Twee initiatieven voor hergebruik van oud hout

Steeds vaker ontstaan initiatieven om oud hout te hergebruiken. En dan niet alleen versnipperd om plaatmateriaal van te maken om meubelen uit te vervaardigen. Twee Brabantse bedrijven hebben hergebruik van oud hout als uitgangspunt gekozen voor hun werkzaamheden. Zo worden onder meer kleinere restant-houtdelen tot grotere verwerkt. Ook sloophout wordt regelmatige hergebruikt. Door oud hout te hergebruiken kan een bijdrage worden geleverd aan het verminderen van CO2 omdat minder bomen gekapt hoeven te worden.

Geen sloopwerk maar delven van nieuwe grondstoffen

“De grondstoffen raken op. Daar maak ik mij druk over", is de uitspraak van sloper Arie van Liempd uit Sint-Oedenrode. Maar Arie is geen gewone sloper. Hij vindt dat zijn werk gezien moet worden als het delven van nieuwe grondstoffen in plaats van slopen. Daarbij is hij zich er van bewust dat er nog steeds ongeoorloofde ontbossing plaatsvindt. Hoewel in Nederland het gebruik van verantwoord hout al sinds het eind van de twintigste eeuw steeds meer een vaste norm aan het worden is neemt men het op andere plaatsen dikwijls niet zo nauw. Ongeoorloofd hout uit bossen halen komt nog steeds voor. Van Liemd wil in elk geval op zijn manier bijdragen aan een beter milieu.

Alleen boutjes zijn nieuw

Bij zijn sloopwerkzaamheden is alles er op gericht om zoveel mogelijk materialen opnieuw te gebruiken. Voor zijn woning staat een model van een speelhuisje dat gemaakt is van oude planken. Alleen de boutjes die hij gebruikte zijn nieuw. Van dikke grenen en vuren balken maakte hij een zware tafel bestemd voor een plaatselijke firma. Voor een bierbrouwer vervaardigde hij een bar van hout dat van de sloop kwam en voor een omroep een presentatietafel. “Als de spijkers uit het hout worden gehaald kan het weer opnieuw gebruikt worden”, is zijn bijna laconieke opmerking.

Slopen te vaak grof geweld

Arie is hard op weg om tachtig procent van het materiaal dat uit de sloop komt te hergebruiken. Ook andere materialen dan hout, afkomstig van de sloop, zijn vaak nog prima te gebruiken of verwerkbaar tot nieuwe producten. Veel materialen hoeven niet meteen naar de verbrandingsoven want zo gaan waardevolle stoffen verloren. Te vaak wordt nog met grof geweld een gebouw neergehaald en al het materiaal afgevoerd naar de stort of een verbrandingsoven. Ideaal zou zijn als op de ene plek iets wordt afgebroken en op de andere weer iets nieuws wordt opgebouwd.

Maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen

Zijn aanpak is niet duurder omdat het geld oplevert door het hergebruik van materialen. Opdrachtgevers zouden hierbij een rol kunnen spelen. Vroeger werd veel minder weggegooid en werden spullen opnieuw gebruikt. Regelmatig verdwijnen tegenwoordig binnendeuren en sanitair naar de stort (na de aankoop van een bestaand huis) om plaats te maken voor nieuwe. Iedereen zou zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid moeten nemen vindt Arie van Liempd. Als het aan Arie zou liggen zou de overheid regels kunnen opstellen die meer dwingend werken om mee te gaan met de ideeën voor recycling. Een oud kozijn kan vaak nog goed dienst doen na opnieuw geverfd te zijn en is dan dikwijls niet van nieuw te onderscheiden. Op zijn minst kan het ook vervangen worden door een kunststofkozijn.

Tafels en andere meubelen van oud hout

In het Brabantse Loosbroek is nog iemand die op een bijzondere manier met oud hout omgaat en wel Rik Ruigrok. Hij maakt van oud hout tafels of op bestelling andere meubelen. Rik Ruigrok werkt niet alleen met bouwhout maar ook met allerlei andere houtsoorten die van de afvalverwerking komen. Naast een vaste overeenkomst voor toelevering door een afvalbedrijf betrekt hij hout over de hele wereld. In totaal heeft hij voor veel productie afvalhout in voorraad.

Tafelblad als puzzel

Rik heeft voor de verwerking een speciale methode. Het hout wordt eerst tot kleine stukjes gemaakt en daarna als een soort puzzel in elkaar gepast tot een tafelblad of ander onderdeel van een meubelstuk. Hij heeft daarbij geleerd ook goed om te gaan met de soorten hout omdat het ene hout meer krimpt dan het andere. Eikenhout verwerken met vurenhout gaat niet vanwege de verschillende eigenschappen van het hout. Voor de verlijming van het materiaal heeft hij in samenwerking met een lijmfabriek een speciaal soort lijm ontwikkeld.

Vermindering CO2-probleem

In het bedrijf van Ruigrok zijn tot 2016 al duizenden vierkante meter hout teruggewonnen uit afvalhout. Daardoor wordt voorkomen dat bomen gekapt moeten worden en levert hij een bijdrage aan het verminderen van het CO2-probleem. Bomen groeien niet om de grillen van de Westerse mensen te bevredigen vindt hij. Bomen nemen CO2 op om te groeien. De door bomen opgenomen CO2 wordt onder invloed van zonlicht omgezet in zuurstof en koolstofverbindingen. Het belang van het behoud van bomen is daarmee zeer groot.

Lees verder

• Tafels milieubewust gemaakt van afvalhout