Winterbloeiende struiken

Winterbloeiende struiken zijn onmisbaar in de tuin. De meeste tuineigenaren richten zich bij de keuze van de struiken meer op het voorjaar en de zomer. Maar het is heel goed mogelijk om een struik te kiezen die in de winter zijn grootste sierwaarde heeft. Dan komt de struik ook optimaal tot zijn recht. De planten in zijn naaste omgeving zijn in winterrust en hebben op dat moment weinig sierwaarde. De winterbloeiende struik krijgt dan dus de volle aandacht en vormt even het stralende middelpunt van de tuin! Winterbloeiende struiken zijn te vinden onder zowel de groenblijvende, als de bladverliezende soorten.

• Winterbloeiende en wintergroene struiken
• Camelia / Japanse roos
• Pieris japonica / Rotsheide
• Sarcococca / Vleesbes
• Skimmia
• Viburnum / Sneeuwbal
• Winterbloeiende maar bladverliezende struiken
• Chimonanthus praecox / Winterzoet
• Cornus mas / Gele Kornoelje
• Forsythia x intermedia / Chinees klokje
• Viburnum / Sneeuwbal

Winterbloeiende en wintergroene struiken

Wintergroene struiken hebben een grote sierwaarde. Het gehele jaar voren zij een rustpunt in de tuin en geven ook nog eens structuur aan het geheel. Wintergroene struiken vormen in de zomer, midden in een uitbundig bloeiende border, een mooi groen accent en laten hierdoor de bloemenpracht nog beter uitkomen. En als ze dan in de winter bloeien, terwijl alle omringende beplanting in winterrust is, dan krijgt de struik alle aandacht die hij verdient. Het is heel bijzonder dat er struiken zijn die in de winter bloeien. Het blijft een prachtig gezicht, die bloemen in een verder kale tuin. En winterbloemen trekken zich niets aan van sneeuw en vorst.

Camelia / Japanse roos

De Camelia of Japanse roos is een groenblijvende struik, die bloeit met roosachtige bloemen in felle kleuren. Vol in bloei is het een waterval van kleur, die mooi afsteekt tegen het diepgroene glanzende blad. Afhankelijk van de winter start de bloei in februari /maart. Er zijn ongeveer 80 (!) verschillende soorten van de Japanse roos en deze bloeien in de kleuren wit, roze, paars en rood. De bloemen zijn opvallend groot; bij sommige soorten is de doorsnede zelfs 12 centimeter. Als de Camelia in volle bloei staat zo midden in de winter, dan word je als toeschouwer toch even op het verkeerde been gezet. De hele aanblik van de plant doet namelijk nogal tropisch aan en dit vormt een opvallend en vervreemdend contrast met de omringende wintertuin. De struik verlangt een licht zure humusrijke grond.

Pieris japonica / Rotsheide

De Pieris behoort tot de heifamilie (Ericaceae). De Nederlandse naam, Rotsheide, geeft dit al aan. De naam wordt echter nauwelijks gebruikt, dus maar weer snel vergeten. Daarbij denken we dan toch te veel aan de heideplanten en daar lijkt hij in het geheel niet op. Het geeft overigens wel goed aan waar de plant zich thuis voelt. De Pieris bloeit wat later (van maart tot april), maar is de moeite meer dan waard. Prachtige uitbundige witte bloemen. En na de bloei volgt het op spectaculaire wijze uitlopen van de plant. De nieuwe bladscheuten zijn fel rood van kleur en even ziet het eruit alsof de struik in brand staat!

Sarcococca / Vleesbes

De Sarcococca is familie van de Buxus en onderscheid zich door de iets grotere bladeren. Er zijn 11 verschillende soorten van deze kleine wintergroene struik. De struik is in de periode januari tot maart bedekt met kleine sterk geurende witte bloemen. De bloemen zijn klein, maar in de winter valt alles wat bloeit sneller op. Bovendien is de geur van grote afstand al te ruiken, dus word je al snel op de aanwezigheid van deze bloeiende struik gewezen. Je kunt ook enkele takjes afknippen en in een vaas in de woonkamer zetten. Na de bloei komen er kleine zwarte bessen aan de takken die nauwelijks opvallen. De struik heeft een brede spreidende groeiwijze en doet het goed in de schaduw.

