Wat is de ideale versnipperaar om je papier te vernietigen?

Een versnipperaar, ook wel een papierversnipperaar, shredder of papiervernietiger genoemd, is voor een particulier geen overbodige luxe. Een versnipperaar kan namelijk identiteitsfraude helpen voorkomen. Er zijn allerlei soorten versnipperaars te koop, die op verschillende manieren kunnen versnipperen en verschillende veiligheidsklassen hebben. Welke versnipperaar is bijvoorbeeld de beste keus voor vertrouwelijk papier? Waar moet je als particulier op letten bij de aanschaf van een versnipperaar? Wanneer mensen hun papieren opruimen en een stapel overtollig papier overhouden om weg te gooien, komt wel eens de vraag op hoe ze dat het beste kunnen doen. Kan die stapel in de papierbak weggegooid worden? Het antwoord laat zich raden. Het hangt ervan af wat op het papier gedrukt staat of wat voor type document weggegooid wordt. Een jou nietszeggend papiertje kan voor een fraudeur goud waard zijn. Wie denkt dat het niet zo’n vaart zal lopen, steekt zijn kop in het zand. Het gevaar van identiteitsfraude ligt namelijk vaker op de loer dan mensen denken.

Bedrijven zijn gebonden aan privacywetgeving, waaronder het verwerken van gegevens. Verwerken in dit opzicht betekent volgens de privacywet ook vernietigen. Particulieren zijn niet gebonden aan wetgeving wat het verwerken van hun papieren betreft. Ze moeten naar eigen inzicht er gewoon verstandig mee omgaan, zonder gedetailleerde overheidsbemoeienis. Een privépersoon heeft uiteraard ook gevoelige informatie over zichzelf (en zijn eventuele gezin) in en om huis. Op welke papieren dient hij of zij bedacht te zijn bij het afvoeren daarvan?

Identificerende gegevens op je papieren

We hebben allemaal te maken met identificerende gegevens. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld onze adresgegevens, een geboortedatum, bankafschriften of ons paspoort. Veelvoorkomende documenten of papieren in dat opzicht zijn ook papieren met een handtekening er op, of burgerservicenummervermeldingen, facturen en offertes, creditcardafschriften en pincodes. Identificerende gegevens kunnen op een envelop staan, of op een geboortekaartje of in een verklaring van onbesproken gedrag. Identificerende gegevens zijn gegevens die op een of andere manier herleidbaar zijn tot een persoon. Het zijn identificatiemiddelen.

Deze identificatiemiddelen kunnen als volgt verdeeld worden:

• gegevens, zoals een achternaam, een huwelijksdatum of een burgerservicenummer;
• documenten, zoals een testament, een hypotheekakte, een paspoort of trouwboekje;
• andere gegevensdragers, zoals bankpasjes of een openbaarvervoerabonnement op naam;

De opsomming aan identificatiemiddelen geeft aan met hoeveel identificerende gegevens wij ons in en om huis omringen. Het is uitermate belangrijk om zorgvuldig met die identificerende gegevens om te gaan. Het is niet alleen een kwestie van veilig en beschermd opbergen, maar ook veilig en beschermd afvoeren. Kwaadwillenden kunnen anders aan de haal gaan met je gegevens en identiteitsfraude plegen. Het weggooien is vaak de zwakke schakel bij het beschermen van gegevens. Criminelen zijn daar juist op bedacht en kunnen door gebruik te maken van slordig of onwetend gedrag van burgers veel slachtoffers maken.

Slachtoffers van identiteitsfraude draaien op voor betaling van goederen en diensten die ze nooit hebben besteld of krijgen bijvoorbeeld verkeersboetes opgelegd, terwijl ze zelf geen verkeersdelict hebben gepleegd. Het is voor slachtoffers soms heel lastig om uit een dergelijke fraude los te komen. Gevallen van Identiteitsfraude nemen jaarlijks toe, maar mensen blijven toch slordig (of met hun gegevens omgaan.

Mediacategorieën

De EU werkt voor het versnipperen of vernietigen van alle soorten datamedia met een standaard aan passende beveiligingsniveaus. Die standaard heet DIN 66399. De DIN-standaard werkt met bepaalde letters om mediacategorieën aan te duiden. Er zijn zes mediacategorieën in totaal:

• P - papier is de hoofdgrondstof;
• F - film als grondstof zoals microfiches;
• O - optische media (zoals CD's)
• T - magnetische data media (zoals videobanden)
• H - hard drives (datadragers, zoals van een laptop)
• E - elektronische data (zoals een mobiele telefoon)

Uiteraard is alleen de P hier van belang.

De beschermingsgraden

Elk document of stuk papier kent een bepaalde beschermingsgraad. Hoe meer vertrouwelijk de gegevens des de hoger de vereiste bescherming:

• Onder beschermingsgraad 1 valt een normale bescherming. Dit niveau is te gebruiken voor papier zonder vertrouwelijke gegevens. Het betreft de zogeheten veiligheidsniveaus 1, 2 en 3;
• Onder beschermingsgraad 2 valt een hoge bescherming. Dat is voor papier met vertrouwelijke gegevens. Het betreft de veiligheidsniveaus: 3, 4 en 5;
• Onder beschermingsgraad 3 valt het niveau voor extreem hoge bescherming. Dit is voor papier met zeer vertrouwelijke gegevens. Het betreft veiligheidsniveaus: 5, 6 en 7.

