Eetbare planten in de siertuin

Eetbare planten in de siertuin zorgen voor veel extra tuinbeleving. De planten die eetbaar zijn hebben over het algemeen ook nog eens een extra sierwaarde in de vorm van het plant, de bloesem, de bloemen en/of de vruchten. Eetbare planten misstaan helemaal niet in de border. Integendeel zelfs. Ze zorgen voor een extra attractie, zeker omdat de bladvormen vaak mooi contrasteren met de overige beplanting in de tuin. Eetbare planten passen in elke siertuin, geven een bijzonder accent aan de border en maken een tuin veel aantrekkelijker voor zowel mens als dier.

• Welke planten zijn eetbaar?
• Welke delen van planten zijn eetbaar?
• Eetbare struiken
• Eetbare eenjarigen en vaste planten
• Eetbare groente voor in de border
• Eetbare bottels
• Eetbare bodembedekkers

Welke planten zijn eetbaar?

Veel planten, of delen daarvan, zijn eetbaar. Deze planten zijn vaak opvallend goed te combineren met bloeiende planten in de border. Eetbare planten hebben deze naam gekregen omdat een deel van de plant eetbaar is. Het is dus zaak om eerst goed uit te zoeken welk deel of welke delen van een bepaalde plant eetbaar zijn. Door de bladvorm, bladkleur en/of bloeiwijze passen ze perfect bij de andere planten in de border. Is er geen plek in de border, dan kan ook met een groep potten de eetbare plant in de tuin gebracht worden. Kortom, ook wie niet in het bezit is van een moestuin, kan eten uit de eigen tuin!

Welke delen van planten zijn eetbaar?

Bijna alle delen van een plant zijn eetbaar. Het gaat hierbij om de volgende plantdelen:

• Blad
• Bloem
• Stengel
• Vrucht of zaad
• Wortel of knol

Maar let op: van een eetbare plant zijn niet altijd alle onderdelen eetbaar. Dit is namelijk sterk afhankelijk van de soort plant. Als je de bladeren kunt eten, wil dat nog niet zeggen dat ook de bloemen of zaden eetbaar zijn.

Eetbare struiken

Eetbare struiken in de border of op de erfgrens

Eetbare struiken, of vruchtdragende struiken, zijn er volop. Van deze struiken zijn de vruchten en/of zaden eetbaar. Ze vormen een mooie afwisseling in een tuin. Het is een verticaal accent met een hoge sierwaarde. Ook in de winter kan aan struiken plezier beleefd worden. Vogels gebruiken de takken als landingsplaats en op winterse dagen zijn de kale takken mooi afgezet met rijp of een laagje sneeuw. De vruchtdragende struiken kunnen een plekje krijgen in de border. Maar het is ook mogelijk om een eetbare erfafscheiding te maken. Maak een haag van één en de dezelfde soort vruchtdragende struik. Maar eigenlijk nog leuker is het om verschillende eetbare struiken aan te planten. Zo voegt op een vrij eenvoudige manier een simpel stuk erfgrens verrassend veel toe aan de beleving van de tuin. Een andere mogelijkheid om een opvallende en eetbare erfafscheiding te maken is om te werken met leifruit.

Voorbeelden van eetbare struiken

• Ribes rubrum (Aalbes (rood en/of wit))
• Ribes uva-crispa (Kruisbes)
• Ribes nigrum (Zwarte bes)
• Sambucus nigra (Vlier)

Eetbare eenjarigen en vaste planten

Eetbare eenjarigen en vaste planten voor salades of thee

Wat niet veel mensen weten is dat ook de bloemen van veel planten eetbaar zijn. Met deze eetbare bloemen kunnen bijvoorbeeld salades opgevrolijkt worden met verrassende kleuren en vormen. Sommige bloemen zijn heel geschikt om te frituren (denk daarbij aan de bloem van de courgette). Een andere manier om bloemen te gebruiken voor consumptie is door er thee mee te zetten. Dit kan gemakkelijk met de bloemen van goudsbloem en kamille. Van veel planten kunnen in de keuken zowel het blad als de bloem gebruikt worden (bijvoorbeeld van de Oost-Indische kers).

Voorbeelden van eetbare eenjarigen en vaste planten

• Anthemis arvensis (Kamille)
• Bellis Perennis (Madeliefje)
• Borago officinalis (Komkommerkruid)
• Calendula (Goudsbloem)
• Hemerocallis (Daglelie)
• Monarda didyma (Bergamot)
• Tagetes (tenuifolia “Lemon Gem” (Afrikaantje)
• Tropaeolum majus (Oost-Indische Kers)
• Viola odorata (Maarts viooltje)

Eetbare groente voor in de border

Eetbare groente in de siertuin

Ook de aanplant van groente is vaak een enorme aanwinst voor de border. Er zijn verschillende groente soorten die prachtige bladeren hebben. Bladeren met een opvallende vorm of kleur, die daardoor voor een welkome afwisseling zorgen in de border. Alleen daarom zijn ze dus al heel fraai om eens uit te proberen in de siertuin. Dat er dan ook nog van gegeten kan worden is helemaal mooi meegenomen.

Voorbeelden van eetbare groente voor in de border

• Beta vulgaris var cicla (Snijbiet: dit is er in allerlei verschillende kleuren van zowel blad als stengel. Rode bladeren, gele stengels of mooi geribbeld blad zorgt voor een leuke afwisseling tussen de andere beplanting.)
• Brassica (Koolsoort, waarvan vooral de rode en paarsrode variëteiten een aanwinst voor in de border zijn.)
• Daucus carota (Een wortel waarvan de ondergrondse knol gegeten wordt, maar het fijne blad geeft een fraai contrast met de andere beplanting in de border.)
• Lactuca sativa (Sla heeft veel bijzondere soorten, die de border iets extra’s kunnen geven. Denk dan bijvoorbeeld aan Eikenbladsla of Lolla rossa.

Eetbare bottels

Bottels vormen een bron van vitamine C

Wilde of botanische rozen bloeien in de zomer met grote enkelbloemige bloemen. Daarna vormen zich de bottels, variërend in kleur (geel, rood, oranje), die tot ver in de winter extra sierwaarde aan de tuin geven. Ze worden ook wel gebruikt als accenten in kerststukjes of kerstkransen. Maar deze bottels zijn ook eetbaar en bevatten veel vitamine C. Ze worden gebruikt om jam of thee van te maken. Deze wilde of botanische rozen zijn er zowel in klim- als in struikvorm.

Rozen met eetbare bottels

• Rosa canina (Hondsroos)
• Rosa Frau Dagmar Hastrup
• Rosa rubiginosa (Egelantier)

Eetbare bodembedekkers

Eten van eigen grond

Voor wie een grote tuin heeft en dus veel grond om te bedekken, is de eetbare bodembedekker misschien wel een mooie toepassing. Bodembedekkers hebben de eigenschap dat ze snel een stuk grond kunnen bedekken, onkruid tegen houden en gemakkelijk in onderhoud zijn. En als deze plek dan ook nog eetbare vruchten op kan leveren, dan is er misschien helemaal geen twijfel meer om een eetbare bodembedekker aan te planten.

Voorbeelden van eetbare bodembedekkers

• Fragaria vesca (Bosaardbei)
• Galium odoratum (Lievevrouwebedstro)
• Pulmonaria officinalis (Longkruid)
• Sedum acre (Muurpeper)
• Thymus vulgaris (Tijm)