Schade door optrekkend vocht

Schade door grondwater of opstijgend vocht is te zien bij natte wanden en vloeren in de kelder, en verder bij aanslag op de fundering. In ernstige gevallen komt het vocht enkele meters hoog in de buitenmuur en tast die van binnenuit aan.

Zichtbare vochtplek vaak topje van de ijsberg

De plek waar de vochtschade te zien is, is vaak slechts het topje van de ijsberg: als bijvoorbeeld een keldermuur op één plek heel vochtig is, betekent dit tegelijk dat een groter deel, wellicht de hele muur, met water doordrenkt is. De herstelkosten zijn navenant hoog, vooral omdat u veel noodzakelijke werkzaamheden niet zelf kunt uitvoeren, maar aan een professionel bedrijf moet overlaten.

Vochtige kelders

Vooral met betrekking tot vochtige kelders worden veel chemische middelen aangeboden: speciale afdichtingspasta's of mortels verhinderen dat het vocht de keldermuren binnendringt. De producten worden op de wanden aangebracht en vormen een aaneengesloten isolatielaag, waar geen water doorheen kan dringen.

Wie een kelder als woonruimte of opslagplaats gebruikt, bekommert zich niet alleen om vochtproblemen bij de bouwconstructie, maar ook om vochtschade aan de roerende goederen. Hier is het zinnig om keldermuren en/of de vloer van binnen van een isolerende laag te voorzien, die binnendringend vocht tegenhoudt.

Isolatie aan binnenzijde vaak niet afdoende

Als de oorzaak van de vochtschade echter ligt aan een gebrekkige of beschadigde grondwaterkering, zijn vochtdichte mortels en isolerende lagen aan de binnenzijde nauwelijks meer dan symptoombestrijding en ook nog gevaarlijk. Ze geven de bedriegelijke zekerheid dat de schade door het aanbrengen van de isolerende laag is verholpen. Het tegendeel is waar: het water blijft in de muur zitten en tast zo permanent de bouwconstructie aan. Erger nog: het water dat niet meer in de kelderruimte kan ontwijken, zoekt nieuwe wegen door de bouwconstructie en zorgt zo voor vochtige bouwelementen die voorheen altijd droog waren. Zo kan er nieuwe vochtschade in buitenmuren ontstaan, omdat het water hier nu in optrekt.

Oorzaken van opstijgend vocht wegnemen

Vooral bij schade door optrekkend vocht uit de grond is het daarom heel belangrijk om de oorzaak weg te nemen, en niet om alleen de symptomen te bestrijden. Vanwege de veelzijdigheid van de problematiek is het voor de leek nauwelijks mogelijk om de vochtschade vakkundig te beoordelen en de noodzakelijke reparaties vast te stellen. Doorgaans moet er de vakman aan te pas komen.

Een voorbeeld: vochtige en natte keldermuren kunnen weliswaar toe te schrijven zijn aan gebrekkige of beschadigde isolatie om het grondwater te keren, maar de reden van de schade die door vocht wordt veroorzaakt hoeft niet per se daarin te liggen. Wellicht is de schade toe te schrijven aan overmatige condens: warme lucht in de kelder treft de muren die door het contact met de vochtige aarde permanent gekoeld worden: het vocht slaat op de wanden neer. Dit probleem is met de juiste verwarming en ventilatie op te lossen, en in dit geval is een isolerende laag op de binnenzijde van de muren zelfs zinvol, omdat deze de constructie tegen condens en de gevolgen hiervan (schimmel) beschermt.

Zoutuitslag een bijkomend probleem

Als vocht uit de grond in de muren binnendringt, trekt deze door de capillaire werking van de muur zo ver op totdat hij weer kan verdampen, bijvoorbeeld bij de fundering of in een buitenmuur. Het water neemt daarbij nog allerlei stoffen mee, zoals keukenzout, gips, kalk of sulfaten, chloride en nitraten. Op de plaatsen waar het vocht weer verdampt, zetten zulke stoffen zich af. Na langere tijd ontstaat er uitslag (salpeter) als bijkomend probleem. Zulke stoffen tasten de wanden ernstig aan, zo zeer zelfs dat steen geheel weggevreten wordt.

Zouten versterken de capilaire werking

Zouten trekken vocht aan, nemen dat in zich op. Daardoor wordt de capillaire werking nog extra geactiveerd, want de wand kan meer vocht opnemen, die zich bovendien ook sneller uitbreidt. Daarbij komt ook nog dat de zouten waterdamp aan de lucht onttrekken, zodat er een extra vochtbelasting ontstaat. In welke mate de stoffen zich op de wand afzetten, hangt van de bodemgesteldheid af. Zo is in agrarische gebieden de bodembelasting door nitraten heel hoog.

Overigens is er enige tijd geleden een nieuwe vinding door een Duitse bedrijf gepresenteerd waarbij men met een simpel kastje aan de muur optrekkend vocht kan bestrijden zonder chemicaliën. Normaal gesproken kruipt opstijgend vocht in muren en fundering omhoog en transporteert daarbij ook diverse zouten. Het “Duitse kastje” nu, maakt gebruik van de uitstekende stroomgeleidende eigenschappen van zout. Een elektromagnetische impuls bezorgt het zout een andere lading waardoor het vocht een omgekeerde, neerwaartse beweging maakt. Dat kastje zorgt binnen een straal van twaalf meter ervoor dat het water de muur verlaat.

Behandeling met salpeterverwijderaar

Als er sprake is van zoutuitslag, is het niet voldoende om de salpeter met speciale middelen te bestrijden. Het komt er eerder op aan om ook de oorzaak van deze schade weg te nemen. Salpeterverwijderaar is een vloeistof waarmee het metselwerk wordt doordrenkt. Dit gaat het gemakkelijkst met een grote kwast. Afhankelijk van de mate van uitslag moet de wand meerdere keren behandeld worden. Voor en na de behandeling reinigt u de muur met een staalborstel zodat de opgeloste zoutaanslag wordt verwijderd. Dergelijke producten bevatten chemische middelen - daarom dient u in ieder geval de veiligheidsvoorschriften van de fabrikant na te leven en bij het werk handschoenen te dragen.