Herfstbloeiende vaste planten

Voor een bloeiende vasteplantenborder richt men zich meestal op het voorjaar en de zomer. Er zijn ook ruim voldoende planten om in die maanden kleur in de tuin te krijgen. Maar het tuinseizoen kan veel langer duren. Als medio augustus de herfst al een beetje in de lucht hangt en de meeste vaste planten op hun retour zijn, dan is er toch nog een groep planten die staat te wachten om te gaan vlammen. De herfstbloeiende vaste planten hebben zich de hele zomer ingehouden en vormden zo een rustig groen accent tussen de zomerbloeiende planten. Vanaf augustus tot ver in oktober gaan de herfstbloeiers het over nemen en heb je dus toch nog een bloeiende border.

• Herfstbloeiende vaste planten voor een lange nabloei in de border
• Aconitum - Monnikskap
• Chelone obliqua - Schildpadbloem
• Cimicifuga - Actea/zilverkaars
• Echinecea - Zonnehoed
• Liriope muscari - Leliegras
• Tricyrtis - Armelui's orchidee of Paddenlelie

Herfstbloeiende vaste planten voor een lange nabloei in de border

Bij het maken van een beplantingsplan voor de tuin is het verstandig om de bloei zoveel mogelijk te verspreiden. Door deze spreiding kan er langer worden genoten van bloeiende planten. De bloei kan dan gemakkelijk tot ver in de herfst doorgaan. Sommige planten bloeien zelfs door tot aan de eerste nachtvorst. Onder de vaste planten zijn nog volop soorten te vinden die een herfstborder kleur kunnen geven. Het zijn vaak gemakkelijke tuinplanten, die er aan het einde van de zomer nog fris en gezond uit zien en staan te popelen om hun bloemen te ontvouwen.

Aconitum - Monnikskap

Monnikskappen zijn onmisbare planten voor in een schaduwborder. In de zon kunnen ze eventueel ook goed gedijen, maar dan moet de grond wel voldoende vochtig zijn. Let wel op, want als de grond in de winter te vochtig is, dan kunnen de wortels gemakkelijk wegrotten. Er zijn veel verschillende soorten met voornamelijk blauwe bloemen, maar ook de kleuren zachtgeel, wit en roze komen voor. Enkele bloeien ook in de zomer, maar de meeste komen in het najaar pas tot bloei. Voor rijkbloeiende planten is het aan te raden om ze een keer in de drie jaar te verjongen door de planten uit de grond te halen, de wortelkluit te scheuren en de jongere delen vervolgens terug te planten. Als eenling in een vasteplantenborder komt hij minder goed tot zijn recht. Plant de aconitum daarom altijd in een groep aan.

Chelone obliqua - Schildpadbloem

Chelone of schildpadbloem is een mooie stevige, compacte plant met donkergroen blad. De hele zomer is het een mooi rustpunt in de border. In juli verschijnen de bloemen en de bloei gaat door tot eind september. De bloem lijkt op het hoofd van een schildpad, vandaar de Nederlandse naam. Hij heeft graag een plek in de zon of half schaduw. Vooral in de zon mag de grond niet te droog zijn.
Chelone oblique heeft roze bloemen en chelone oblique bloeit met helder witte bloemen.

Cimicifuga - Actea/zilverkaars

Cimicifuga is een langzaam groeiende plant, die wel enkele jaren nodig heeft om een goede grote pol te vormen en mooie bloemen te produceren. Vooral droogte is funest voor de zilverkaars. En een jaarlijkse mestgift wordt zeer op prijs gesteld. Halfschaduw is de beste plek. In de zon zullen, vooral bij de roodbladige soort, de bladeren snel gaan krullen door de droogte en het zonlicht. Door de flinke hoogte die ze kunnen bereiken zijn het heel geschikte planten om achter in de border te plaatsen. De planten vormen prachtige en grote bladeren, van waaruit de statige bloemaren verschijnen. De bloemkleur is wit, soms met een vleugje roze. Cimicifuga ramosa 'Chocoholic' bloeit in de periode augustus-oktober, cimicifuga ramosa en cimicifuga ramosa "Atropurpurea" van september tot oktober.

