Behangen en patronen: Tips en advies voor een goed resultaat

Behangen als een professional? Het kan bij een goede voorbereiding van de ondergrond en een juiste materiaalkeuze. Er is een zeer uitgebreide keuze aan behang. Je kunt kiezen uit vele behangsoorten, in verschillende kleuren, dessins, patronen, structuren en kwaliteiten, van en goedkoop tot een duur behang. Als je echt goed, strak en professioneel wilt behangen, zijn er een aantal zaken om rekening mee te houden. Wat betekenen de symbolen op het behang, hoe reken je het aantal rollen behang uit? Wat zijn de aandachtspunten bij het verlijmen of plakken van het behang. Maar ook, wat is de invloed van een kleur of dessin op de (gevoels)beleving!

Behangsoorten en beleving

Bepaal voor jezelf wat je wilt: papierbehang, textielbehang, schuimvinylbehang, vliesbehang, glasweefselbehang. Ieder behang heeft zo een eigen kwaliteit en een eigen sfeer, beleving of uitstraling. Wil je kleur en contrast in je interieur, of juist rust. Wil je een wijkende kleur, zoals bijvoorbeeld blauw, waardoor je kamer groter kan lijken, of ga je voor oranje dat weer veel opdringeriger is. Volg je een trend, of ga je voor een eigen identiteit? Kortom er is voor elk wat wils.

Algemeen: resultaat, effecten in kleur en patroon bij je behangkeuze

De beleving van een ruimte kun je beïnvloeden door de keuze van een patroon, dessins of kleur van het behang. Moet de ruimte optisch groter of kleiner worden of hoger of lager? Met behang en kleur is dit eenvoudig te realiseren.

• Bij licht of rustig behang lijkt een ruimte groter.
• Bij felle kleuren of een donker behang lijkt een ruimte kleiner.
• Bij gebruik van een behang met verticale strepen of een verticaal patroon lijkt de ruimte hoger, maar de muren minder breed.
• Bij gebruik van een behang met horizontale strepen of een horizontaal patroon lijkt een ruimte lager, maar de muren daarentegen breder/langer.
• Diagonale strepen en grote dessins of patronen maken een ruimte optisch kleiner.

• Verwijderen van het oude behang
• Plamuren, isoleren of fixeren van de muren
• Aanmaken van de behangerslijm
• Patroon behang of patroonvrij behang
• Uitgangspunt en aandachtspunten bij het meten, kopen of bestellen van het aantal rollen behang
• Effecten en toepassen van patronen en kleuren bij het behangen
• Effecten bij de vloerafwerking
• Aantal benodigde rollen behang met patroon
• Behang - Symbolen/kwaliteitsaanduiding
• Latex of muurverf als alternatief

De inrichting of het interieur

Het is bij de keuze van behang raadzaam rekening te houden met de uiteindelijke inrichting en de kleuren in het interieur die je voor ogen hebt. Eenvoudig gezegd: gebruik bijvoorbeeld geen druk of fel gekleurd behang als je later een kunstwerk aan de muur wilt hangen waar de aandacht op gevestigd moet worden. Het behang leidt dan de aandacht af van dat waar je de aandacht op wilt vestigen, namelijk het kunstwerk. Eenzelfde denkwijze kun je ook bij andere bijzondere objecten of meubels aanhouden.

Egaliseren van de muren

Wat alle verschillende soorten behang gemeen hebben, is een goede voorbehandeling van de muren/de ondergrond, zodat je achteraf niet tegen lelijke oneffenheden aan zit te kijken. Uiteindelijk verhult behang oneffenheden in de ondergrond weinig tot niet. Lelijke plekken of oneffenheden in de ondergrond blijf je altijd zien, vooral bij strijklicht of bij het kijken langs de muur.

Verwijderen van het oude behang

Het is altijd raadzaam om de oude lagen behang eerst te verwijderen, zodat de muren kaal zijn. Je behangt anders altijd over onderliggende "problemen" op de ondergrond. Het verwijderen van het oude behang doe je het beste met een behangafstomer. Behang dat al eens afgewerkt is met latex muurverf of verf kan problemen geven bij het afweken, evenals vinylbehang. De stoom slaat bij deze soorten namelijk niet makkelijk door het behang, zodat het moeilijk afweekt van de muren. Het is dan raadzaam het behang in te krassen met bijvoorbeeld de zijkant van een plamuurmes, zodat het stoom achter het behang kan komen. Het gebruik van een egelroller -welke je bij vele behangspeciaalzaken kunt huren of lenen- kan natuurlijk ook.

Plamuren, isoleren of fixeren van de muren

Pas als je het behang volledig hebt verwijderd, heb je zicht op de staat van de ondergrond of de conditie van het stucwerk. Het spreekt voor zich dat de ondergrond vast, stofvrij en zo vlak mogelijk moet zijn, voordat je opnieuw gaat behangen.

