Een werelduitvinding: de pedaalemmer

Sommige voorwerpen zijn zo volledig geïntegreerd in onze woningen, dat we ons haast niet kunnen voorstellen hoe we het zonder zouden moeten stellen. Bijvoorbeeld: de pedaalemmer, een echte werelduitvinding. In bijna alle woningen zijn één of meerdere exemplaren te vinden. Wie bedacht eigenlijk die pedaalemmer en hoe werkt het?

Opruimen

We produceren op heel wat momenten van de dag afval. Verpakkingen, schillen en andere rommeltjes die we even netjes willen wegwerken. Gewoon in een bakje weggooien is niet de beste oplossing. Schillen gaan rotten, vochtig materiaal in de afvalbak zorgt ook voor chemische processen. Het resultaat: de afvalbak gaat een hinderlijke geur afgeven. Gelukkig is daar een simpele oplossing voor: je doet er een deksel op.

Geen handen vrij

Met een deksel op de afvalbak worden de meeste hinderlijke geuren binnen de bak gehouden. Dat probleem is dus opgelost, maar we hebben meteen een nieuw probleem gecreëerd. Het deksel moet er weer af, als er afval in de bak moet worden gegooid. En dat is lastig, als je met twee handen vol viezigheid staat, of als je handen vies zijn geworden. Je ontkomt er niet aan, ook het deksel van de afvalemmer wordt vies. Als je daar niets aan doet, gaat de bron van hinderlijke geuren zich naar de buitenkant van de bak verplaatsen. Bovendien, de vuiligheid, waar allerlei bacteriën en andere ziekteverwekkers zich heerlijk kunnen nestelen, verplaatst zich gemakkelijk naar de volgende gebruiker van de afvalbak. En elke keer nadat je afval hebt weggegooid ook dat deksel moeten afpoetsen, daar zit je dan ook weer niet op te wachten.

Lillian Gilbreth

Lillian Gilbreth (1878-1972) / Bron: Smithsonian Institution, Wikimedia Commons (Flickr Commons)

De Amerikaanse Lillian Gillbreth (1878 – 1972), dochter van Duitse ouders, was een psycholoog en tevens industrieel ingenieur. Gillbreth beet zich vast in het efficiënt maken van diverse intensieve processen. Het feit, dat ze moeder was van twaalf kinderen, zal in die hang naar effectiviteit ongetwijfeld een rol hebben gespeeld. Een van haar projecten was de afvalemmer. Afval moest gewoon snel weggegooid kunnen worden, ook al had je vuile handen. En daarom vond Lillian Gillbreth de pedaalemmer uit, een werelduitvinding waar we haar nog steeds erg dankbaar voor zijn.

De pedaalemmer

Het idee van de pedaalemmer is eigenlijk briljant eenvoudig. Met je voet bedien je een pedaal, waardoor het deksel automatisch omhoog komt. Je kunt je afval in de bak deponeren en je laat je voet los van het pedaal, waardoor het deksel zich automatisch weer sluit. Efficiënt, eenvoudig en hygiënisch, kortom: briljant.

Twee emmers

Een pedaalemmer bestaat eigenlijk uit twee emmers, een binnen-emmer en een buiten-emmer. Het afval komt in de binnen-emmer terecht, die op zijn beurt weer in de buiten-emmer zit. Het afsluitende deksel sluit de buiten-emmer af, waardoor ook meteen de binnen-emmer aan de buitenlucht wordt onttrokken. Onder de buiten-emmer zie je pedaal, waarmee je het deksel omhoog laat komen.

Werking

Aan de achterzijde is de stang goed te zien, die uiteindelijk het deksel omhoog drukt.

Er zijn verschillende manieren, waarop je met een druk op het pedaal het deksel van de pedaalemmer in beweging kunt krijgen.

Door met je voet op het pedaal te drukken, worden stangen in de constructie bewogen, waardoor uiteindelijk een verticale stang het deksel omhoog duwt. Het deksel komt nooit helemaal in een hoek van 90 graden te staan. Zodra je voet het pedaal loslaat, zal het deksel vanzelf terugvallen en hierdoor schuiven alle stangen ook weer terug in de uitgangspositie.
Door met je voet op het pedaal te drukken, wordt de binnen-emmer omhoog bewogen. Hierdoor drukt de binnen-emmer het deksel van de buiten-emmer omhoog. Het deksel komt nooit helemaal in een hoek van 90 graden te staan. Zodra je voet het pedaal niet langer indrukt, zal de zwaartekracht zijn werk doen, en valt alles weer terug.

Afvalzakje

Als de afvalbak vol is, is de binnen-emmer eenvoudig uit de buiten-emmer te tillen, om deze in een afvalcontainer leeg te gooien. Hoewel dat op zich handig is, betekent het vaak, dat de binnen-emmer vervolgens moet worden schoongemaakt. Gelukkig is ook daar een simpele oplossing voor: we doen in de binnen-emmer een afvalzak, die we eenvoudig in zijn geheel kunnen weggooien, als deze vol is.

Modellen

Enkele pedaalemmers

De tijd heeft niet stilgestaan, en allerlei nieuwe spannende vormen en kleuren hebben het licht gezien. Ook zijn er allerlei variaties op de pedaalemmer bedacht, waarbij het niet de voet is, die het mechanisme in werking zet, maar bijvoorbeeld het openen van een kastdeurtje. In veel moderne keukens zitten afvalemmertjes in een van de keukenkastjes verstopt, en uiteraard moet daarbinnen het deksel goed gesloten blijven. Ook zie je varianten, waarbij je met één hand een handel bedient, waardoor het deksel opengaat. Dat kan handig zijn, bijvoorbeeld als je je voeten niet goed kunt gebruiken. In ieder geval heeft de pedaalemmer ervoor gezorgd, dat we in onze keukens, badkamers en toiletten ons afval op een schone, prettige en hygiënische manier kunnen wegdoen.