Echinecea - Zonnehoed

Echinacea of zonnehoed komt van oorsprong uit Noord-Amerika en is een zogenaamde prairie-plant. Dit geeft aan dat het een plant is die houdt van een kalkrijke, goed doorlatende grond. Kleigrond is te zwaar en te nat voor deze plantgroep. Naast specifieke grondeisen heeft de echinacea ook een hekel aan te veel concurrentie van omringende planten. Hij past prima in een vaste-planten-border, maar omring hem dan wel met planten die niet te veel uitdijen, zodat de echinacea zijn eigen plekje behoudt. Het is absoluut een aanwinst voor in de herfst border, waar hij met zijn prachtige margrietachtige bloemen en bijzondere kleuren goed te combineren is met andere herfstbloeiende vaste planten. De bloei start al in juli en loopt door tot ver in oktober. Door de vele verschillende hoogtes (de kleinste soort wordt 25 centimeter en de grootte kan een hoogte van een meter bereiken) kan de plant op elke plek in de border worden gezet. Hij is heel erg geschikt om te gebruiken als snijbloem. Wat bloemen wegknippen bij zo'n rijkbloeiende plant, om te verwerken in een boeket, kan gemakkelijk want je zult ze nauwelijks missen en bovendien stimuleert het de vorming van nieuwe knoppen. Geen de zonnehoed een plek in de volle zon en verjong hem bij voorkeur om de drie jaar, door middel van scheuren en terugplanten van de jonge plantdelen.

De in de tabel genoemde soorten betreffen slechts een kleine selectie van de talloze soorten die er zijn.

Liriope muscari - Leliegras

Leliegras is, in tegenstelling met wat de Nederlandse naam doet vermoeden, geen grassoort. Hij behoort namelijk bij de leliefamilie. Het is een heel dankbare tuinplant, omdat hij wintergroen en weinig verzorging vraagt. Aangeplant in een grote bodembedekkende groep komt hij het beste tot zijn recht. Met zijn geringe hoogte, de bladeren worden ongeveer 30 tot 40 centimeter hoog, past hij prima vooraan in de border. De donkergroene bladeren zijn het hele jaar rond mooi. En het is heel bijzonder als, ogenschijnlijk vanuit het niets, in de herfst plotseling de bloemen te voorschijn komen. De bloeiwijze lijkt sterk op die van het blauwe druifje (muscari), vandaar de Latijnse naam Liriope muscari. Vanaf augustus tot in oktober staat het leliegras te bloeien met mooie paarse bloemen. Plant hem aan in de halfschaduw, want daar heeft hij het het meest naar zijn zin. Eventueel kan het blad in het vroege voorjaar worden afgeknipt. Dit hoeft niet elk voorjaar te gebeuren, maar een dergelijke knipbeurt af en toe is wel aan te raden. Na de knipbeurt zal hij al snel weer uitlopen met fris groen blad.

Tricyrtis - Armelui's orchidee of Paddenlelie

De tricyrtis is een heel bijzondere herfstbloeiende vaste plant. De bloemen hebben veel weg van de bloemen van een orchidee, maar zijn veel kleiner. Het is een plant voor in de halfschaduw waar de grond het liefst iets vochtig is. Hij is wel redelijk winterhard, maar strenge vorst kan funest voor hem zijn. Tricyrtis hirta is de bekendste en meest aangeboden soort. Deze heeft mooie donkerroze gevlekte bloemen, wordt tussen de 60 en 80 centimeter hoog en bloeit in de maanden september en oktober. Tricyrtis hirta "Alba" bloeit met witte bloemen en heeft verder dezelfde kenmerken.