Maak uw tuin vogelvriendelijk

Maak uw tuin vogelvriendelijk Wanneer heeft u voor het laatst een pimpelmeesje, merel of roodborstje gezien op een steenworp afstand in uw tuin? De laatste tijd niet meer? De vogels hebben hun interesse verloren in onze tuinen. Door veelvuldig gebruik van chemicaliën en de zogenoemde ‘Clean Garden Policy’ zijn onze tuinen uit de gratie gevallen bij de vogels. Er is te weinig variatie in groen, we gooien alles vol met bestrating, onze tuinen zijn veranderd in veredelde showrooms.

De pimpelmees ziet graag welig tierende grassen en niet te vergeten de bladluizen die zich maar wat graag vermenigvuldigen op onze rozen en fruitbomen. Laat eens wat afgevallen blad in de borders liggen en spit eens een stuk van de tuin om en het roodborstje en de merel zullen zich weer laten zien.

Een vijver trekt ook altijd vogels aan om zowel te badderen als te drinken en om een aangename lunch te nuttigen.
Vogels weten wat goed is voor hun en wanneer ze het zien…… zodra ze het gevonden hebben….. dan blijven ze komen.

De ideale vogeltuin heeft voedsel en een leefomgeving die geschikt is voor verschillende soorten vogels, maar wat moet er dan allemaal aanwezig om de ideale vogeltuin te creëren?


Borders

Plant zoveel mogelijk verschillende soorten planten aan – hier zullen hordes van insecten, slakken en larven tussen gaan huizen, waar de vogels van gaan smullen. Plant ook siergrassen en gecultiveerde distels en snoei deze niet, maar laat de zaadhoofden staan voor de winter. Vele zaadetende vogels zullen hiervan in de wintermaanden nog smullen. Wees niet te netjes want oude bladeren en stengels zijn rijk aan insecten.

Grote struiken

Grote heester en groenblijvers worden evenals bomen gebruikt als rustplaats en broedplaats door de vogels. Vruchtdragende of besdragende soorten, zoals de Cotoneaster, zijn briljant voor het aantrekken van de Koperwiek. Plant onder de heesters bodembedekkers aan en insecten en slakken zullen hier schuilen – een lekkere snack voor roodborstjes, winterkoninkjes en de heggenmus.

Hagen

Door de aanwezigheid van hagen, kunnen vogels zich veilig verplaatsen van tuin naar tuin of uit de stad naar het platteland. Hagen hebben een veel dichter bladerdek dan bomen of struiken, waardoor de haag een perfecte plek is voor kleine vogels om zich te verbergen voor roofvogels – vaak zie je een groep huismussen in paniek op zoek gaan naar een klein gaatje in een nabij gelegen heg, en wanneer de kust weer veilig is….. floept de één na de ander na een tijdje weer naar buiten.

Moestuin

Een moestuin is een schatkamer voor vogels. Spitten in de tuin blijkt een waar festijn te zijn voor de roodborstjes en merels, en wat te denken aan de bladluizen en rupsen die een veilige haven denken te hebben gevonden in al het fruit en de groentes in de tuin. Zelfs zaadetende vogels verzamelen kleine zachte insecten in het voorjaar om hun jongen ermee te voeden. Wanneer u fruitbomen heeft, dan ziet u misschien wel goudvinken die de bloemknoppen opeten (een beetje dubbel gevoel geeft dit natuurlijk wel – prachtige bloesems die transformeren naar lekkere sappige vruchten of vogels……), en mocht er een oude boomgaard in de buurt zijn dan is het zelfs mogelijk om de appelvink te signaleren. De appelvink kan met zijn krachtige snavel de pitten van steenvruchten open kraken. In de herfst worden zowel de merels, de koperwieken en de kramsvogels aangetrokken door de laatste appels die op het gazon vallen.

Gazon

Een strakke grasmat, zoals op golfbanen, heeft weinig te bieden aan de vogels, maar een ruig familie gazon of een gazon vol met wilde bloemen die zaden produceren en waar meer dan voldoende bodemleven is des te meer. En wat te denken aan alle grassen die zaden produceren in slechts enkele weken in de zomer. Zelfs een mierennest kan de groene specht aantrekken puur voor de larven van de mieren.

Water

Naast eten en slapen, is water een noodzaak voor vogels. Een vogelbad is prima, maar een natuurlijke vijver met zachte glooiende randen is beter, zowel voor drinken als voor zwemwater, maar levert ook voedsel. Mocht u zich ooit afvragen waar alle kikkervisjes zijn gebleven…… merels en kraaien zijn waarschijnlijk de boosdoeners.

