Hoe kun je planten vegetatief vermeerderen door afleggen?

Om eenvoudig planten te vermeerderen kun je gebruik maken van diverse plantvermeerderingstechnieken. Zo is afleggen van planten een eenvoudige manier om planten vegetatief te vermeerderen. Iedere tuinliefhebber kan dit zelf doen. Vegetatief vermeerderen van planten in je eigen tuin; het bespaart je geld en het is nog leuk ook. Kweek zelf je eigen planten en ga direct van start met het zelf vermeerderen van mooie planten.

Wat is planten afleggen?

Planten afleggen is een vermeerderingstechniek. Bij afleggen van planten (ook wel marcotteren genoemd), wordt een deel van de stengel naar beneden gebogen en afgedekt met tuingrond. De stengel blijft aan de plant vast zitten en hierdoor blijft de sapstroom door de stengel lopen en zal de stengel op de plek waar deze met de grond in aanraking komt wortel schieten. Hoe warmer de aarde hoe sneller de stengel wortel zal schieten. Neem bij voorkeur een plek in de zon/half zon.

Werkwijze voor het afleggen van planten

Wanneer je voor het eerst planten gaat afleggen kun je gebruik maken van onderstaand stappenplan. Hiermee kun je succesvol aan de slag gaan:

Stap 1: Stengel van de plant ombuigen en bladeren verwijderen

Je neemt de stengel van de plant, laat deze vooral aan de oorspronkelijke plant vastzitten. Je haalt nu voorzichtig de bladeren van de steel af. Dit kun je met de hand doen of je gebruikt hiervoor een scherpe snoeischaar. Zorg ervoor dat je hierbij voorzichtig te werk gaat. Stelen van planten als een geranium zijn erg teer waardoor deze snel kunnen afbreken. Dit ontsiert vaak de hele plant.

Stap 2: Bast van stengel schrapen

Schrap met je nagel of een aardappelmesje voorzichtig de bast van de steel een beetje open. Gebruik bij voorkeur schoon en scherp (tuin)gereedschap. Dit voorkomt het overbrengen van plantziektes.

Stap 3: Stengel afdekken met tuingrond

Zorg er nu voor dat je de stengel afdekt met aarde. Leg vervolgens een zwaar object, zoals een steen op de aarde, zodat deze goed wordt aangedrukt. Let er op dat de steel aan de plant blijft zitten en geef voldoende water. De stengel zal nu binnen een mum van tijd wortel gaan schieten, vooral bij temperaturen boven de 20 graden Celsius. Zodra er voldoende wortels zijn gevormd kan de stengel worden doorgeknipt met een scherpe snoeischaar.

Zoals al aangegeven is het erg belangrijk dat dat de stengel van de plant nog vast zit aan de oorspronkelijke plant, want zo verkrijgt het de benodigde voedingsstoffen via de stengel.

Hedera vermeerderen door middel van afleggen

De klimop (hedera) is per uitstek geschikt om vegetatieve te vermeerderen. Vaak zie je dat een klimop dit al zelf doet nadat lange takken over de grond zijn uitgelopen en zijn geworteld. Vaak is dit iets wat je niet wilt, maar het geeft wel sterk aan hoe dat een plant zichzelf kan vermeerderen.

Zodra er aarde op de levende stengel wordt gelegd en deze goed wordt ingegraven zal de stengel op den duur wortel schieten.
Dit is vaak binnen enkele weken het geval, vooral als de buitentemperatuur buiten boven de 20 graden is. Zorg ervoor dat er een relatief flinke wortelkluit is ontstaan voordat je de stengel van de plant afknipt. Hoe groter de wortelkluit hoe sterker de plant is en hoe beter deze straks zal aanslaan op een nieuwe plek in je tuin.

Waar moet ik op letten bij de stengel?

Jonge stengels zijn soepel en buigzaam. Doordat planten verouderen, verhouten de stengels. Oudere stengels bevatten minder plantsappen en kunnen daardoor sneller afbreken, vooral wanneer je deze ombuigt. Om te testen of je een oude stengel of jongere stengel hebt, buig je deze voorzichtig om. Aan de dikte van de stengel is ook vaak te zien of je een oudere stengel hebt. Hoe dikker de tak hoe ouder de tak. Wanneer de stengel relatief dun, soepel en taai is heb je dus te maken met jonge takken.
Je kunt ook aan de structuur en kleur bast van de stengel zien of je te maken hebt met een jonge of oude stengel. Een jonge stengel is vaak feller gekleurd, afhankelijk van de plant in de kleuren groen, rood, geel of lichtbruin, terwijl oude stengels na enkele jaren vaak grijs/donkerbruin gekleurd zijn.