Veiligheidsklassen bij het vernietigen van papier

Er zijn papiervernietigers in alle soorten, maten en bijbehorende prijskaartjes. Ze zijn in te delen in veiligheidsklassen. Sommige shredders snijden papier in lange stroken, andere snijden het papier overdwars in stroken of snijden het tot minuscule snippers.
De veiligheidsklassen geven de mate van verkleining aan van een strook, sliert of snipper. Papierversnipperaars zijn in de DIN standaard onderverdeeld in zeven formaten van versnippering. De DIN is met gebruik van de mediacategorie P en de zeven beschermingsgraden tot de volgende onderverdeling gekomen voor versnipperaars:

• P-1 klasse snijdt 18 stroken (of meer) van een A4-formaat papier. Het snijdt rechte stroken ('strip-cut'). De breedte van een strook is < 12 mm;
• P-2 klasse snijdt 35 stroken (of meer) van een A4-formaat papier. Het snijdt rechte stroken ('strip-cut'). De breedte van een strook is < 6 mm;
• P-3 klasse snijdt 105 stroken (of meer) of het maakt 195 snippers (of meer) van een A4-papier. Het snijdt diagonaal ('cross-cut' of kruis gesneden). De breedte van een strook is < 2 mm en de snippers zijn < 320 mm² bij dit formaat papier;
• P-4 klasse maakt 390 snippers (of meer) van een A4-formaat papier. Het snijdt diagonaal ('cross-cut');
• P-5 maakt 2.079 (of meer) microsnippers van A4-formaat papier met de 'micro-cut'-techniek;
• P-6 maakt 6.237 (of meer) microsnippers van A4-formaat papier met de 'micro-cut'-techniek (fijner dan P-5);
• P-7 maakt de meest fijne microsnippers van papier en wel 12.474 (of meer) van een A4 formaat vel papier met de 'micro-cut'-techniek.

Deze indeling maakt het de koper makkelijker om zijn keus aan versnipperaar te bepalen. Welke klasse past het beste bij jouw situatie?

Versnipperaars die stroken snijden

Een versnipperaar met het formaat P-1 en P-2 snijdt het papier in lange rechte stroken. Ze zijn qua aanschaf goedkoop te noemen en zijn ideaal voor papieren, die geen vertrouwelijke informatie bevatten. Ze zijn niet geschikt voor papieren of documenten, die persoonlijke gegevens bevatten. Het gebruik van een versnipperaar die rechte stroken snijdt, kan namelijk een risicofactor inhouden. Papieren die in rechte stroken zijn gesneden, kunnen soms weer leesbaar worden gemaakt. Een individuele strook papier kan al voldoende zijn om vertrouwelijke gegevens bloot te leggen. De stroken van P-1 en P-2 apparaten zijn het breedst van alle klassen, namelijk gelijk of onder de 12 millimeter bij P-1 en gelijk of onder de 6 millimeter bij P-2. Op sommige individuele stroken is het daardoor mogelijk om identificerende of vertrouwelijke informatie af te lezen.

Versnipperaars die diagonaal snijden

Wie documenten of papieren vernietigt met identiteitsgegevens, kan het beste voor een papierversnipperaar opteren, die papieren overdwars (diagonaal vanuit beide hoeken) snijdt. Die overdwarse techniek heet in het Engels 'cross-cut' en resulteert in een onherstelbare kruispatroon aan snippers. Papierversnipperaars vanaf veiligheidsklasse P-3 gebruiken deze cross-cut-techniek. Het diagonaal snijden duurt wel wat langer dan het verwerken tot rechte slierten papier. Daarnaast dienen de messen van deze cross-cut versnipperaars wel eens geolied worden. Vernietigers vanaf P-3 zijn een uitstekende keus voor (uit particulier of zakelijk oogpunt) het versnipperen van vertrouwelijk papier. Een gebruiker loopt daarmee veel minder risico op het verlies van vertrouwelijke gegevens. Let daar wel bij op of een versnipperaar snippers maakt of stroken. Snippers zijn veiliger dan stroken. De lengte in de wetgeving van de geproduceerde stroken is onbepaald. Dit betekent dat een versnipperaar een P-3-classificatie kan dragen en toch stroken kan produceren! Een P-3 of hoger die snippers maakt en geen stroken is voor een particulier de meest aanbevolen shredder.

Micro-cut

Wie regelmatig grote aantallen gegevens wil versnipperen die zeer vertrouwelijk zijn (geheim en hoger), kiest voor een bijzonder professionele versnipperaar vanaf P-5. Deze versnipperaars gebruiken de zogeheten micro-cut en produceren microsnippers. Het resultaat is een document dat volledig onleesbaar is. Het nadeel van deze versnipperaars is, dat ze weleens de neiging hebben vast te lopen en duur zijn in de aanschaf. Deze versnipperaars zijn geschikt om zeer vertrouwelijke documenten te vernietigen. Voor een particulier is dit uiteraard niet de meest voor de hand liggende (en dure) keus om aan te schaffen. Een alternatief kan zijn om een gecertificeerd bedrijf in te schakelen.