Het huis van de toekomst: domotica en andere snufjes

De resultaten van allerlei spannende projecten onder de noemer ‘wonen in de toekomst’ staan overal ter wereld te pronken. Bedrijven, uitvinders en ontwerpers zijn er dag en nacht mee bezig. Hoe ziet zo’n huis van de toekomst eruit? Het kan in elk geval het leven aangenamer maken, makkelijker én gezonder. En een aantal van die futuristische toepassingen zijn al op de markt! Elektronica zijn een sleutelwoord als het gaat om de meest veelbelovende ontwikkelingen op woongebied. Hele bladen worden volgeschreven over dit onderwerp, van intelligente meubels tot meedenkende huizen. Waarom is het eigenlijk zo’n populair onderwerp? Omdat de consument altijd op zoek is naar de maximale mogelijkheden voor comfort, welzijn en gemak. Weliswaar vermindert onze welvaart, maar intussen worden innovaties zoals elektronica goedkoper. Ook groeit de interesse omdat de mogelijkheden zich sterk hebben ontwikkeld.

Verfje met computerchip

Ooit was het bijvoorbeeld nauwelijks te doen om elektronische hulpmiddelen en snufjes een beetje aardig weg te stoppen. Maar nu zijn elektronica, zoals computerchips, zo klein geworden dat ze makkelijk passen in meubels – maar ook in kleding en zelfs (vloei)stoffen, zoals linnen of verf! Sinds de draadloze toepassingen de markt veroveren, is het bovendien vaak geen probleem meer om allerlei draden weg te werken, dus ‘the sky is the limit.’ Ook zijn we het idee gaan aanhangen dat wat er ook om ons heen is, liefst bij moet dragen aan ons gevoel voor schoonheid, comfort, gezondheid en welbehagen. Vandaar dat fabrikanten driftig op zoek zijn naar praktische toepassingen voor in huis, waarbij schoonheid, functionaliteit én elektronica elkaar vinden.

Domotica

Het woord dat staat voor de elektronica die ons wonen prettiger, veiliger, gezonder en makkelijker maken: domotica, ofwel ‘elektronica voor in huis’ (het eerste deel van het woord is afgeleid van ‘Domus’, Latijn voor huis). Een van de eerste bedenkers van huizen voor de toekomst met zulke toepassingen was de Stichting Smart Homes. Hun model-huis denkt mee met de gebruiker, tot de plafondlamp toe: die verspreidt bij het opstaan een tot daglichtsterkte toenemend licht, dimt zichzelf als er niet zo veel licht nodig is én gaat weg als jij het huis verlaat. De gordijnen gaan ’s ochtends spontaan zelf open, en ’s avonds bereidwillig weer dicht. De beveiliging van het huis is ook zelfsturend, dus daar is geen omkijken meer naar. En als je een gaspitje vergeet uit te zetten bij het weggaan, dooft je huis de zaak zelf bijtijds...

Het zelfdenkend tafellaken

Overigens zijn er al tal van elektronica-toepassingen op de markt die werken met de principes die in de huizen van ‘de toekomst’ zijn vertoond of nog steeds in zulke huizen, á la museum, door bezoekers bewonderd kunnen worden. De toekomst is dus al dichterbij dat je wellicht denkt! Inmiddels breed bekend is het benutten van het daglicht-principe: onder andere bij Philips wordt dat gebruikt in lamp of wekker. Het licht neemt in zo'n wekker op natuurlijke wijze toe, en je plukt, aldus Philips, meteen de vruchten van heilzaam daglicht: zoals een positief effect op de hormonen die je energietoevoer regelen! En over Philips gesproken, dat kwam eerder in het kader van nieuwe snufjes ook al met het idee van een interactief elektronisch kookboek: niks langdurig geblader, maar makkelijk via een beeldscherm precies datgene voorgeschoteld krijgen wat je hebben wilt! Of wat te denken van een tafellaken dat zelf het eten op de juiste temperatuur houdt..

