Een vogelvriendelijke tuin geeft u dagelijks kijkplezier

Een vogelvriendelijke tuin is meestal ook een goede tuin voor mensen. In een tuin die goed en gevarieerd ingericht is en die geschikt is voor vogels, is ook voor mensen veel interessants te zien. In druk bebouwde gebieden met kleine tuinen zijn voor vogels nog slechts weinig goede plaatsen te vinden waar ze hun nest kunnen bouwen en veilig hun jongen groot kunnen brengen. Een beetje hulp van mensen met een vogelvriendelijke tuin is dan ook niet overbodig. Met het plaatsen van een heg, wat struiken en zo mogelijk bomen maakt u uw tuin al veel vriendelijker voor vogels, maar dat is nog niet alles. Als u wilt dat de vogels graag in uw tuin komen is er meer nodig. Denk bijvoorbeeld aan water en voedsel dat ze ook in bossen en velden kunnen vinden.

Een tuin voor vogels inrichten met bomen en struiken

Bomen en/of struiken zijn in een vogelvriendelijke tuin onmisbaar. Ze bieden een schuilplaats tegen roofvogels en katten en, als ze bovendien ook nog vruchten en zaad leveren, zijn ze ideaal voor de vogeltuin. De lijsterbes is een dergelijke boom, waar de vogels graag gebruik van maken. In het voorjaar geeft ze witte bloemen en in het najaar draagt ze oranje besjes waar veel vogels dol op zijn.

Niet te dicht bij het terras

Zet een lijsterbes echter niet te dicht bij uw terras, want de vogels laten daar dan wel donkere plekken op achter bij het uitscheiden van de bessen. Achter in uw tuin hebt u daar minder last van.

Een vogel verstopt zich graag en zoekt beschutting in bomen en struiken

Vogels verstoppen zich graag in struiken. Vaak zitten er meer vogels in uw tuin, dan u denkt, want niet alle vogels laten zich gemakkelijk zien. Merels, mussen en vinken laten zich gemakkelijk zien. Ook de ekster en de houtduif hebben er geen moeite mee om openlijk te badderen of lekker te zonnen op het gazon. Ze zijn zelfs vrij genoeg om vlak bij uw zitje iets te komen eten, als u maar stil zit en u niet beweegt. Van merels is zelfs bekend dat ze een eenmaal gebouwd nest met jongen niet in de steek laten als er dichtbij mensen komen zitten. Ze vliegen even op en 'kijken de kat uit de boom', maar komen weer terug op het nest als ze merken dat er niets gebeurt.

Schuwe vogels houden van struiken met doorns

Er zijn vrij “ brutale” vogels, zoals mussen en merels, maar ook vogels die schuw zijn. Het winterkoninkje, het roodborstje en de wielewaal zijn bijvoorbeeld zulke schuwe vogels. Vooral de schuwe vogels nestelen graag in heggen en struiken met doorns. Geen wonder, want hun vijanden, zoals katten, eksters en gaaien, zijn meestal groter en kunnen de vogels en hun nestjes niet bereiken zonder zich te verwonden aan de doorns.

In een heg rond de tuin kunnen vogels prima schuilen en nestelen

Ook heggen zijn een prima schuil- en nestelplaats. Vooral dichtbegroeide heggen van coniferen, haagbeuk, liguster, enzovoort zijn gewilde schuil- en nestelplaatsen. Een kat kan er bijvoorbeeld immers meestal niet in klimmen door de dichte wirwar van takken. Een tuin die omzoomd is met een hogere heg van ongeveer anderhalve meter is voor vogels een vriendelijkere verblijfplaats dan een tuin die met planken, rieten matten of een stenen muur afgezet is. Daar kunnen vogels weinig mee doen.

Gevarieerde planten en bloemen in uw tuin

Inheemse planten en bloemen zijn ideaal voor een vogelvriendelijke tuin. Dat hoeven niet altijd gecultiveerde planten te zijn. Ook de gevlekte aronskelk die vaak in het wild voorkomt, kan een aanwinst zijn, evenals lupinen en margrieten. Vogels eten heel verschillend. Een gevarieerde tuin met verschillende inheemse planten en bloemen en waar ook verschillende bessen en zaden te vinden zijn, verrijken niet alleen het aanzicht van de tuin, maar lokken ook veel verschillenden vogels aan.

Ruim de vogelvriendelijke tuin niet teveel op

Mos wordt door vogels vaak gebruikt om hun nestje klaar te maken voor het leggen van de eieren. Vooral het gedroogde mos dat ze bijvoorbeeld op de platte daken van garages kunnen vinden is een prima bedje voor de jonge vogeltjes. Een te schone, opgeruimde tuin biedt vaak weinig nestgelegenheid en weinig nestmateriaal voor vogelpaartjes.

Kijk niet al te precies naar rommelhoekjes

Ook rommelhoekjes, een opslagplaats voor het brandhout voor een kachel of een open haard en composthopen zijn ideaal voor de vogels. Ze vinden er vaak insecten. Een gazon moet echter kort gehouden worden. In hoger gras voelen vogels zich meestal niet erg veilig. Bovendien is een kort gehouden gazon ideaal om te zonnen. Vooral merels kunnen dat goed. Met hun bekje open en hun vleugels uitgespreid kunnen ze soms minutenlang liggen zonnen. Een prachtig gezicht om te zien.