Natuurgebied

Een klein stukje tuin met ‘onkruid’ is geweldig voor vogels – de meeste vogels genieten van de zaadhoofden, distels trekken hele koppels met putters aan. Voeg inheemse struiken zoals de Viburnum opulus toe voor de bessen, samen met wat rottend hout voor de kevers – en er zal altijd wat te eten zijn voor de vogels.

Bomen

Vogels landen graag op een hoog uitkijkpunt zodat ze goed kunnen zien of de kust veilig is voor ze naar beneden vliegen om in de tuin te landen. Zij maken zowel overdag als ’s nachts gebruik van bomen. In het voorjaar kiest de mannelijke vogel hoge takken uit om vandaar, door middel van territoriale gesprekken, rivaliserende mannetjes te weren en om te pronken met hun liederen om zo de vrouwtjes te lokken. En als ze met succes een vrouwtje hebben gelokt, dan blijven ze daar om te nestelen. De ideale vogeltuin is volledig omzoomd met bomen, maar in de bebouwde gebieden is één, of nog liever twee, kleine bomen ook voldoende. Kies dan bomen uit die niet alleen als zitstok voor de vogels dienen, maar tevens ook voedsel levert zoals de lijsterbes of een appelboom. Hier komen namelijk ook bladluizen en rupsen op af en niet te vergeten fruit of vruchten die lijsters en merels aantrekken.

Klimmers

Wanneer u het toelaat om klimplanten in uw boom te laten groeien of grote struik, tegen muren en hekjes op, dan zult u zien dat u al snel meer vogels telt in uw tuin. De allerbeste klimplant voor het aantrekken van vogels is volwassen klimop – deze bloeit in de herfst, de nectar trekt kleine insecten aan waar de winterkoninkjes en de roodborstjes zich weer mee voeden en in de winter worden de rijpe bessen weer gegeten door de merels. Klimrozen trekken koolmeesjes aan die zich te goed doen aan de bladluizen, en de kamperfoelie is in de zomer en herfst vogelvriendelijk doordat deze beide jaargetijden bessen geeft. En wanneer u de klimmers tot een dichte massa laat groeien tot hoog onder de dakrand, dan kunt u zelfs de grauwe vliegenvanger lokken om te gaan nestelen in uw tuin.

Welke welke vogel eet nou wat?

Verschillende vogels houden van verschillende voedingsmiddelen – sommige gaan voor fruit of zaad, terwijl andere vogels meer houden van insecten, rupsen en andere smakelijke gerechten die veel planten aantrekken. Daarom heb ik een beknopte gids gemaakt van planten die u kunt laten groeien om deze prachtige inheemse vogels aan te trekken.

Turkse tortel

Deze vogel wordt aangelokt door gazons en open ruimten. Zij eten zaden, vruchten en insecten en legt regelmatig een tuinbezoek af in de hoop om granen, zaden, brood en etensresten te vinden. De Turkse tortel nestelt in bomen en soms op gebouwen.

Winterkoninkje

Het winterkoninkje wordt aangelokt door klimplanten, dichte begroeiingen en onderbegroeiing. Hun natuurlijk voedsel bestaat uit larven en spinnen en als tuinbezoeker komt deze af op broodkruimels en geraspte kaas. Zij nestelen in holletjes in wallen, muren en bomen. Ook open nestkastjes worden gebruikt.

Heggenmus

De heggenmus wordt aangelokt door hagen, struiken en dichte begroeiingen. Hun natuurlijk voedsel bestaat uit zaden en insecten en als tuinbezoeker komen ze ook af op gestrooid broodkruim. De heggenmussen nestelen in struiken en onderbegroeiing.

Roodborstje

Roodborstjes worden aangelokt door hagen, struiken, dichte begroeiingen en onderbegroeiing. Hun natuurlijk voedsel bestaat uit insecten, slakken, wormen, spinnen en vruchten. Als regelmatige tuinbezoeker komen ze af op pinda’s, etensrestjes, gebak, meelwormen, graan en andere zaden. Roodborstjes nestelen in boomholten, tussen dichte klimplanten en muurnissen.

Merel

De merel wordt aangelokt door gazons, bloemperken en vruchtdragende struiken zoals de dwergmispel en zuurbes. Hun natuurlijk voedsel bestaat uit regenwormen, insecten en vruchten en komen als regelmatige tuinbezoekers ook af op fruit, broodkruimels, vet, etensrestjes en zaden. Merels nestelen in bomen en soms ook in oude nesten.

Pimpelmees
De pimpelmees wordt aangelokt door struiken en bladverliezende bomen. Hun natuurlijk voedsel bestaat uit insecten, zaden en nectar. Als regelmatige tuinbezoeker komen zij af op pinda’s, vruchten, vet, zaden en etensrestjes. Pimpelmezen maken gebruik van nestkastjes.

