De mooie olijfboom

De olijfboom is een boom die vanaf de eeuwwisseling steeds populairder geworden is en veelvuldig in de Nederlandse tuin terug te vinden. Een mooie, vooral grillige, boom die veelal als eyecatcher in een tuin gebruikt wordt en niet zelden een speciaal plekje in de tuin krijgt. Het is het ontspannen mediterrane gevoel wat te boom oproept, de boom wordt gewoon mooi gevonden of ontlenen we er bijzondere krachten aan. Kortom, waarom is de olijfboom plots zo “hot and happening”?

Oorsprong

Oorspronkelijk komt de olijfboom uit Armenië en is vervolgens in Palestina terecht gekomen. Later is de olijfboom in een ruimer gebied langs het oostelijk deel van de Middellandse zee terug te vinden en is uiteindelijk in zuid Europa en Noord Afrika terecht gekomen. Volgens de historie schonk Pallas Athene een olijfboom aan Athene en tot op de dag van vandaag vindt je op de Acropolis een olijfboom. Veel later is de boom ook veel verder tot bloei mogen komen. Naast China vinden we de olijfboom ook in Mexico, Florida, Brazilië en zelfs in Australië.

Heerlijke olijven

Naast een mooie en grillige boom, levert de olijfboom ook heerlijke olijven. De olijf is gezond en behalve de olijven zelf, kennen we allemaal de gezonde olijfolie. Olijven vers eten is meestal niet zo smakelijk. Ze smaken dan erg bitter en worden gedurende pakweg een jaar in een soort zoutwaterbad gelegd om de ergste bittere smaak eruit te krijgen. Omdat de olijf erg populair is, en deze geld oplevert, wordt het proces vaak versneld. Een van de manieren is de olijf in te kerven.
Er zijn meerdere soorten olijfbomen (door kruising zijn er inmiddels vele tientallen soorten), maar de meeste mensen kennen slechts het onderscheid tussen de groene en de zwarte (of diep paarse) olijf. Waarbij de groene olijf de niet helemaal rijpe versie is en de zwarte zoals de rijpe olijf er uit moet zien. Iets zachter dan de onrijpe versie en iets meer smaak.

Plukken

De olijf wordt niet geplukt zoals je dat mogelijk zou verwachten. Onder de olijfboom wordt een grote doek gelegd (er zijn inmiddels ook meer geautomatiseerde processen, maar wel op hetzelfde principe gebaseerd), er wordt aan de boom geschud en met een speciaal apparaat worden de nog niet uitgevallen olijven uit de boom gehaald. Alles wat op de doek is gevallen, wordt de inhoud in de krat gedaan om verder het proces richting consumptie in te gaan.

Een olijfboom in de tuin

Die mooie betekenisvolle olijfboom (blijft het hele jaar door groen) willen veel mensen graag in de tuin hebben en op zich kan dit wel, maar er komt wel wat bij kijken. Het is zo dat een goed gewortelde (belangrijk!) olijfboom niet goedkoop is. Hoe ouder en dus hoe grilliger gevormd, hoe duurder de boom wordt. In Nederland worden de olijfbomen als kuipplant geteeld en alleen de oudere olijfbomen “redden” het in de volle grond. Een lichte vorst kunnen ze wel hebben (tot max ca. – 12 graden). De jongere planten moet je “inpakken” bij de wortel (en als het langer kouder is, kunnen de oudere olijfbomen ook wel wat beschutting gebruiken). Er zijn speciale jutezakken voor die je om de stam kunt leggen, een beetje stro er bij en de plant overleeft het wel. Maar er zijn ook speciale fleece dekens die je kunt gebruiken. Van belang is dat de boom bescherming tegen de kou krijgt, maar wel kan blijven “ademen”.

Het houden van een olijfboom

Het zal niet vreemd klinken dat een olijfboom een zonnige beschutte plek moet krijgen in de tuin. De grond mag wat kalk bevatten en moet eigenlijk vochtdoorlatende kleigrond zijn (sommige zandgronden kunnen overigens ook prima functioneren als basis voor de boom). De olijfboom moet vooral niet nat staan en het is dan ook niet voor niets, dat de olijfboom wat hoger geplaatst wordt, dan de normale planten. De plant mag dus vooral niet te veel water krijgen, maar het spreekt voor zich dat een olijfboom ook niet uit moet drogen. Dit maakt dat het nogal eens fout gaat een olijfboom succesvol in de tuin te houden.

De boom komt het best tot bloei als er een relatief lage wintertemperatuur is en een zonnig voorjaar. Eind mei, begin juni is de periode dat de beigekleurige bloemen zichtbaar worden.

Als de boom desondanks na de winter toch een “klap” gekregen heeft, kan de boom behandeld worden. In dat geval kan je de boom laten injecteren. Een goedkopere versie is zelf in actie te komen en met een grondboor enkele gaten boren langs de kluit. Deze grond meng je met mycorrhiza en het mengsel terug in de gaten gooien en goed dicht drukken.

Snoeien

De olijfboom kan je gewoon door laten groeien en dan wordt het die grillige boom die we veelal zien. Maar je kunt een olijfboom ook ieder voorjaar terug snoeien en dan krijg je meer het principe van een knotwilg. Wil je met beleid terugsnoeien, dan moet je er rekening mee houden dat een olijfboom aan een tak nooit twee keer achter elkaar vrucht zal dragen. De takken terugsnoeien die het afgelopen jaar vrucht gedragen hebben, is dus het beste.

Kosten

Olijfbomen heb je in vele prijsklasse en varieert van ca. € 60,- (heel jonge bomen) oplopend tot enkele duizenden euro’s voor de grote jarenoude olijfbomen. De potdiameter is dan minimaal 1,5 tot 3 meter.

Tot slot

Een oude olijfboom kan echt een eyecatcher in de tuin zijn, maar let bij deze plant goed op de voorschriften. Een oude olijfboom is niet goedkoop en met een foute behandeling kan deze zomaar kapot gaan. Een oude olijfboom schaf je met zorg aan en onderhoud je met evenveel zorg.