Skimmia

De Skimmia is familie van de wijnruit (Rutaceae). Het zijn langzaam groeiende compacte struikjes, die geen snoei nodig hebben en niet gevoelig zijn voor ziektes. Plant ze wel in de schaduw of halfschaduw en in licht zure grond. Staan de struiken te veel in de zon, dan verkleurd het blad en wordt het gelig. Moet er toch gesnoeid worden, doe dit dan bij voorkeur in maart. Geef aan de voet van de struik in het voorjaar wat mest in de vorm van koemestkorrels. De mannelijke Skimmia-soorten vormen bloemtrossen en de vrouwelijke exemplaren geven bessen. Om bessen te krijgen moet er minimaal één mannelijk exemplaar aangeplant worden op ± vier vrouwelijke struiken. De bloemen van de Skimmia zijn sterk geurend en doen denken aan de geur van lelietjes-van-dalen.

Viburnum / Sneeuwbal

De Viburnum behoort tot de muskuskruidfamilie (Adoxaceae). De wintergroene soorten houden van een beschutte plaats in de lichte schaduw. Ze geven de voorkeur aan een iets zure en vochtige grond. De bloemen verspreiden een heerlijke geur. De bloeiwijze is schermvormig en de bessen die na de bloei gevormd worden zijn heel geliefd bij de vogels.

Winterbloeiende maar bladverliezende struiken

Ook bladverliezende struiken hebben door hun kale silhouet in de winter meerwaarde voor een tuin. De structuur van een kale struik is zeker op een vroege wintermorgen, als de struik bedekt is met een dun laagje rijp of sneeuw, prachtig om te zien. Een aantal bladverliezende struiken bloeien in de winter. En die vaak kleine fragiele bloemen op de kale takken zijn wonderschoon. Ze contrasteren enorm met de vaak dorre en afgestorven plantdelen rondom de struik. Winterbloeiende maar bladverliezende struiken worden ook wel naaktbloeiers genoemd, omdat ze bloeien op het kale hout.

Chimonanthus praecox / Winterzoet

Een niet veel toegepaste, maar heel bijzondere winterbloeier, is Chimonanthus praecox behorend tot de specerijkruid-familie (Calycabthaceae). In de zomer een onopvallende struik, maar dat wordt totaal anders als in de winter de witgele bloemen met bruinachtige purperrode binnenste bloemblaadjes verschijnen. De bloemen verspreiden een heerlijke geur, lijkend op de geur van viooltjes, die tot op 40 meter afstand te ruiken is. Een aantal takken in een vaas vult binnen een mum van tijd de kamer met een heerlijke aroma. De struiken bloeien van januari tot ver in maart.

Cornus mas / Gele Kornoelje

De Cornus, behorend tot de kornoelje-familie (Cornaceae) is een prachtige struik en hoort daarom ook zeker in dit rijtje thuis. Hij is, vanwege zijn enorme omvang, echter minder geschikt voor de kleine tuin. De bloei begint in een zachte fase van de winter en gaat tijdens sneeuw en vorst gewoon door met mooie gele bloemtrossen aan de kale takken.

Forsythia x intermedia / Chinees klokje

De Forsythia is een welbekende winterbloeier met mooie klokvormige gele bloemen. Hij behoort tot de olijf-familie (Oleaceae). De bloei kan vanaf februari geforceerd worden door takken te snoeien en binnen in een vaas te zetten. Buiten komt de struik vanaf maart in bloei. De Forsythia bloeit op het meerjarige hout. Snoei altijd na de bloei en verwijder dan de oude dikke takken. Laat hierbij wel een "stompje" zitten, zodat de struik opnieuw kan uitlopen.

Viburnum / Sneeuwbal

De bladverliezende Viburnum staat het liefst in de zon of in de lichte schaduw. Iedere normale tuingrond is goed. De bloemen op het kale hout verspreiden een heerlijke geur.