Groene daken: voordelen voor mens en milieu

Groene daken zijn daken met planten op hun bovenste laag. Dit dakgroen vormt de basis van een ecosysteem: een gemeenschap van levende organismen die interactie hebben met hun omgeving. Groene daken worden vaak in eerste instantie aangelegd om de energie-efficiëntie van gebouwen te vergroten. Daarnaast brengen deze daken veel andere voordelen met zich mee.

Soorten groene daken

Groene daken komen in verschillende varianten voor. Over het algemeen wordt onderscheid gemaakt tussen drie typen: extensieve groene daken, semi-intensieve groene daken en intensieve groene daken.

Intensieve groene daken

Een intensief groen dak bestaat uit een dikke laag aarde. Groene daken van dit type zijn hierdoor een ideale leefomgeving voor verschillende soorten planten. Zelfs bomen kunnen in sommige gevallen geplant worden op een intensief groen dak! Door het grote scala aan mogelijkheden wat betreft beplanting kan een intensief groen dak een waardevolle bijdrage leveren aan de plaatselijke biodiversiteit. Verder zijn intensieve groene daken zeer geschikt voor isolatie, wateropname en de reductie van energiegebruik van een gebouw. Een nadeel van intensieve groene daken is echter wel dat zij gepaard gaan met hogere constructie- en onderhoudskosten.

Extensieve groene daken

Een extensief groen dak bestaat, in tegenstelling tot een intensief groen dak, uit een ondiepe laag aarde. Hierdoor kan het dak zichzelf onderhouden en heeft een extensief groen dak minder water nodig. Groene daken van dit type zijn lichter en hierdoor goed geschikt voor grote oppervlakten. Het aantal plantensoorten die voor extensieve groene daken gebruikt kunnen worden is echter beperkt, en zowel het isolerend vermogen als de wateropnamecapaciteit zijn vrij laag.

Semi-intensieve daken

Semi-intensieve daken zijn een combinatie van bovenstaande types. Qua uiterlijk lijkt het op een intensief dak, maar wat onderhoud betreft heeft het dezelfde voordelen als een groen dak van het extensieve type.

De classificatie van groene daken is verder nog afhankelijk van vegetatietype, bouwmateriaal, onderhoud en gebruik.

Voordelen voor het milieu

Groene daken brengen een aantal milieuvoordelen met zich mee.

Temperatuurregulatie

Groene daken verlagen het energieverbruik van een gebouw door hun isolerende werking. Ook dragen groendaken bij aan een daling van de piektemperatuur in de stad.

Waterretentie

Groene daken dragen bij aan de opvang van water omdat water in het onverharde oppervlak van het dak kan wegzakken en de beplanting het verdampt. Groene daken dragen ook bij aan de opvang van neerslagpieken door water tijdelijk op te slaan. Dit werkt met name goed bij kleine en middelgrote buien. Hierbij geldt uiteraard dat intensieve daken een grotere wateropnamecapaciteit hebben dan extensieve daken.

Biodiversiteit

Over het effect van groene daken op de algehele biodiversiteit is weinig bekend. Toch kan gezegd worden dat op groene daken over het algemeen een grotere verscheidenheid aan plant- en diersoorten voorkomt dan op reguliere daken. Daarnaast lijken groene daken zeker in een stedelijke omgeving bij te dragen aan de verbinding tussen groene gebieden: verschillende diersoorten gebruiken de groene daken als "stapstenen" om zich van het ene naar het andere groene gebied te verplaatsen.

Voordelen voor de leefbaarheid

Sommige groene daken worden ingericht als park, waar recreatie mogelijk is. Ook hebben groene daken een gunstig effect op de gezondheid door het verlagen van de binnenshuistemperatuur. Groene daken dempen verder het geluid dat binnenshuis doordringt en zij verlagen buitenshuis het geluid met enkele decibels. Groene daken zijn vooral effectief tegen hogere geluidsfrequenties, om weerkaatsing van geluiden tussen gebouwen te voorkomen en om de verplaatsing van geluid over huizen heen tegen te gaan.

Financiële voordelen

De meest economisch waardevolle diensten van groene daken lijken op dit moment die op het gebied van levensduurverlenging van het dak, waterretentie en het isoleren van gebouwen. Voor particulieren zijn de kosten van aanleg en onderhoud echter nog steeds hoger dan hun baten. Voor de stad als geheel zijn de baten wel hoger dan de kosten. Dit is waarom de meeste gemeenten kiezen voor een subsidieregeling waarbij burgers en bedrijven een tegemoetkoming krijgen bij het aanleggen van een groen dak.