Een vloer leggen: Het leggen van een tegelvloer

Zelf een tegelvloer leggen klinkt ingewikkelder dan het is. Wel is het van belang om goed te weten wat de juiste werkzaamheden zijn en in welke volgorde ze gedaan moeten worden. Daarnaast is het belangrijk om zeer secuur te werken en het werk niet te overhaasten. Gebruik de eerste keer ook kleine tegels; hoe groter de tegel hoe lastiger het netjes leggen van de vloer wordt. Bij grotere tegels ontstaan er dan vaak verschillen in hoogte tussen te tegels.

Het kiezen van de juiste tegel voor de juiste vloer

Voordat begonnen kan worden met het leggen van de tegelvloer is het belangrijk om te weten voor welke ruimte de tegels bestemd zijn. Vloertegels zijn namelijk beschikbaar in verschillende slijtageklassen, waarbij klasse 1 het minst slijtvast is en klasse 5 vrijwel ongevoelig voor slijtage is. Uiteraard dient een woonkamer of hal voorzien te worden van een tegel met een hoge klasse, terwijl in bijvoorbeeld de badkamer volstaan kan worden met een klasse 1 tegel. Dit omdat de badkamer minder intensief gebruikt wordt dan de woonkamer en er daarnaast ook minder met harde voorwerpen of schoenen op geschoven/gelopen zal worden.

Hoeveel tegels moeten gekocht worden?

Indien de juiste tegel gekozen is, met de bijbehorende slijtageklasse, is het belangrijk om te weten hoeveel tegels er gekocht moeten worden. Gezien ook bij het leggen van een tegelvoer snijafval kan ontstaan dienen er meer tegels gekocht te worden dan puur en alleen voor de oppervlakte van de ruimte voldoende zou zijn. Waar bij het leggen van bijvoorbeeld parket een 10% extra gekocht moet worden, is bij het leggen van een tegelvloer een marge van 5% voldoende. Dit vanwege de voegen die nog tussen de tegels komen. Naast de 5% marge, die dient voor eventueel snijafval, is het verstandig om een extra pak tegels aan te schaffen. Dit omdat het kan voorkomen dat er in de toekomst een tegel beschadigd of kapot gaat. Door nu een extra pak aan te schaffen is er in ieder geval een tegel van hetzelfde model en dezelfde kleurstelling beschikbaar om de kapotte tegel te vervangen.

De ondergrond egaliseren

Na het aanschaffen van de juiste tegels in de juiste hoeveelheid, dient de ondergrond geschikt gemaakt te worden voor het leggen van tegels. Een effen ondergrond is essentieel als juiste basis voor een goede tegelvloer; eventuele oneffenheden kunnen niet meer hersteld worden bij het leggen van de tegelvoer. Voor het vereffenen van de vloer zijn er twee mogelijkheden; men kan gebruik maken van egalisatiecement of van een vloeibare plamuurmassa. In feite komen beide methodes op hetzelfde neer. Maak het mengsel aan zoals beschreven staat op de verpakking en verdeel deze over de vloer. Gebruik hiermee een wisser met een rubberen uiteinde. Als alles goed verdeeld is dient het egalisatiecement of de vloeibare plamuurmassa te drogen. De droogtijd staat vermeld op de verpakking, meestal betreft het een dag of twee.

Het leggen van de tegels

Het berekenen van de passtukken

Als de vloer egaal is, moet berekend worden hoe groot de passtukken aan de verschillende zijdes van de vloer worden. Om dit te berekenen is het nodig om te weten hoe lang en hoe breed de kamer is, hoe groot de voegen worden en hoe groot de tegels zijn. Als voorbeeld hierbij onderstaande berekening:

• De vloer is 10 meter lang. De tegels zijn 30cm groot en de voegen 0.5 cm.
• 1000 cm (10 meter) gedeeld door 30,5 cm (30cm + 0.5cm) = 32,79
• Dit betekend dat er 32 hele tegels inpassen met 1 voeg per zijde per tegel.
• Er is echter één extra voeg nodig, aangezien de kamer begint en eindigt met een voeg,
• 32 x 30,5 (tegel + voeg) + 0,5 (extra voeg) = 976,5 cm.
• 1000 - 976,5 = 23,5.
• 23,5 - 1 (2x een voeg van 0,5 waar de plint komt) = 22,5
• 22,5 / 2 (een passtuk aan beide zijden van de kamer) = 11,25
• Ieder passtuk dient dus 11,25 cm groot te zijn

Dezelfde berekening dient ook gemaakt te worden voor de breedte van de kamer. Door aan beide zijden een even groot passtuk te maken wordt voorkomen dat de vloer begint met een hele tegel en aan de andere kant van de kamer eindigt met een klein stuk tegel.

Het spannen van de spandraden

Nu de grootte van het passtuk aan beide zijden bekend is, moeten er spandraden boven de vloer bevestigd worden. De spandraden dienen op dezelfde afstand van de muur te komen als de passtukken en de voegen hiervan. In ons rekenvoorbeeld was het passtuk 11,25cm, inclusief de voegen aan beide zijden van het passtuk zou dit uitkomen op 12,25 cm. Op deze afstand van de muur dient dus evenwijdig met de vloer een spandraad gespannen te worden. Hetzelfde dient te gebeuren voor de breedte van de kamer, waardoor er dus twee draden door de kamer lopen die elkaar in een hoek haaks kruisen. Het spannen van de spandraden kan gebeuren door spijkers in de vloer te slaan. Het is wel belangrijk dat deze spijkers niet kunnen bewegen, omdat de spandraden gebruikt worden voor het recht leggen van de vloer.

Mocht het een ouder huis betreffen waarbij de muren niet recht zijn, of een kamer waarbij een muur iets schuin staat, zorg dan in ieder geval dat de spandraden wel haaks op elkaar blijven staan. Hierdoor wordt voorkomen dat de vloer ook nog eens scheef gelegd wordt.

Het maken van de tegellijm

Pas als de spandraden staan wordt te tegellijm gemaakt. Voor het maken van tegellijm is het belangrijk de instructies op de verpakking goed op te volgen en te blijven mengen totdat alle oneffenheden in de lijm weg zijn. Gezien dit mengen vaan een zwaar klusje is, kan hiervoor gebruik gemaakt worden van een boormachine die op een laag toerental draait, met een mengkop erop.

Het leggen van de eerste tegel van de tegelvloer

Begin vervolgens met het leggen van de vloer in de hoek waar de draden elkaar kruisen. Als het een kamer betreft waar er maar 1 deur is, is het verstandig om bij het leggen van de draden ervoor te zorgen dat de spandraden elkaar zo dicht mogelijk bij de deur kruisen. Als er iets fout gaat, ligt de vloer tenminste niet scheef bij de deur, waar het het eerste opgemerkt zou worden.

Verdeel de tegellijm zo gelijkmatig als mogelijk over de vloer in de hoek waar de spandraden elkaar kruisen. Het verdelen van de lijm dient te gebeuren met een tandspatel of lijmkam. Hierdoor ontstaat een gestreept reliëf in de lijm. Bewerk niet een te groot gedeelte van de vloer met de lijm, deze lijm kan snel drogen. Het is daarom ook aan te raden om slechts voor enkele tegels tegelijk de lijm aan te brengen.

Druk de tegel lichtjes in de lijm en gebruik een rubberhamer om de tegel iets verder in de lijm te tikken. Het is belangrijk om hierbij niet teveel druk uit te oefenen; de tegel mag de ondergrond niet raken! Hierna kan een tegelkruisje op iedere hoek van de tegel aangebracht worden. Hierbij zijn er twee mogelijkheden. Enerzijds kan op iedere hoek van de tegel een kruisje plat tegen de tegel gedrukt worden en diep in de lijm gedrukt worden. Deze tegelkruisjes laten we ook liggen en worden niet verwijderd bij het voegen. Een andere manier is om de kruisjes verticaal te gebruiken; zet hiervoor op iedere zijde van de tegel 2 tegelkruisjes rechtop tegen de tegel. Als de tegelkruisjes op deze wijze gebruikt worden dienen ze wel verwijderd te worden voor het voegen.