Koolmees

De koolmees wordt aangelokt door struiken, bomen en hagen. Hun natuurlijk voedsel bestaat uit zaden van bomen, met name beukennootjes, spinnen, rupsen en andere insecten. Als regelmatige tuinbezoeker komt de koolmees voornamelijk af op etensrestjes, zaden en pinda’s. Koolmezen nestelen in holten. In tuinen waar geen natuurlijke nestelplaatsen zijn, gebruiken ze een dichte nestkast.

Vlaamse gaai

De Vlaamse gaai wordt aangelokt door volgroeide bomen. Hun natuurlijk voedsel bestaat uit eikels en andere noten, zaden, vruchten, insecten en zoogdiertjes. Als regelmatige tuinbezoeker komt de Vlaamse gaai af op groenterestjes en pindakorfjes. De Vlaamse gaai nestelt in bomen of hoge struiken, maar soms worden ook open nestkasten gebruikt.

Kauw

De kauw wordt aangelokt door bomen en gazons. Hun natuurlijk voedsel bestaat uit graan, vruchten, insecten en eieren van andere vogels. Als regelmatige tuinbezoeker komt deze zware jongen af op vruchten, vlees, botjes en restjes. De kauw is minder schuw dan andere leden van de kraaien familie waardoor deze redelijk tam is te krijgen. Door tegen de jongen ‘klak’ geluiden te maken met de tong, zult u merken dat ze u herkennen en dat ze komen aanvliegen voor eten – dit heb ik zelf mogen ervaren en het geeft echt een kik, maar u moet uiteraard niet bang zijn voor deze grote jongens en wanneer u ‘klakt’ moet u de buren even vergeten… De kauw nestelt in boomholten of schoorstenen en zelfs een dichte nestkast komt in aanmerking.

Vink

De vink wordt aangelokt door gazons en hoge bomen. Hun natuurlijk voedsel bestaat uit beukennootjes en andere zaden, onkruid, rupsen en spinnen. Als regelmatige tuinbezoeker komt de vink af op etensrestjes en strooivoer. De vinken nestelen in boomvorken, hagen of struikgewas.

Groenling
De groenling wordt aangelokt door bomen, struiken, hagen en onderbegroeiingen. Hun natuurlijk voedsel bestaat graan, zaden, waaronder die van de paardebloem, bosgeranium, taxus, braam en klis. Als regelmatige tuinbezoeker komt deze af op pinda’s en zonnebloempitten. De groenling bouwt zijn nest in hagen en struikgewas.

De top 10 van planten voor vogels

  1. Zonnebloem - Helianthus annuus
  2. Rode aalbes - Ribes rubrum
  3. Wilde lijsterbes - Sorbus aucuparia
  4. Appel - Malus
  5. Gelderse roos - Viburnum opulus
  6. Struik kamperfoelie - Lonicera tatarica
  7. Dwergmispel - Cotoneaster
  8. Krentenboompje - Amelanchier
  9. Rosa rugosa - Wilde roos
  10. Kaardenbol - Dipsacus fullonum

Lees verder

© 2010 - 2024 Epimedium, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Tips voor een vogelvriendelijke tuinDe hoeveelheid vogels en de diversiteit aan vogels in de tuin hangen voor een groot deel af van de inrichting van de tui…
De pimpelmees, een blauwe flits in uw tuinDe pimpelmees, een blauwe flits in uw tuinDe pimpelmees, Parus caeruleus, kunnen we gedurende alle jaargetijden in onze tuinen aantreffen. Het is een zeer helder…
Wat voor soort voedsel eten de diverse vogels in mijn tuin?Wat voor soort voedsel eten de diverse vogels in mijn tuin?De vogels die in Nederland te vinden zijn hebben hun eigen eetgewoontes. Ondanks deze verschillen zijn er een aantal dui…
Praktische tips voor het voeren van tuinvogelsPraktische tips voor het voeren van tuinvogelsTuinvogels zijn erg geliefd bij de meeste mensen. Vaak worden de gevederde vrienden dan ook met veel liefde bijgevoerd.…

Houten tuinpoorten, een aantal soorten en materialenBent u op zoek naar een mooie houten poort om uw terrein af te kunnen sluiten, bedenk dan dat er erg veel mogelijkheden…
Potplanten in de winterPotplanten op het balkon of in de tuin kunnen de winter prima overleven. Je kunt ze verzorgen door ze dicht bijeen te ze…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Oldiefan, Pixabay
  • Gardeners' World
  • Lars Jonsson - Vogels van Europa
  • Rober Burton - Mijn Vogeltuin
Epimedium (7 artikelen)
Gepubliceerd: 24-12-2010
Rubriek: Huis en Tuin
Subrubriek: Tuin
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.