Kruidentuin: Teelt van kruiden, bemesting

U weet nu inmiddels dat elke plant, behalve licht en water anorganische stoffen nodig heeft om in leven te kunnen blijven. Uit steenresten in de bodem en uit afgestorven planten en dieren worden door weersinvloeden en micro-organismen mineralen losgemaakt en opneembaar voor de wortels.

Bemesting

Ter verduidelijking zal ik eerst even enkele steeds voorkomende begrippen verklaren.

• Basisbemesting is de dosis voedingsstoffen die voér het zaaien en planten in de grond wordt gestopt. De in vette aarde aanwezige meststoffen zijn ook een vorm van basisbemesting.
• Bijmesten of namesten noemen we het geven van voedingsstoffen na het planten of zaaien. In welke vorm die ook wordt gegeven (droog of opgelost in water) het moet altijd voorzichtig worden gedaan en mag niet op de planten zelf komen; daardoor zouden ze ernstig beschadigd kunnen worden.
• Groenbemesting is de benaming voor het in de herfst onderspitten van speciaal voor dit doel gekweekte gewassen. Haver en gerst 25 tot 30 korrels per vierkante meter komen voor een tuin in aanmerking. Zaaien van juli tot augustus. De planten hebben eerst een gunstige invloed op de bodemgesteldheid doordat ze de kale plekken overschaduwen, en als ze naderhand zijn ondergespit geven ze humus en voedsel aan de grond.
• Kunstmeststoffen bevatten alle belangrijke basisvoedingsstoffen dus: stikstof (N),fosforzuur (P) en kali (K) en bovendien nog kalk en sporenelementen, dat zijn stoffen waarvan maar een geringe hoeveelheid nodig is, maar die onontbeerlijk zijn.
• Chloorvrije meststoffen bevatten geen chloor, dit is namelijk voor bijna alle tuinplanten schadelijk.Enkelvoudige meststoffen bevatten meestal maar één voedingsstof. Leken kunnen ze beter niet gebruiken; bij ondeskundige toepassing wordt er al gauw iets te veel of te weinig van een bepaalde stof gegeven, hetgeen voor de planten niet goed is.
• Organische meststoffen zijn vooral van belang voor de structuur en de verbetering van de grond. Het percentage voedingsstoffen is vergeleken bij de kunstmeststoffen kleiner en aan de meeste soorten ontbreekt kali. Gevaar voor overbemesting bestaat er dan ook niet. De voedingsstoffen worden heel geleidelijk in een voor de planten opneembare vorm toegevoegd. Humus in de grond zorgt voor een betere binding van de voedingsstoffen en vermindert de schade door warmte of stortregen. Organische meststoffen die zijn aan gevuld net kunstmest bevatten wel kali.
• Turfmolm bevat zelf geen enkele voeding stof, maar kan wel goed voedingsstoffen vasthouden die dan extra toegediend moeten worden.
• Stalmest beïnvloedt de smaak, zelfs bij die enkele soorten kruiden die ertegen kunnen. Gebruik in principe liever geen stalmest.

Werkwijze

Omdat wij tuin- en landbouwgrond zeer intensief gebruiken, is dit natuurlijke reservoir lang niet voldoende, daarom moeten we mesten. Planten die in een bak of pot staan, hebben maar een heel klein voedingsbodempje tot hun beschikking en zijn daarom meer aangewezen op regelmatige bemesting dan planten in de volle grond.

Kunstmest komt alleen in humusrijke grond optimaal tot zijn recht. In de tuin gebruiken we daarom compost of we verbeteren door middel van groenbemesting het humusgehalte van de grond. Voor bakken en potten gebruiken we compostaarde met turf, of de al eerder genoemde verpakte potgrond, die hoofdzakelijk uit humus bestaat. Turf behoudt wel zijn losse structuur, maar bevat geen levende organismen of voedingsstoffen.

Het mesten van kruiden in pot of bak

Zodra bijmesten noodzakelijk wordt, geeft u wekelijks twee gram vloeibare planten- voeding op één liter water. Daarmee begiet u de aarde, zonder de plant zelf te raken. Gebeurt dat t6ch, sproei hem dan meteen af met schoon water. Hebben de planten veel regen gehad of meer water omdat het warm was, geef ze dan gerust nog een tweede keer in de week 2 gram plantenvoeding op één liter water, maar pas drie dagen na de eerste keer; geeft nooit in één keer 4 g/l.

Droge aarde geeft u eerst gewoon water voordat u mest geeft. Compostaarde of tuinaarde pas bijmesten, als de daarin uitgeplante of verplante kruiden beginnen te groeien, niet eerder!
Meestal kan men de juiste hoeveelheid meststof met de dop van de fles afmeten. Bij poeder gaat men ervan uit dat één afgestreken theelepel ongeveer 2 gram is. In de tuin kunt u dit soort kunstmest natuurlijk ook gebruiken, maar een kunstmest zonder chloor speciaal voor de tuin is goedkoper. Chloor is schadelijk voor tuinplanten.

Het mesten van kruiden in de tuin (chloorvrije meststoffen):

Overblijvende kruiden in de tuin krijgen in het voorjaar voor ze beginnen uit te lopen, 30 gram mest per vierkante meter nog eens eenzelfde hoeveelheid eind juni, begin juli.

Voor éénjarige kruiden is het voldoende als ze voor het zaaien of planten één keer 30 g/m2 krijgen. Na een periode van langdurig regenen is het verstandig om zowel overblijvende als
éénjarige kruiden nog eens 20 g/m2 chloorvrije mest te geven.

Strooi de mestkorrels zo gelijkmatig mogelijk uit, niet dichter dan 4 tot 5 centimeter bij de planten en laat niets op de groene delen vallen. Dat maakt het weefsel kapot.

Organische meststoffen en organische meststoffen die met kunstmest zijn verrijkt, kunnen ook worden gebruikt voor de kruidentuin. Als u die gebruikt, hoeft u niets anders te gebruiken. Eén dosis is meestal voldoende voor 2 â 3 maanden. Voor verpakte tuin aarde en eigen compost zijn deze mestsoorten niet geschikt. Ze bevatten geen levende organismen (allerlei micro-organismen) die onontbeerlijk zijn voor de voedingsstoffen in organische mest
en die in tuinaarde en compost altijd aanwezig zijn.

Door de planten nauwlettend gade te slaan, krijgt u langzamerhand de nodige kennis en ervaring om te zien, wanneer ze extra voedsel nodig hebben.