valt gedurende de dag een grote rol. Als er in de nabijheid van de woning een grote boom staat, of een hoog gebouw, dan heeft de schaduw die dit veroorzaakt op je dak een negatief effect op het rendement van de panelen.

Hellingshoek voor zonnepanelen op het dak

De hellingshoek van een dak moet bij voorkeur tussen de 20° en 60° graden liggen. De optimale hellingshoek, de hoek met het meeste rendement en de hoogste zoninstraling, is 35°. Wil je de zonnepanelen op een plat dak plaatsen, dan bepaal je als het ware je eigen hellingshoek en kan het plaatsen van panelen dus altijd. De zonnepanelen worden dan op een zogenaamd kantelbaar armatuur gemonteerd. Een goede hellingshoek is belangrijk voor het rendement, maar heeft bovendien als voordeel dat de zonnepanelen bij een regenbui goed schoon kunnen spoelen. Ook sneeuw glijdt er sneller vanaf.

Beschikbare ruimte op het dak

In principe kan het hele dakvlak worden vol gelegd met zonnepalen. Waar je helaas wel mee te maken zult krijgen is het feit dat geen enkel dak helemaal bestaat uit dakpannen. Er bevinden zich op elk dak wel zogenaamde obstakels in de vorm van ramen, dakkapellen, schoorstenen en afvoerpijpen. Hierdoor wordt het vooraf passen en meten hoe en op welke manier de panelen het beste geplaatst kunnen gaan worden. Hierbij dien je rekening te houden met de standaard afmetingen van een paneel. Er zijn ook panelen op maat leverbaar, maar dan praten we wel over een hele dure oplossing. De obstakels, behalve de ramen, zorgen gedurende de dag ook voor schaduw op de panelen. En de nabijheid van een boom of gebouw kan ook schaduw op het dak veroorzaken. Het is daarom raadzaam om het dakvlak gedurende een aantal dagen eens goed te bestuderen om zo te kunnen zien hoeveel en op welke vlakken er sprake is van schaduw.

Ga je de zonnepanelen plaatsen op een plat dak, bedenk dan dat je dit niet onbeperkt vol kan zetten. Ook al lijkt hier vooraf geen sprake van een obstakel of schaduw, niets is minder waar. De panelen worden, onder een hellingshoek, achter elkaar geplaatst. Als ze te dicht op elkaar staan, dan werpen ze schaduw op elkaar.

Hoeveel zonnepanelen moet ik plaatsen?

De te plaatsen hoeveelheid zonnepanelen is natuurlijk afhankelijk van de mogelijkheden die je hebt op en rond de woning. Soms zijn de mogelijkheden zeer beperkt en in een enkel geval zijn ze onbeperkt. Maar naast de beschikbare ruimte moet je ook bepalen welk doel je wilt bereiken met de plaatsing. Wil je volledig zelfvoorzienend worden? Of volstaat het voor je om een deel van de benodigde energie voor jouw huishouden zelf op te wekken?

Om te bepalen hoeveel een zonnepaneel oplevert, moet je het aantal Wattpiek van het paneel weten. Door het aantal Wattpiek vervolgens te vermenigvuldigen met 0,85 kom je te weten hoeveel kWh het paneel per jaar zal opleveren. Met het jaaroverzicht van je energieleverancier bij de hand kan je dan op basis van je verbruik bepalen met hoeveel panelen je je doel kan bereiken.

Netgekoppelde of losstaande zonnepanelen

Netgekoppelde zonnepanelen

De netgekoppelde zonnepanelen zijn de systemen die gebruikt worden in de Nederlandse huishoudens. Deze systemen leveren de opgewekte, maar niet door het eigen huishouden gebruikte, energie terug aan het elektriciteitsbedrijf. Heb je een heel uitgebreid systeem, wat dus ook in staat is om veel energie op te wekken, dan kom je misschien over de hoeveelheid maximaal terug te leveren stroom. Je mag per jaar namelijk maximaal 3000 kWh aan het elektriciteitsbedrijf verkopen. Wordt er toch meer geleverd, dan worden er door het elektriciteitsbedrijf onderhoudskosten van het elektriciteitsnet in rekening gebracht.
Een compleet netgekoppeld systeem bestaat uit zonnepanelen, een omvormer en bijbehorend montagemateriaal.

Losstaande zonnepanelen

Losstaande zonnepanelen zijn gespecialiseerd in een specifieke taak en hebben meestal een relatief laag vermogen. Ze zijn gekoppeld aan één enkel apparaat en staan los van je eigen energiesysteem in huis. Denk hierbij aan een de steeds vaker aangeboden tuinverlichting op zonne-energie of het rekenmachientje met een eigen zonnecel. In de openbare ruimte is het beste voorbeeld de zonnepanelen langs de weg bij meetinstallaties en/of flitspalen.

Soorten zonnepanelen

Er zijn drie verschillende soorten zonnepanelen. De zogenaamde polykristallijn zonnepanelen zijn het goedkoopst en vooral geschikt om te plaatsen op een zonnig dak zonder obstakels. De monokristallijn zonnepanelen zijn duurder, maar in staat om per m² meer wattpiek vermogen te generen en daardoor beter geschikt voor een complex dak. Waarbij met een complex dak bedoeld wordt een dak met minder zoninstraling en/of meerdere obstakels. De derde soort zijn de zogenaamde dunne film zonnepanelen. Deze beschikken over een verfijnde techniek waardoor het mogelijk is om meer energie te generen. Hierdoor zijn er minder panelen nodig voor een hoge opbrengst. Dat kan dus een oplossing zijn als er sprake is van een gering dakvlak. Bovendien zijn deze panelen in staat om ook bij schaduwvorming toch zoveel mogelijk energie te generen. Maar de prijs van de panelen is wel een stuk hoger.

Zonnepaneel in de vorm van een dakpan

De SolarTile dakpan bevat zo onopvallend mogelijk zonnecellen. De zonnedakpan maakt hierbij gebruik van dezelfde techniek als de klassieke zonnepanelen. De vorm en het uiterlijk van de SolarTile dakpan benadert zoveel mogelijk de reguliere dakpan. Een dak bedekt met een grote groep zonnedakpannen oogt dan ook nog als een "normaal" dak. D.m.v. een dubbele laag gehard glas worden de zonnecellen beschermd. Door deze extra stevige uitvoering kunnen dakwerkers gewoon op het dak aan de slag en over de pannen lopen.

Is er voldoende zon voor zonnepanelen in Nederland?

Deze vraag wordt al snel gesteld door de kritische consument. En terecht, want we kennen in Nederland immers meer dagen zonder dan met een stralende zon. Maar weinig mensen weten dat de zonnepanelen ook op bewolkte dagen energie op kunnen wekken. Wolken houden slechts een deel van het zonlicht tegen, ook al ervaren wij dit anders. Er is natuurlijk op een donkere dag wel een lagere opbrengst dan op een zonnige dag. Maar onderschat niet hoeveel je zonnepanelen, ook in de winter, kunnen opwekken aan energie. Een winterdag met temperaturen rond het vriespunt en een heerlijk zonnetje levert echt wel energie op.

Zonnekaart van Nederland

Een groot aantal Nederlandse gemeentes heeft een zonnekaart laten maken. Met behulp van deze kaart is te zien of jouw dak geschikt is voor zonnepanelen en welk rendement je kunt verwachten. Je kunt deze informatie vinden op www.zonnekaart.nl.

Lees verder

• Milieubewust leven: Milieubewust leven; wees je bewust van je doen en laten (special)