Water en gazon zorgen voor eten en drinken voor dieren en dat geeft u kijkplezier

Een vijver in de tuin is ideaal voor vogels. Wie weinig plaats heeft, kan ook een klein vijvertje maken. Water in de tuin biedt de vogels gelegenheid om te drinken. Vooral de ondiepe plekken in de vijver worden tevens graag gebruikt om zich te wassen en zich daarna uitgebreid te drogen en te poetsen. Daarnaast trekt een vijver ook insecten en insecteneters aan, zoals de mol, de egel, muizen, enzovoort.

Vogels zijn insecteneters

Ook vogels zijn meestal insecteneters. Dat is goed te zien als ’s avonds de muggen boven het gazon dansen en de merels de gekste sprongen maken om ze te kunnen vangen. Ook vleermuizen zijn dol op insecten. Als u op warme zomeravonden buiten zit, kunt u in de vallende schemering vaak vleermuizen in kringetjes zien vliegen boven uw tuin.

Zaden en vruchten in de tuin

Wie bessen, aardbeien en ander fruit in de tuin heeft, zal het wel al weten: vogels komen er graag op af. Vooral merels zien elke blauwe bes en elke aardbei hangen en zitten er al aan voordat het fruit helemaal rijp is. Het zaad van deze vruchten komt er meestal ook weer onbeschadigd uit.

Gratis nieuwe planten

Wie niet te vaak in de tuin schoffelt, zal regelmatig nieuwe, waardevolle planten in de tuin tegenkomen. Niet alleen planten die u uit uw eigen tuin kent, maar ook planten die uit andere tuinen of uit de natuur buiten de bebouwde kom komen. Zo kunt u bijvoorbeeld plotseling de gespikkelde, Limburgse aronskelk of het vingerhoedskruid (digitalis) tegenkomen. Ook coniferen, bosviooltjes en andere mooie planten kunt u zo in uw tuin vinden. Vogels zijn op die manier een onvervangbare en waardevolle schakel in het verspreiden van zaden van bomen en planten.

Een goed nestkastje geeft veiligheid

Nu de open ruimte voor de vogels steeds kleiner wordt, stijgt het belang van goede nestkastjes. Die moeten natuurlijk wel op een plaats hangen waar poezen en andere roofdieren er niet bij kunnen komen. Koolmezen nestelen graag in goede nestkastjes, maar ook roodborstjes, mezen, mussen, spreeuwen, de bonte specht en de zwaluwen maken er vaak graag gebruik van. Omdat deze vogels verschillende afmetingen hebben, zijn ook de afmetingen en openingen van de nestkastjes verschillend.

Kijk vooral rond naar ongeverfde nestkastjes

Ongeverfde nestkastjes zijn beter voor de vogels, maar houden het wel slechts een enkel jaar uit. Een goedkoop nestkastje is gemakkelijk te maken van een kistje waar een of twee flessen wijn in gezeten hebben. Maak wel een dakje op het nestkastje en leg er bijvoorbeeld een stukje dakleer op, zodat het regenwater afgevoerd wordt en het kastje niet door en door nat wordt.

Dagelijks bijvoeren in de winter

Voer ’s winters de vogels bij als er sneeuw ligt of de grond door de vorst steenhard geworden is. Doe dat wel op de voor hen veilige plaatsen. Dat betekent dat er genoeg ruimte omheen moet zijn om roofdieren tijdig te kunnen ontdekken. Een vogelhuisje is prima om broodkruimels en dergelijke in te leggen. Het is daar beschermd tegen sneeuw en regen, maar grotere vogels kunnen er dan vaak niet goed meer bij.

Noten zijn gezond voor mens en dier

Vetbollen en zakjes of slingers met noten in takken van bomen en struiken zijn veilige voedermogelijkheden. Denk ook aan eekhoorns en dieren die gek zijn op noten. Eekhoorns kunnen in de winter vaak hun verzamelde hazelnoten niet meer vinden of kunnen er niet meer bij door de vastgevroren grond. Een hazelaar in uw tuin zorgt bijna altijd voor de aanwezigheid van eekhoorns, spechten en andere noteneters.

Slimme vogels kraken zelf de noten

Wist u overigens dat ook eksters en zelfs de bonte specht hazelnoten kunnen kraken en eten? De specht klemt daarvoor zelfs zijn noot in een spleet van een boom en hakt er net zo lang op los tot hij de schil geopend heeft en de noot eruit kan halen. De slimme kraai gooit van een grote hoogte een walnoot op de geasfalteerde weg om hem zo open te krijgen.

De meerwaarde van een vogelvriendelijke tuin

Een vogelvriendelijke tuin is niet alleen voor vogels aantrekkelijk, maar ook voor andere dieren die van insecten leven. U krijgt een tuin vol leven die winter en zomer iets te bieden heeft en waar altijd wel iets te beleven valt. Wie heel stil in een tuin blijft zitten kan vogels vaak van heel dichtbij bewonderen. Ook het voeren van al uitgevlogen jongen is grappig om te zien. Soms zijn de jongen al bijna even groot als hun ouders, maar laten zich nog lekker vieren en staan daarbij enorm met hun vleugeltjes te klapperen en kabaal te maken. Een vogelvriendelijke tuin is een levende tuin, goed voor mens en dier.