Lavendel kweken en gebruiken voor lavendelolie of parfum
In iedere tuin of op een balkon kan men wel een pot met lavendel kweken en de eigenschappen van deze plant bieden onbegrensde mogelijkheden. Niet alleen in Frankrijk maar ook in Nederland is dit heel goed mogelijk. De prachtige kleuren van de lavendel zijn een lust voor het oog. De geur van de lavendel is bedwelmend. Tevens heeft lavendel ook nog medicinale eigenschappen die misschien niet zo bekend zijn. We kunnen de lavendel drogen en dan zijn er veel mogelijkheden om het hele jaar van de lavendel te genieten.
Oorsprong van de lavendel
Het is algemeen bekend dat lavendel al in het oude Egypte gebruikt werd. Farao Toetanchamon werd met een kruik lavendelolie in zijn graftombe gelegd. Het is een plant die medicinaal erg bekend is. De oude Romeinse troepen hadden lavendel bij zich voor de soldaten om hun wonden te verzorgen. Tevens was lavendel al bekend om haar eigenschappen om insecten te weren en haar sterke geur. In de Middeleeuwen droegen mensen lavendel bij zich om zich te beschermen tegen de pest. De naam lavendel is afkomstig van het Franse woord lavare en dit betekent wassen. Vooral ten noorden van Nice in Zuid Frankrijk zien de we geurende velden met lavendel.
Lavendelparfum, lavendelolie en zeep
De lavendel wordt hier geteeld om parfum en geparfumeerde zeep te maken. Tevens wordt hier de lavendelolie gemaakt die gebruikt wordt in de aromatherapie. Wie in de buurt komt van de parfumstad Grasse kan een bezoek brengen aan de parfumfabriek. Hier wordt al vanaf de zestiende eeuw lavendel gebruikt om parfum te maken. Dit is ontstaan omdat er in deze omgeving veel leerlooierijen waren en het werd mode om de lederen handschoenen te parfumeren. Thans kunnen we denken aan de merken Fragonard en Molinard. In de parfumfabriek mag je je eigen parfum uitproberen. In diverse Franse dorpen worden in augustus lavendelfeesten gehouden.
Gedroogde lavendel
Lavendel wordt vaak opgehangen aan een gordijnrail of aan het hoofdeinde van het bed. Ook kunnen we de gedroogde bloemen in reukzakjes doen en tussen de kleding hangen om een prettige geur te krijgen en vooral ook om motten te verdrijven. Lavendel is tevens te gebruiken in kleine bloemboeketten, maar ook in een karaf staat het decoratief. We kunnen er een potpourri van maken en de lavendel wordt gebruikt in de keuken. In de bekende Provençaalse kruiden is ook lavendel verwerkt. Lavendelstroop wordt gebruikt in gebak. Ook kennen we de lavendelhoning.
Lavendel heeft medicinale kwaliteiten
Lavendel werkt kalmerend op de zenuwen en brengt de geest beter in balans. Maar lavendelolie werkt ook bloeddrukverlagend en kan helpen om reumatiek te voorkomen. Slapeloosheid en stress kunnen heel goed behandeld worden met lavendelolie. Om beter te slapen kan men een paar druppels lavendelolie op het hoofdkussen sprenkelen. Lavendelthee kan de hoofdpijn verlichten. Welk dient men op te passen met het gebruik van lavendelolie als men last heeft van hooikoorts of astma. Dan kan men allergisch zijn voor deze plant.
Middel om muggen te verdrijven
In Spanje heeft men 's avonds meestal een flesje lavendelolie op tafel staan om de muggen te verdrijven. Een paar druppels op de armen of benen en de muggen blijven weg. Velen van ons zullen zich nog het groene flesje lavendel herinneren wat onze grootouders bij zich droegen voor het geval iemand onwel werd. Bij jeugdpuistjes kan het helpen als men wat druppels lavendel en kamfer in gekookt water doet en hiermee de huid afspoelt. Ook bij insectenbeten kan lavendel verzachtend werken.
Lavendel kweken in een Nederlandse tuin
Lavendel is eigenlijk een half-heester. In onze tuinen planten we lavendel vaak in een pot of we maken er een mooie geurige haag van. Vaak zie je dat lavendel geplant wordt in de buurt van rozen. Dit wordt gedaan om luizen in rozen te vermijden. De lavendel heeft droge maar humusrijke grond nodig en een zonnige plaats. Plant de struikjes dertig centimeter uit elkaar. Het is heel belangrijk om de plant erg kort te houden omdat ze in het voorjaar royaal wil uitschieten. Daarom moet ze meerdere keren in het voorjaar gesnoeid worden. De eerste keer in maart. Ondanks zorgvuldige snoei kan het zijn dat de struik langzaam toch teveel verhout. De plant loopt dan niet meer mooi uit en zal na een jaar of vijf vervangen moeten worden. Als de bloemen uitgebloeid zijn dan is het noodzakelijk om deze direct af te knippen. Lavendel zal zeventig tot negentig centimeter hoog worden en een breedte krijgen van meer dan een halve meter. De blaadjes zijn zacht groen tot grijs van kleur. De bloemen ontstaan op lange stelen en als men deze tussen de vingers fijn knijpt dan komt de zachte geur naar boven. Jonge kinderen vinden het prachtig als ze zelf wat lavendel mogen snoeien en fijn maken om vervolgens in een zakje mee te nemen.
Het stekken van lavendel
Augustus is de beste maand om lavendel te stekken. Neem een lengte van zeven tot tien centimeter van een niet bloeiend gedeelte. Aan de onderkant van de stek en wel onder de bladeren de stek doorsnijden en deze planten in een bak met potgrond die vermengd is met ongeveer evenveel zand. Ook de bovenlaag moet bestaan uit scherp zand. Dan zetten we de stekken niet in de volle zon maar wel met een beetje morgenzon. Regelmatig begieten. Een beetje Rhizopon (is een groeistof) werkt wel stimulerend. In de winter moeten de stekjes vorstvrij staan. In het voorjaar kunnen de jonge stekken uitgeplant worden. Men kan lavendel eveneens vermeerderen door zaaien. Dit kan vanaf februari onder glas. De kiemtijd zal ongeveer vier weken duren. Vanaf half mei kunnen de jonge plantjes dan buiten worden uitgeplant.
Soorten lavendel
In totaal zijn er wel honderd en vijftig soorten lavendel. Een paar bekende soorten zijn:
- Lavandula angustfolia dit is de meest voorkomende soort in Nederland
- Lavandula stoechas wordt ook wel vlinderlavendel genoemd
- Lavandula x intermedia groeit in Frankrijk en is niet echt winterhard.