Olifantengras als vervanger van stookolie

Olifantengras is een gewas waarmee je prima je huis kunt verwarmen. Het is goedkoper dan mazout en heeft een hoger rendement dan hout. Op een ha grond kan 10 tot 20 ton olifantengras gewonnen worden en dat gedurende 15 tot 20 opeenvolgende jaren. De plant groeit prima op plaatsen met veel regenval. Miscanthus wordt geoogst, verhakseld, opgeslagen en gebruikt. Net zoals met mazout kan je gewoon je centrale verwarming stoken met en de thermostaat gebruiken.

Wat is miscanthus?

Miscanthus is een grassoort die in verschillende variëteiten bestaat. De variëteit waarover we het in dit artikel hebben is de Miscanthus x giganteus of olifantengras. Deze Nederlandse naam is niet toevallig gekozen. Het gewas kan over de 3,5 meter hoog worden. Dat levert elk jaar een grote berg droge stof op. Deze droge stof ontstaat door de verwerking van de halmen en heeft veel toepassingsmogelijkheden. In tegenstelling tot bamboe is er bij olifantengrassen geen probleem met wortels die heel ver doorgroeien. Bij bamboe groeien de wortels meters onder de grond door en op deze wortelstokken ontstaan veel nieuwe scheuten. Bij olifantengras is dat anders: het maakt pollen. De vermeerdering gebeurt via rhizomen deze worteldelen worden in het voorjaar geplant.

De teelt van Miscanthus

Het gewas moet elk jaar gevoed worden maar put de grond niet uit. Dat wil zeggen dat, als na 15-20 jaar de teelt van Miscanthus wordt gestopt, de grond een goede structuur en nog een reserve aan voedingstoffen behoudt. Zo worden voedingstoffen in de wortels van de plant opgeslagen en blijven daar tijdens de winter. De bladeren -die in het najaar afvallen- vormen ook een beschermende laag en compostlaag.

Het eerste jaar is de opbrengst niet groot. Meestal wordt er dan ook niet geoogst. Vanaf het tweede jaar is oogsten wel mogelijk en vanaf vijf jaar is de opbrengst min of meer continu. Het oogsten gebeurt meestal door het verhakselen van het gewas waarna het kan opgeslagen worden en gebruikt. Naast al deze voordelen zijn er nog enkele minder zichtbare pluspunten. Zo is Miscanthus een goede plant om vervuilde gronden te saneren. Hij neemt de vervuiling in zich op waarna alles kan verwerkt worden. Ook zorgt het uitgebreide wortelgestel voor goed vasthouden van de grond wat structuurverlies en het verlies van voedingsstoffen voorkomt. Aangezien het gewas blijft staan tot na de winter, biedt het ook een schuilplaats voor dieren. Verder helpt het de biodiversiteit in stand te houden.

toepassingen van Miscanthus

Het verhakselde gewas kent al heel wat toepassingen en er komen er nog regelmatig bij. Verbranden van het verhakselde gewas is zeker renderend. Het heeft een hoger rendement dan hout, nl. 4,300 tot 4.700kWh per ton, waar dit voor hout op 3.300 kWh per ton ligt. Micanthus is jaarlijks te oogsten waardoor de opslag berekend kan worden op een jaar consumptie. Stel dat je elk jaar ca. 2500 liter mazout gebruikt. Die zou je kunnen vervangen door 5 ton Miscanthus. Ik las dat de boer van een bedrijf in Zeeland 100 euro per ton geeft dus voor 5 ton ca. 500 euro. De mazout staat nu ca. €0,8. Als je dit vermenigvuldigt met 2.500 kom je op €2000. Laat het duidelijk zijn dat deze cijfers indicaties zijn.

Het gewas stelt weinig eisen aan de grond waardoor niet gebruikte gronden in aanmerking komen. Deze teelt kan een lokale aangelegenheid worden waar een plaatselijk landbouwer voor het gewas zorgt en het verkoopt aan mensen die dichtbij wonen. De boer kan nog subsidies aanvragen voor dit gewas ook. Het gewas is co2 neutraal waardoor het als biomassa gecatalogeerd is en als ecologische manier van verwarming kan dienst doen. Er zijn al heel wat firma's die verbrandingsinstallaties maken die Miscanthus kunnen verbranden en sommige maken deze stookinstallaties zelfs zo dat ze allerhande biomassa producten kunnen verbranden. Dit maakt je onafhankelijk om je keuze te maken voor het biomassa product dat voor jou dat jaar het best uitkomt. De aankoop van zo een verbrandingsinstallatie is wel prijzig. De prijzen schommelen rond de €20.000. De as die vrijkomt bij verbranding is een goede voedingsstof die zonder enig probleem kan teruggegeven worden aan de grond. Het verbranden van Miscanthus zorgt wel voor heel wat meer as dan bv hout. 2,8% voor Miscanthus en slechts 1% voor hout verbranding. Ook vergisten is mogelijk maar minder voor de hand liggend. Nog mogelijkheden zijn het produceren van bio-ethanol en bio- diesel.

Ook op andere terreinen komen toepassingen voor. Verhakselde Miscanthus kan gebruikt worden om bouwmateriaal te maken. De verhakselde massa wordt dan gemengd met een lijmachtige substantie, waardoor een stevige massa ontstaat die ook nog eens goed isolerend is. Miscanthus kan ook dienen als strooisel voor dieren in plaats van stro. Ook als toevoeging in leem plaaster kan dit haksel prima gebruikt worden.

Conclusie over deze teelt

In Duitsland zijn op dit moment de eerste warmteboeren aan de slag. Ze planten grote percelen Miscanthus en doen een investering in opslag, stookinstallatie en geïsoleerde buizen onder de grond om het warme water naar de huizen te brengen. De mensen van de wijk, dorp, stad betalen de warmteboer voor het verwarmen van hun huis. De warmteboer garandeert een prijs die 10% onder de prijs van gas ligt. Voor grote afnemers van stookolie vanaf 30.000 liter per jaar is de terugverdientermijn momenteel 3 jaar. Het lijkt dat Miscanthus deel kan gaan uitmaken van onze warmte voorziening.