Het bestrijden van brandnetels in de tuin

De brandnetel is een plant die veel tuinliefhebbers liever niet in de tuin willen hebben. Het is een plant die tussen andere planten doorgroeit en bij aanraking ontzettende jeuk geeft. De jeuk kan zelfs enkele uren duren. In Nederland komen de grote brandnetel en de kleine brandnetel voor. Deze brandnetelsoorten kunnen milieuvriendelijk bestreden worden, maar ook met minder milieuvriendelijke bestrijdingsmiddelen.

Soorten brandnetels

De meest voorkomende brandnetels in Nederland zijn de grote brandnetel en de kleine brandnetel. Beide brandnetels kunnen een jeukende huidirritatie veroorzaken. De jeuk ontstaat doordat aan iedere brandhaar een klein weerhaakje zit. Bij aanraking komt dit weerhaakje vast te zitten in de huid. Het topje van de brandhaar breekt af, waarbij vloeistof vrijkomt. Deze vloeistof zorgt voor een branderig en pijnlijk gevoel.

De grote brandnetel

De grote brandnetel is een vaste plant die 0,30 tot 2,5 meter hoog kan worden. De bladeren van de grote brandnetel zijn gezaagd en de stengel is vierkant. Wanneer je de plant zijn gang laat gaan, kan hij grote oppervlakten overwoekeren.

De kleine brandnetel

De kleine brandnetel wordt ongeveer 0,50 meter hoog. De plant heeft geen wortelgestel met uitlopers zoals de grote brandnetel, maar heeft een penwortel. De bladeren zijn te herkennen aan hun licht tot diep ingesneden tanden. De kleine brandnetel groeit vooral op sterk bemeste gronden zoals mesthopen, afvalhoeken en kippenhokken.

Hoe vermeerderen brandnetels zich?

Brandnetels vermeerderen zich ondergronds en door zaaien. Wie het vermeerderen wil voorkomen, moet de brandnetels tijdig verwijderen. Zorg ervoor dat ook het wortelgestel wordt verwijderd, anders groeit de brandnetel weer terug.

Brandnetels beperken of voorkomen

Brandnetels groeien graag op plekken in de tuin met een hoog stikstof- en fosfaatgehalte. Wanneer je gras of ander tuinafval in de tuin deponeert, ontstaan er plekken in de bodem met een hoog stikstofgehalte. De kans dat hier brandnetels gaan groeien, wordt hierdoor vergroot. Deponeer het gras of ander tuinafval dus niet zomaar tussen de beplanting, maar in een GFT-bak of een speciale compostbak.

Brandnetels milieuvriendelijk bestrijden

Brandnetels kunnen handmatig uit de tuin worden geplukt. Zorg wel voor goede handschoenen om geen huidirritatie op te lopen. Probeer de brandnetels te plukken voordat de plant in bloei staat. Tijdens de bloei kan de brandnetel zijn zaden verspreiden, waardoor er weer nieuwe brandnetels ontstaan.

Brandnetels kunnen ook worden bestreden door te schoffelen. Let hierbij wel op dat je andere planten niet beschadigd. Wanneer er brandnetels tussen bodembedekkers groeien, is het verstandig om deze te plukken en niet te schoffelen. Ondergrondse uitlopers van de bodembedekkers kunnen namelijk beschadigd raken, waardoor de bodembedekkers slecht dichtgroeien. Door te schoffelen bij droog weer, krijg je het beste resultaat. Wanneer je in een vochtige grond schoffelt, bestaat er een kans dat brandnetels en andere onkruiden weer aangroeien. Wanneer je toch schoffelt in een vochtige grond, dan is aan te raden om de border uit te harken.

Blijkt het schoffelen en plukken geen zin te hebben, dan is uitgraven een optie. Met een steekschop kun je de brandnetels met wortels uitgraven en verwijderen. Bij grote oppervlakten kan dit een tijdrovende en intensieve klus zijn en kun je overwegen om een minigraver in te zetten. Een minigraver kan de brandnetels met wortels verwijderen, zonder dat er teveel grond wordt verwijderd.

Brandnetels bestrijden met een bestrijdingsmiddel

Brandnetels kunnen bestreden worden met bestrijdingsmiddelen die voor particulier gebruik beschikbaar zijn. Voorbeelden hiervan zijn Genoxode ZX en Bayer Tri-But Turbo. Met beide middelen kun je met 100 milliliter bestrijdingsmiddel 8 liter spuitvloeistof aanmaken. Het gebruik van deze bestrijdingsmiddelen is schadelijk voor het milieu. Lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing en gebruik de juiste dosering.

Genoxone ZX

Het middel Genoxone ZX bestrijdt veel voorkomende onkruiden zoals distels, brandnetels, zuringsoorten, heermoes, bramen en zevenblad. Grassen worden met dit middel niet bestreden. Het middel is toepasbaar tussen struikgewas.

Bayer Tri-But Turbo

Het middel Bayer Tri-But Turbo gaat onkruiden zoals distels, bramen, brandnetels, zevenblad en heermoes te lijf. Het middel is toepasbaar tussen struikgewas en op gazons.

Toepassing bestrijdingsmiddelen

De bestrijdingsmiddelen kun het beste toegepast worden tijdens onderstaande omstandigheden.

• Bij groeizaam weer
• Niet in felle zon gebruiken
• Bij droog weer
• Onkruiden dienen droog te zijn
• Windstil weer

Bij ongunstige omstandige geeft het middel niet het gewenste effect. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen is schadelijk voor het milieu. Lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing en gebruik de juiste dosering.

Verhelpen van jeuk door brandnetels

Tijdens het bestrijden van de brandnetels kun je door de brandnetels huidirritaties oplopen in de vorm van jeuk. De jeuk kan worden geneutraliseerd door andere plantjes zoals hondsdraf en weegbree. Vaak groeien deze plantjes ook in de buurt van brandnetels. De bladeren van de hondsdraf en weegbree kun je kneuzen tot dat er sap uit komt. Vervolgens kun je het blad over de bultjes wrijven. De jeuk is dan snel verdwenen.

Waardering van brandnetels

Er zijn tuinliefhebbers die de komst van brandnetels in de tuin waarderen en liever niet bestrijden, omdat ze brandnetels voor consumptie gebruiken. Brandnetels kun je verwerken in diverse recepten of drankjes. Voorbeelden hiervan zijn brandnetelthee, gekookte brandnetels en brandnetelnoedels. Hiernaast kunnen brandnetels ook voor medische werking gebruikt zoals bij netelroos, reuma, jicht en gal.