Het leggen van de gehele tegelvloer

Als het voegkruisje ligt, kan de volgende tegel strak tegen het voegkruisje aangelegd worden. Tik deze ook op dezelfde wijze in de lijm als de eerste tegel. Zodra er een aantal tegels liggen is het goed te zien of de vloer recht ligt en of de tegels op dezelfde hoogte liggen. Als dit niet het geval is, kan een te hoog liggende tegel aangetikt worden met de rubber hamer. Een tegel die te laag ligt kan opgehoogd worden door extra tegellijm onder de tegel aan te brengen. Zolang de lijm nog niet droog is, kan er met de tegels nog geschoven worden. Let wel op dat eventuele lijmresten die op de tegels komen verwijderd worden middels een vochtige spons. Als de lijm droogt wordt dit lastiger.

Het maken en leggen van de passtukken

Zodra de alle hele tegels liggen, moeten de passtukken gemaakt worden. Hiervoor is een tegelsnijder nodig. Deze zijn vaak tegen schappelijke prijzen te huur bij bouwzaken. Gebruik het mes van de tegelsnijder net zo lang totdat het glazuur van de op maat te snijden tegel goed doorsneden is. Hierna kan de tegel over deze kras gebroken worden. Gebruik voor scherpe randen eventueel een tegelvijl voor het afvijlen van deze randen. Indien er ronde tegels gemaakt dienen te worden voor een bepaalde vorm van de kamer kan gebruik gemaakt worden van een tegelzaag.

Zodra alle passtukken liggen, dient de vloer te drogen. Als de tegellijm droog is, meestal rond de 24 uur later, kan begonnen worden met het voegen.

Het voegen van een tegelvoer

Voor het voegen dient eerst voegmiddel aangemaakt te worden. Hoe het voegmiddel aangemaakt moet worden staat vermeld op de verpakking. Net als tegellijm droogt voegmiddel vrij snel. Maak daarom niet teveel voegmiddel in één keer aan. Breng het voegmiddel aan door middel van een rubber spatel en druk hiermee het voegmiddel stevig in de voegen. Als dit te los wordt gedaan bestaat de kans dat de voegen snel kapot gaan of dat er zogenaamde belletjes in de voeg ontstaan. Overtollig voegmiddel kan verwijderd worden door een vochtige spons, echter dient dit voorzichtig te gebeuren om de voeg niet kapot te maken.

Het afwerken van de tegelvoer

Als de voegen klaar zijn en gedroogd zijn, kan de waas die zich op de tegels bevindt van het voegmiddel verwijderd worden. Ook dit kan gebeuren met een vochtige spons. Hierna is de tegelvloer klaar. Als laatste tip voor het leggen van een vloer; gebruik de tegels uit verschillende verpakkingen door elkaar heen bij het leggen. Per pak kan er een klein kleurverschil in zitten, dat door de verpakkingen te mengen voorkomen wordt.

Na het schoonmaken van de tegelvoer kunnen aan de zijdes van de tegels plinten gelegd of gemonteerd worden. Hiervoor zijn een aantal mogelijkheden, waarvan tegelplinten of houten plinten de meest gebruikte mogelijkheden zijn. Houten plinten kunnen in de muur geboord worden, terwijl tegelplinten middels tegellijm aan de muur bevestigd kunnen worden. Gebruik ook hierbij de kruisjes voor het aanhouden van de juiste afstand tussen de tegels, maar gebruik ze hier op de verticale wijze. De kruisjes kunnen nu immers niet blijven zitten.