Mooie Heg - Tuinhaag Tips (Tuinheesters)

Een mooie heg of haag in de tuin als afscheiding, beschutting of gewoon voor de sier, hangt van een aantal factoren af. In dit artikel tips en hulp bij de keuze van een mooie en ook geschikte haag of tuinheg. Diverse heggen worden beschreven, mooie tuinheesters + foto’s van de Buxus, Taxus (venijnboom), de Ilex (hulst), Prunus (kerspruim), Carpinus (haagbeuk), Thuja (levensboom), Chaenomeles (kwee), Chamaecyparis (dwergcipres), Crataegus (meidoorn, haagdoorn) en de Fagus Sylvatica (beukenhaag).

Mooie heg of haag voor de tuin: Tips

Of je nu een heg in de tuin wilt voor de sier of afscherming, de mogelijkheden met heggen zijn talrijk. Maar hoe en welke heg moet je precies kiezen? De keuze van de heg hangt natuurlijk allereerst af van wat je mooi vindt, van de plek waar je woont, de grondsoort in de tuin, voor welk doel je de heg nodig hebt (afscherming of sier), de gewenste hoogte van de heg en de ruimte die je hebt in de tuin voor de breedte van de heg of haag.

De keuze hangt ook af van de tijd die je wilt wachten tot de heg volgroeid is, hoe vaak je deze wilt knippen en/of snoeien. Wil je een groenblijvende of bladverliezende heester, een bloeiende of vruchtendragende heg? De vorm van een volgroeide heg is gedeeltelijk zelf te bepalen door deze in een bepaalde vorm te snoeien. Hieronder wordt een tiental heggen alfabetisch (op Latijnse naam) besproken, zodat je een mooie en ook geschikte heg of haag voor in je tuin kunt kiezen. Tussen haakjes staat telkens aangegeven wat de plantafstand of ruimte is die je over moet laten bij het aanplanten.

Tien tuinheesters

• Buxus Sempervirens - Buxusboom of Palmboompje
• Carpinus Betulus - Haagbeuk
• Chaenomeles - Kwee of Dwergkwee
• Chamaecyparis Lawsoniana - Dwerg- of Schijncipres
• Crataegus Monogyna - Meidoorn of Haagdoorn
• Fagus Sylvatica - Beukenhaag
• Ilex of Hulst (Aquifoliaceae)
• Prunus Cerasifera of Kerspruim (Laurierkers)
• Taxus Baccata of Venijnboom (Taxaceae)
• Thuja Plicata of Levensboom (Conifeer)

Buxus Sempervirens - Buxusboom of Palmboompje

Groenblijvende Buxus sempervirens

De buxus sempervirens wordt vaak voor heggen of hagen gebruikt. De buxusboom groeit in het wild op kalkhoudende grond, maar gedijt in bijna elke behoorlijk waterdoorlatende grondsoort, kan goed tegen zon, maar doet het ook goed in de halfschaduw. De buxusboom -ook wel buksboom genoemd- is zeer geschikt om in figuren gesnoeid te worden. De wortels kunnen zich sterk uitbreiden, zo’n 45 cm. De buxusboom heeft een sterke, ietwat muffe geur. Vroeger (en soms nog wel) werden takjes gebruikt voor Palmpasen, vandaar de naam palmboompje.
Hoogte Buxus
De buxus is heel goed geschikt voor hoge, meer ‘klassieke’ heggen en kan meer dan 2,5 meter hoog worden. De meest robuuste cultivar van deze soort is de Handworthensis, met 4 cm lange donkergroen bladeren, die ruim 4,5 meter hoog kan worden. Sommige soorten worden zelfs 8 meter hoog (plantafstand breedte 45 cm).

Er is ook een laagblijvende variant (Buxus Sempervirens Suffruticosa, oftewel een dwergbuksboom).

Carpinus Betulus - Haagbeuk

Haagbeuk - Carpinus betulus

De Carpinus betulus of haagbeuk vormt een sterke dichte heg. Deze haagvariant lijkt op de gewone beuk die in het bos voorkomt, maar is geschikt en wordt ook vaak gebruikt als tuinheester. Zolang de grond maar niet te droog is, zal de haagbeuk gedijen op plekken waar weinig andere heesters het goed doen. De haagbeuk groeit snel en makkelijk en heeft een mooi blad.

