Van notenboom tot lekkere, gezonde noten

Een notenboom in de tuin heeft niets dan voordelen: de noten zijn lekker en gezond, het hout is bruikbaar, je kan er kleurstof van maken en last but not least ... een notenboom houdt in de zomer muggen en vliegen op afstand dankzij de bittere olie, junglandine genaamd, die de bladeren afscheiden! Tips om je notenboom gezond te houden en op de correcte manier te snoeien. Tips om problemen bij de groei en bij ziekten op te lossen. Tot slot een aantal spreekwoorden met "noot ".

De notenboom

Afkomst

De notenboom is een boom afkomstig uit het mediterraan gebied. Hij houdt dan ook erg veel van zon en haat natte voeten. Vooral in Californië, Chili, Italië en Frankrijk vindt men veel notenbomen. Hij is erg geliefd voor zijn stevig hout en voor zijn vruchten. Het notenseizoen loopt van september tot november.

Notenboom houdt vliegen en muggen op afstand
Een groot voordeel van de notenboom is dat hij muggen en vliegen op afstand houdt. De bladeren van de notenboom verspreiden een opvallende geur waar insecten niet erg dol op zijn! Deze geur is afkomstig van de bittere olie (junglandine) die de bladeren afscheiden. Vroeger streek men het vee zelf in met het afkooksel van de bladeren. Dit hielp tegen ongedierte allerlei. Een notenboom onder een raam of in de tuin en vliegen en muggen blijven dus weg. Ook ideaal om de kleine ukkies onder te zetten in de zomer.

Onderhoud

Notenbomen houden van kalk. Aan gezonde bomen mag dus om de twee jaar zeewierkalk worden toegediend. Een volwassen notenboom kan tot 20 meter hoog worden. Wie een kleine tuin heeft, kiest dus beter voor een traaggroeiende soort, zoals de Broadview. Deze soort geeft al noten na drie jaar. Ook de Buccaneer is een goede optie. Deze boomsoort geeft minder maar grotere noten.

Walnoten, goed voor de gezondheid

Walnoten worden in Vlaanderen ook wel eens okkernoten genoemd. Walnoten bevatten veel goede essentiële vetten. Noten eten is dus positief voor het cholesterolgehalte in het bloed. Vooral het gehalte aan alfalinoleenzuur in de walnoten is een niet te versmaden kwaliteit. Dit vetzuur is familie van de omega-3 en heeft een positieve invloed op hart en bloedvaten. Walnoten zijn rijk aan vitamine E, aan vitamine B6 en aan foliumzuur. Qua mineralen scoren ze eveneens vrij hoog: ze zijn rijk aan magnesium, fosfor, kalium, zink, mangaan, koper en selenium. Verder bevatten walnoten ook heel wat vezels. Ze zijn een goede bron voor energie. Bij een dipje of tijdens de examens dus even een handjevol noten eten en je kan er weer tegen! Er wordt van walnoten ook wel eens gezegd dat ze goed zouden zijn voor het geheugen. Een halve walnoot zou zelfs op hersenen lijken met de grillige vorm van de vrucht. Walnoten zouden ook remmend werken bij darm- en borstkanker. Enig nadeel: ze bevatten ook heel wat calorieën (164 kcal/25 g) en zijn dus dikmakers bij overmatig gebruik. Gedroogde noten kunnen gemakkelijk tussen één à twee jaar bewaard worden. Om walnoten open te maken, heb je een notenkraker nodig. Geen notenkraker bij de hand? Geen nood: neem twee walnoten in je hand en druk ze stevig tegen elkaar.

Het snoeien van notenbomen

Wanneer de boom voldoende ruimte heeft, moet hij niet gesnoeid worden. Bij plaatsgebrek kan de notenboom wel gesnoeid worden. Dit doet men best op het einde van de zomer, na de vruchtenpluk en voordat de bladeren beginnen te vallen. Zo zal er een optimale wondheling plaatsvinden. Moet de boom toch in het voorjaar of in de winter gesnoeid worden, dan moet er eerst getest worden of de boom niet bloedt. Om dit te checken, wordt er een tak afgesneden en even gewacht om te kijken of de boom veel vocht verliest. Is dit het geval, dan kan er best gewacht worden met snoeien. Snoeit men dan toch, dan kan de boom "doodbloeden" en sterven. Bij oude bomen kunnen zieke, zwakke of dode takken weggehaald worden. Bij jonge bomen moeten de kruistakken verwijderd worden, zodat de boom een mooie vorm krijgt. Bij het snoeien is het ook belangrijk niet te dicht bij de stam te snoeien. Best is om zo'n 10 cm van de stam weg te blijven.

De noten worden bruin / zwart en vallen af

Een notenboom waarvan de noten voortijdig bruin of zwart worden en afvallen, lijdt aan een schimmelinfectie, die zeer moeilijk uit te roeien is. Alle afgevallen bladeren, noten en takken moeten verzameld worden en met het groenafval worden meegegeven om verdere verspreiding van de schimmel te voorkomen. In het voorjaar is het aangeraden om de volledige boom af te spuiten met de hogedrukspuit, waarna er zeewierkalk wordt toegediend.

De bladeren van de notenboom vertonen bultjes

De boom is aangetast door de okkernootviltmijt Aceria erinea. Het is een microscopisch kleine mijt die het vocht uit de bladeren zuigt waardoor de bladeren bultjes gaan vertonen. Voor de boom zelf is de mijt totaal onschadelijk. De notenboomsoort Coenen is immuun voor de bladvlekkenziekte. Nadeel is dat deze soort een tweede notelaar nodig heeft voor de bestuiving. Een grote tuin is dus een must!

Bruine vingers van noten?

Tja, hier is weinig aan te doen. In de bolster van de walnoot zit een krachtige kleurstof die bijvoorbeeld wordt gebruikt in houtbeits. Er zit dus niets anders op dan handschoenen aan te doen wanneer je noten kraakt. Hou je niet van handschoenen? Dan wordt het schrobben!

Spreekwoorden met "noot"

• een harde noot kraken: een moeilijk probleem oplossen
• harde noten kraken: moeilijke tijden doormaken
• die de pit wil hebben, moet eerst de noot kraken: als je iets wil bereiken, moet je er iets voor over hebben
• een lelijke noot met iemand te kraken hebben: een eitje te pellen hebben met iemand
• veel noten op zijn zang hebben: veel praat hebben of veeleisend zijn

Lees verder

• Herfst: Herfstkleuren en - geuren (special)