Satureja of Bonenkruid: teelt en gebruik
Bonenkruid of Satureja is er als eenjarige- en als meerjarige tuinplant. Beide soorten zijn eenvoudig zelf te zaaien op te kweken. De meeste zaadhandelaren of tuincentra hebben zaden van het Bonenkruid in hun assortiment. Maar voor wie dat makkelijker vindt, zijn er ook kant-en-klare plantjes van het Bonenkruid te koop. Kortom, u kiest wat bij u past. Zelf zaaien en opkweken of een plantje kopen. In beide gevallen heeft u een heerlijk kruid, waar lang van geoogst kan worden. Bonenkruid heeft veel bijzondere eigenschappen, is heerlijk in de keuken en ook nog praktisch voor een aantal plagen in huis.
Teelt van Satureja of Bonenkruid
Satureja of Bonenkruid is er zowel als één-jarig kruid en als vaste, dus overblijvende, plant. Het is een heerlijk kruid voor in de keuken en werd als zodanig al door de Romeinen gebruikt. In Europa is het gebruik van Bonenkruid in de keuken vanaf de 9e eeuw bekend. De kleine bloemen van het Bonenkruid zitten half verstopt in de bladoksels, maar ondanks dat wordt de plant druk bezocht door bijen. De bloeiperiode is lang: van juli tot oktober. Geef het Bonenkruid een lekkere zonnig plekje en voedzame grond en heeft u er het hele tuinseizoen plezier van.
Satureja hortensis of eenjarig Bonenkruid zaaien
Het éénjarige Bonenkruid is herkenbaar aan de lange en smalle bladeren en wordt ook wel zomer bonenkruid genoemd. Zomer bonenkruid heeft een sterke en aromatische geur. De smaak heeft wel iets van peper. Het eenjarige plantje wordt ongeveer 35 cm. hoog. Zaai Satureja hortensis eind april en bedek het met een dun laagje aarde (tuinbonenzaad heeft licht nodig voor de kieming). Plant het Bonenkruid, als het voldoende gegroeid is, bij de planten van de
Tuinboon. Bonenkruid wordt vaak gebruikt als kruid bij (tuin)bonen, voor de smaak, maar ook om de spijsvertering te bevorderen. Bovendien zorgt het bonenkruid ervoor dat de Tuinboon geen bezoek krijgt van de zwarte luis.
Satureja montana (Vast Bonenkruid)
Meerjarig Bonenkruid of winter bonenkruid is sterker van geur dan de eenjarige soort. De bladeren zijn donkerder van kleur. Bovendien verhouten de stengels, zijn ze kort behaard en bedekt met grote klierschubben. Het meerjarig Bonenkruid wordt ongeveer 50 cm. hoog en heeft in de tuin een gemiddelde levensduur van ongeveer 5 jaar. Tegen die tijd is het vaak erg verhout en is het beter om een nieuw exemplaar aan te planten. Het meerjarig of overblijvend Bonenkruid wordt het meest gebruikt in de moestuin. Dit kan in het voorjaar, maar desgewenst ook in het najaar, gezaaid worden. Het meerjarig bonenkruid verdraagt koude, maar het is wel aan te raden om de plant(en) tegen vorst te beschermen.
Vers Bonenkruid bewaren
Wie het verse Bonenkruid wil bewaren, komt bedrogen uit. Net als de meeste andere verse kruiden, is ook Bonenkruid maar zeer kort houdbaar. Het beste is om het verse kruid direct te gebruiken. U kunt er ook voor kiezen om het Bonenkruid in te vriezen. Was het Bonenkruid dan voorzichtig en schudt het daarna goed droog. Laat het nog even liggen, zodat het meeste vocht verdampt en doe het daarna in de vriezer. Ingevroren is het zo toch nog ongeveer 2 maanden houdbaar. Vers bonenkruid is in de zomermaanden als kant-en-klaar plantje te koop in de betere tuincentra. Rond de feestdagen is het ook te vinden in de supermarkt op de groenten afdeling.
Gedroogd Bonenkruid bewaren
Goed gedroogd Bonenkruid is, mits opgeborgen in een goed afsluitbare kruidenpotje, wel een jaar houdbaar. En tegen die tijd is er wel weer nieuwe verse aanvoer! Zet de pot op een koele en donkere plek. Het drogen van Bonenkruid gaat heel eenvoudig, door de afgeknipte takken bij elkaar te binden en ze op zijn kop op te hangen. Hang ze op een koele en droge plek. Als de takken goed gedroogd zijn, dan kunnen de bladeren met de hand eenvoudig van de takken afgeritst worden.
Gebruik van Bonenkruid
Bij vers Bonenkruid kunt u er voor kiezen om alleen de blaadjes te gebruiken. Maar door de kleine en fijne structuur van het blad, is dit best veel werk. Om het uzelf gemakkelijk te maken kunnen ook de blaadjes met de takjes gebruikt worden. Beide zijn eetbaar.
Bijzondere eigenschappen van Bonenkruid
Naast een heerlijke smaakmaker is Bonenkruid ook bekend vanwege een aantal andere eigenschappen. Het Bonenkruid zou een ontstekingsremmende werking hebben, gasvorming tegen gaan, een potentie verhogende werking hebben en ook nog eens de spijsvertering bevorderen.
Bonenkruid in de keuken
Bonenkruid wordt in de keuken echt als smaakmaker gebruikt. Heel bekent is het gebruik bij gekookte (tuin)bonen. Maar ook in salades, bij vis en in andere bonengerechten is het kruid heerlijk. Bonenkruid wordt ook toegevoegd bij de inmaak van augurken. Als u augurken wilt inmaken, dan moet u het Bonenkruid in de zomer nog een keer opnieuw zaaien, Zo heeft u op het moment van de inmaak de beschikking over heerlijk vers Bonenkruid. Het bonenkruid kan gewoon meegekookt worden, of later fijn geknipt over de bonen worden gestrooid. Door het kruid direct mee te koken, geeft het een heerlijke geur en smaak af aan het gerecht. Gebruik Bonenkruid wel met mate, want het is al snel erg overheersend van smaak.
Bonenkruid in huis
Misschien niet zo bekend, maar het Bonenkruid werd vroeger ook gebruikt in de linnenkast. Het zou de motten uit de kast weren. Ook kunnen zilvervisjes bestreden worden door op plaatsen waar de zilvervisjes opduiken enkele takjes Bonenkruid neer te leggen. Let op: in beide gevallen heeft het plaatsen van takjes Bonenkruid alleen zin als het om bloeiende takjes gaat!