Test de stengel op de buigbaarheid en soepelheid voordat je een stengel richting de aarde buigt en je planten gaat afleggen. Je kunt het beste een stengel nemen aan de achterkant van de plant zodat het niet opvalt. Daar waar je de stengel afknipt zal datzelfde jaar geen bloemen ontstaan. Zorg ervoor dat je een steel vindt die soepel is. Op oud hout zal een steel ook minder snel wortels schieten. Neem dus bij voorkeur een jonge buigzame tak die laag bij de grond zit. Dit vergemakkelijkt het afleggen.

Welke planten kun je afleggen?

Niet alle planten kunnen vermeerderd worden door de techniek afleggen te hanteren. Hierbij kunnen andere andere plantvermeerderingstechnieken worden toegepast, zoals bijvoorbeeld enten, stekken en zaaien.

Planten die geschikt zijn om af te leggen zijn onder andere:

• Clematis
• Bramen
• Frambozen
• Geraniums
• Hazelaar
• Rozen

Er zijn nog meer planten die je zelf kunt vermeerderen door dezelfde techniek toe te passen. De ene plant zal sneller wortel schieten dan de andere, dus enig geduld is hierbij gebaat. Stel je voor hoeveel geld je kunt besparen als je in je tuin een hele haag van klimop wilt maken door zelf de planten te vermeerderen. Het nadeel is natuurlijk wel dat het wat tijd kost voordat de nieuwe planten aangesterkt en gegroeid zijn. Maar het kost nu eenmaal tijd voordat planten in de tuin volgroeid zijn.

Wanneer kun je het beste planten afleggen?

Zodra de temperatuur van de aarde boven de 20 graden komt zal een steel sneller wortel schieten, vandaar dat dit het beste in het voorjaar en in de zomer, zo vanaf april tot eind september kan worden gedaan.

Waar kun je het beste planten macotteren?

Planten macotteren doe je bij voorkeur in de zon half zon, maar ook in half schaduw zal dit lukken. Het gaat meer om de temperatuur en de luchtvochtigheid. Hoe hoger de luchtvochtigheid en hoger de temperatuur, des te betere deze plantvermeerderingstechniek werkt. Zo is een warme, vochtige omgeving als een kas het meest geschikt. Ook een serre zal hiervoor geschikt zijn, alleen moet er wel voldoende water gegeven worden.

Welke grond is geschikt voor het afleggen van planten?

De plant kan het beste staan in een licht vochtige grond. Te natte grond veroorzaakt stengelrot of wortelrot. De grond moet enerzijds het overtollig vocht goed kunnen afvoeren en anderzijds mag het vocht ook licht vasthouden. Gebruik hiervoor hydrokorrels bovenop de aarde. Hydrokorrels houden goed vocht vast en staan dit af aan de aarde.

Je kunt gebruik maken van speciale grond als tuinturf voor het afleggen van planten. Let er wel op of dat de plant zuurminnend of juist niet zuurminnend is. Planten als azalea's, rododendrons en hortensia's zijn zuurminnend. Deze staan dus bij voorkeur in tuinturf. Zo staan de niet zuurminnende planten liever in potgrond of tuinaarde, eventueel vermengd met scherp zand. Kies dus de aarde die het beste bij de plant past.

Een bijkomend nadeel van het aanschaffen van speciale aarde is dat dit kosten met zich meebrengt. Probeer dan ook eerst of tuinaarde in je tuin volstaat. Je kunt dan altijd nog andere grondsoorten proberen. In principe is elke grond geschikt. Goede aarde kan de plant ten goede komen voor bijvoorbeeld de groei van wortels en voor de vorming van bloemen tijdens de bloei.

3 tips om planten af te leggen

Als je zelf planten wilt gaan vermeerderen volgen tot slot nog een drietal tips voor het succesvol afleggen van planten:

• Geef voldoende water, (vooral bij hoge temperaturen) en zorg dat de aarde niet uitdroogt.
• Gebruik eventueel wat stekpoeder op de stengel om er voor te zorgen dat de stengel eerder wortel schiet.
• Dek het geheel af met wat plastic zodat de grond warm wordt.

Veel plezier met het zelf kweken van je eigen planten!