Hoewel de haagbeuk in principe zijn blad verliest, kunnen de bruine bladeren ’s winters soms blijven zitten, voornamelijk op beschutte plaatsen, zodat deze heg het hele jaar door bescherming kan bieden.
De haagbeuk laat zich heel erg makkelijk leiden, plooien in bochten en snoeien. Zo kunnen er openingen in de heg gesnoeid worden of kunnen er in de haagbeuk ook bogen worden geknipt.

Hoogte Haagbeuk

De haagbeuk kan wel 6 tot 15 meter hoog worden (indien niet gesnoeid 10 tot 12 meter breed) en kan ondanks de grote hoogte toch zijn dichtheid behouden (plantafstand breedte 45 cm).

Chaenomeles - Kwee of Dwergkwee

Chaenomeles - Kwee

Sommige soorten Chaenomeles of kwee vormen een heg die in de lente prachtig bloeit. Vooral de roodbloeiende (zoals de Japonica of Brilliant) zijn prachtige tuinheesters, welke later nog gele vruchten krijgen. Deze tuinheesters gedijen in iedere vruchtbare grond.

De bloeitijd is in april-mei. De bloeivorming wordt bevorderd door de heg na de bloeiperiode rigoureus te snoeien.
De Chaenomeles is er in verschillende varianten en kleuren. Zo is er bijvoorbeeld ook de Chaenomeles Rowallane die diep koraalrood van kleur is, de Pink Lady met een roze kleur en de witte Moerloossi.

Hoogte Chaenomeles

Alle soorten Chaenomeles zijn geschikt voor heggen of hagen in de tuin als afscheiding of voor de sier, met een maximale hoogte van 1,5 meter (plantafstand breedte 45 cm).

Chamaecyparis Lawsoniana - Dwerg- of Schijncipres

Chamaecyparis Lawsoniana

De Chamaecyparis of dwergcipres is een groenblijvende soort en heeft een piramidale kroon. Vroeger waren deze heggen erg populair. Deze haag is goed bestand tegen een winderige plek en gedijt ook heel goed in de schaduw of een plek die vrij donker is.
Wanneer de Chamaecyparis als een klassieke heg wordt gesnoeid, is het groen ervan dof. Hij is veel aantrekkelijker als je hem uit laat groeien tot een minder strak geheel. Als de wind er dan doorheen blaast, zijn er veel verschillende tinten groen te zien. Er bestaan vele gekweekte varianten met diverse tinten van blauw en heldergroen tot goud (plantafstand breedte 60 cm).

Er zijn ook enkele minder snel groeiende soorten, zoals de Chamaecyparis Fletcheri, die je niet zo vaak hoeft te knippen.

Hoogte Chamaecyparis

Afhankelijk van de soort kan deze boom 5 tot 10 meter hoog worden (in zijn vaderland Californië wel tot 60 meter hoog).

Crataegus Monogyna - Meidoorn of Haagdoorn

Crataegus Monogyna

De Crataegus monogyna of Meidoorn (Rosacea) is zeer geschikt als haagplant. Haagdoorn of meidoorn kan overal en op elke grond groeien, maar als je veel bloemen wilt , kun je hem het beste op een zonnige plek zetten. De Crataegus heeft doornen, veel twijgen, is taai, goed bestand tegen de wind, geeft een mooie sfeer en lekkere geur.
De enkelbloemige meidoorns geuren sterker dan de gevuldbloemige soort. Hoewel deze als tuinheester vaak gesnoeid wordt, is hij in ongesnoeide vorm ook heel mooi.

Meidoorn of Haagdoorn was één van de eerste struiken die in prieelvorm werd gebruikt en is voor vele doeleinden geschikt. Zo werd deze ook gebruikt om het vee tegen te houden, waarbij de struiken in twee verspringende rijen werden geplaatst. De bloeitijd is in mei-juni.

Hoogte Crataegus Monogyna

Een heg of haag van de Crataegus kan op elke gewenste hoogte. De meidoornboom kan wel 5 tot 8 meter hoog worden.

Fagus Sylvatica - Beukenhaag

Fagus Sylvatica

De beuk is waarschijnlijk het meest geschikt voor de klassieke bladverliezende heg. De Fagus groeit op elke grondsoort, mits deze goed water doorlaat. Een beukenhaag is sterk en is bestand tegen wind en luchtvervuiling. De frisgroene bladeren worden roodbruin in de herfst, indien de heg zijn jaarlijkse snoeibeurt krijgt in de nazomer. In dat geval kan deze haag het hele jaar door beschutting geven. In een beukenhaag kunnen openingen worden gemaakt en deze heg kan ook in figuren gesnoeid worden.
In sommige gevallen wordt een groene beuk met een rode gecombineerd om de haag te variëren.