Al ingeburgerd: heilzaam 'daglicht'

Een ooit futuristische toepassing die al jaren op de markt is, is de daglichtlamp, die je gewoon in je eigen huis gebruikt om zelf aan lichttherapie te doen: de lamp geeft licht op daglichtsterkte. Dat kan bijvoorbeeld helpen tegen seizoensgebonden depressies, die zouden samenhangen met het feit dat er in de winter in veel landen weinig daglicht te zien is op donkere dagen - én dat de bewoners van zulke landen op sombere dagen te veel binnenshuis bij de kachel blijven hangen...

Bliep bliep in de slaapkamer

Erg leuk zijn de dingen die enige tijd geleden werden gepresenteerd in het kader van een wedstrijd voor thuiselektronica-bedenkers, van fabrikant Thomson. Zo zien we de elektronische slaapkamer wellicht nog eens wereldwijd: een oogmasker registreert hersengolven, zodat de lichtinval in de kamer wordt aangepast aan de diepte van de slaap. Een speciaal beddenlaken stuurt een verkoelend briesje, of juist warmte door luchtkanalen. Een andere ontwerper kwam met een badkamersysteem dat watertemperatuur en verlichting automatisch aanpast, en elke verveling verdrijft die tijdens het baden (?) dreigt te ontstaan: er worden namelijk gezellige beelden in de badkuip geprojecteerd...

De intelligente fauteuil

Ooit had je alleen de mechanische en niet altijd even fraaie‘seniorenfauteuil’, nu worden tal van meubels intelligenter en gebruikersvriendelijker, terwijl ze toch oogstrelend blijven. Jaren geleden al was op beurzen een elektronisch bestuurbare relaxfauteuil te bewonderen die de drukverdeling van het lichaam bijhoudt zodra je erin gaat zitten. Op een beeldscherm gaven rode vlakken aan waar het meeste gewicht terecht kwam. Bruikbare gegevens dus om het zitmeubel aan te kunnen passen aan zelfs de meest verwende zitter. Maar ook denkbaar als nuttige aanvulling in de medische hoek, of als seniorenmeubel, waarbij een comfortabele zit en lig extra belang kunnen hebben.

Het masserende zitmeubel

Ook deze bovenstaande toepassingen worden in de praktijk al gevonden bij de grotere meubelmakers. Denk aan makkelijk verstelbare banken waarin je ofwel kunt loungen ofwel kaarsrecht overeind zit, zitmeubels die er niet alleen leuk uitzien maar ook je vermoeide rug masseren, verwarmbare stoelen, enzovoort. Ooit was de enige mogelijkheid om een meubel te verstellen, het draaien, drukken of anderszins (vaak wat moeizaam) werken met een mechaniek. Voor zowel de groeiende groep senioren, voor mensen die gewoon geen zin hebben om zich maximaal in te spannen om hun bed of stoel in ‘leesstand’ te zetten, en voor degenen die medische beperkingen hebben en daardoor bijvoorbeeld geen grote kracht kunnen zetten, zijn elektronische toepassingen zeer veelbelovend: weinig inspanning, maximaal resultaat.

Trends in huis

Met of zonder elektronica, de trends gericht op gemak, comfort en gezondheid zetten door in en om het huis. Neem bijvoorbeeld de trend om woon- en ontspanningsfuncties te vermengen: we houden van groen, we houden van wooncomfort - en nemen het comfort van binnen dus mee naar buiten. Er zijn meubels voor buitengebruik die binnen niet misstaan, en andersom. Maar ook zijn er voor koudere klimaten buitenhaarden met allure, en zelfs hele kookeilanden die je alleen kwijtkunt als je over een riante buitenruimte beschikt. De wellness-trend blijft ook nieuwe mogelijkheden verkennen. Het is steeds normaler om een sauna in je huis in te laten bouwen, of van je douche- en badkamer een wellnessruimte te maken met stoominstallaties, ingebouwde mogelijkheden voor muziek, massage-apparaten én zelfs douches die werken met kleurtherapie, bedoeld om via het voorschotelen van diverse soorten licht de stemming en innerlijke harmonie te beinvloeden. Het huis van de toekomst? 'The sky is the limit'!