Hoogte Fagus Sylvatica

De beukenhaag Fagus sylvatica kan ongeveer 2 tot 5 meter hoog worden, afhankelijk van hoe en hoe vaak deze gesnoeid wordt (plantafstand breedte 45 cm).

Ilex of Hulst (Aquifoliaceae)

Ilex - Hulst

De wilde hulst groeit in Nederland ook in bossen. Hulsttakken zijn vooral bekend bij ons door Kerstmis. Hulst is groenblijvend en vormt een betrouwbare heg in elk klimaat, behalve in het koude vastelandklimaat. De bladeren hebben een glanzend oppervlak. Hulst is bestand tegen zon en schaduw en gedijt het beste in humusrijke grond.
De meest bekende hulst is stekelig, maar er zijn ook hulstsoorten zonder stekels.
Zo heeft bijvoorbeeld de Ilex Camelliifolia geen stekelige bladeren en heeft de Ilex Aquifolium bladeren die nauwelijks getand zijn.

Hoogte Ilex of Hulst

Hulst groeit langzaam, hoewel er uitzonderingen zijn. De Ilex kan over het algemeen zo rond de 6 meter hoog worden (plantafstand breedte 45 cm).

Prunus Cerasifera of Kerspruim (Laurierkers)

Prunus Cerasifera - Kerspruim

Een haag of heg van de kerspruim levert een snel resultaat op, alleen moet deze wel gemiddeld 3 keer per jaar gesnoeid worden.

In april of de vroege lente bloeit deze Prunus overvloedig met witte bloemen. De vrucht is geel en lijkt op een kleine pruim. De variant Pissardii heeft bruinrode bladeren en lichtroze bloesem. De Prunus Niagra is donkerder van tint.
Een Prunus haag of tuinheg kan een mooie achtergrond vormen voor bloembedden in verschillende kleuren en vormen.

Hoogte Prunus Cerasifera

De Prunus cerasifera kan een hoogte van ongeveer 3 meter bereiken, maar wordt soms ook nog veel hoger (plantafstand breedte 60 - 90 cm).

Taxus Baccata of Venijnboom (Taxaceae)

Taxus Baccata - Venijnboom

De groenblijvende taxusboom is een naaldboom die al heel lang in de tuin wordt gebruikt en ook heel lang meegaat. In Engeland staan exemplaren waarvan men beweert dat ze 1000 jaar oud zijn. De taxus is goed geschikt voor een haag of heg, is fluweelachtig, donker, absorbeert het licht en vormt een goede achtergrond voor bloemen in de tuin. Taxus kan zonder bezwaar rigoureus gesnoeid worden en in allerlei siervormen worden geknipt. De taxusvariant Hicksii (een hybride ontstaan uit de Taxus Media) is één van de sterkste cultivars voor barre omstandigheden.
Twee belangrijke waarschuwingen alvorens een taxushaag te plaatsen of vormen. Je moet de taxusplant niet in een met water doordrenkte grond plaatsen en ook niet op een plek waar vee komt of graast, daar het vee erdoor vergiftigd kan worden.

Hoogte Taxus Baccata

Deze taxusboom kan gemiddeld circa 10 meter hoog worden (breedte van 4 tot 6 meter), maar er zijn er ook die 20 meter hoog worden (plantafstand breedte 45 cm).

Thuja Plicata of Levensboom (Conifeer)

Thuja Plicata - Levensboom

De groenblijvende Thuja is een veelgebruikte conifeer in de tuin en wordt vaak voor hagen gebruikt. De Thuja plicata is goed bestand tegen wind en is een snelgroeiende, dof donkergroene conifeer die ook wel als Reuzenlevensboom of Western Red Cedar bekend is.

De Thuja heeft een zoetige, nogal kruidige geur, die vooral vrijkomt bij het wrijven van het loof. Deze conifeer met een piramidale vorm en oplopende twijgjes moet 2 keer per jaar geknipt worden om een goede dichte heg te vormen.
Hoogte Thuja Plicata
Deze Thuja vormt een mooie dichte heg en kan circa 5 meter hoog worden (plantafstand breedte 60 cm).

Een variant, de Thuja Occidentalis oftewel de Westerse levensboom, kan eveneens een dichte heg vormen, maar groeit langzamer.

Lees verder

• Gevel en Muur Klimplanten - Lentebloeiers
• Boeiende Bomen Weetjes
• Bijzondere Bomen & Planten (Gewassen)