Loszittend stucwerk zul je eerst moeten wegsteken en repareren met een geschikte muurvuller: oneffenheden zal je moeten plamuren of egaliseren. Dit kan met Alabastine of een andere geschikte muurvuller. Mocht er sprake zijn van vochtplekken of schimmel, probeer dan te achterhalen of dit oude (droge), of verse (vochtige) plekken zijn. Als schimmel oud is, verpoedert het als je eroverheen wrijft. Zijn het oude vochtplekken, dan sluit je deze af met een isoleer, na de dode schimmel eerst weg geschuurd te hebben. Zijn de schimmelplekken vochtig, dan zul je helaas eerst de mogelijke oorzaak weg moeten nemen, anders slaat het vocht weer door het nieuwe behang heen, of leidt het tot onvoldoende hechting van het behang.

Zijn de geplamuurde plekken geschuurd en twijfel je of de ondergrond erg zuigt of niet, behandel de muren dan voor met een (sterk) verdunde behangerslijm; het voorlijmen. Voorlijmen kost weinig meer energie en bij het aanbrengen van het nieuwe behang heb je profijt van het verdund voorlijmen. Doordat de zuiging van de ondergrond minder is kun je langer en beter met het nieuwe behang schuiven tijdens het aanbrengen van het behang. De voorlijm moet je wel eerst goed laten drogen om te veel uitzetten van het behang te voorkomen. In plaats van verdunde behangerslijm kan het op een sterk poederende muur verstandig zijn de ondergrond vast te zetten met een fixeer.

Vóór je gaat behangen kun je de muur met een breed (20-30 cm) plamuurmes of stucmes schrapen, om zodoende de achtergebleven restjes/korreltjes te verwijderen. Haal het plamuurmes of stucmes voorzichtig -als het ware- schuin duwend langs de muur om beschadiging van de muur te voorkomen. Licht opschuren van de muren kan ook, maar dit geeft aanzienlijk meer stof.

Aanmaken van de behangerslijm

De behangerslijm een dag van te voren aanmaken, zorgt ervoor dat de lijm kan "rotten", waardoor de lijm beter verwerkt. Belangrijk is ook om de juiste verhouding water - lijmpoeder aan te houden. Houd de mengverhoudingen die op de verpakking van de behangerslijm én op de instructies van het behang staan aangegeven aan. In combinatie met de inweektijd van het behang zijn deze factoren bepalend voor het uitzetten en krimpen van het behang én de garantie voor het strak opdrogen op de muur.

Patroon behang of patroonvrij behang

Bepaal als je een patroonbehang wilt gaan verwerken, hoe je met het patroon uitkomt. Zorg ook dat je -in het zicht- met een hele behangbaan begint, zodat je mooi uitkomt en niet bijvoorbeeld een strookje van 3 cm. naast de entree-deur hebt.

De eerste baan behang

Begin in principe met de eerste baan behang loodrecht. Trek bijvoorbeeld een potloodstreepje op de muur of gebruik een loodlijn, daar waar de eerste baan moet komen. Heb je een oud scheef huis, speel dan met het verloop. Het is natuurlijk niet mooi als je loodrecht behangt, maar je muren, deuren en kozijnen in het huis scheef zijn. Zoek dan de "middenweg", zodat het voor het oog klopt. Dit is vooral bij patroonbehang of streepjesbehang van belang. Behang moet je bijna altijd stotend plakken (tegen elkaar aan plakken) en niet overlappen. Daarom maakt het in principe ook niet uit waar je begint (vroeger van het raam/licht af, zodat je bij binnenkomst van een ruimte langs/over de naden keek).

Gebruik behangerslijm

Gebruik voldoende behangerslijm op de juiste, voorgeschreven dikte en verdeel deze gelijkmatig over de rugzijde van het behang. Sla de baan behang na het inlijmen dubbel en laat de lijm voldoende lang inweken. Houd de door de fabrikant aangegeven inweektijd aan; deze is afgestemd op de soort behang. Ga je te snel plakken, dan blijven er na droging blaasjes achter in de vorm van boomschors en trekken deze niet meer weg. Door het inweken zet het behang een beetje uit, waardoor het later op de muur strak trekt en egaal opdroogt.

Luchtblaasjes in het behang

Breng de banen behang zo strak mogelijk aan, wrijf de luchtblaasjes gelijkmatig weg naar de zijkanten, de bovenkant en de onderkant. Luchtblaasjes die pas tijdens de droging ontstaan, komen door luchtinsluiting in de muur en trekken nadien voor 99,9 procent strak weg.

Zoals gezegd: stoot de banen behang tegen elkaar en overlap niet (bouwbehang en goedkoop papierbehang uitgezonderd). Snijd overtollig behang weg met een scherp Stanleymes of afbreekmes, langs een snijliniaal. Overtollige en gemorste lijm direct verwijderen met schoon leidingwater, om vlekvorming op het behang te voorkomen. Rol de naden van een vlak behang eventueel na met een nadenroller. Dit geldt niet voor papierbehang waar een reliëf ingeperst is, omdat het reliëf dan weggerold wordt.

Het juiste behangersgereedschap. is van belang voor een goed en professioneel resultaat en geeft meer gemak tijdens het behangen.

Uitgangspunt en aandachtspunten bij het meten, kopen of bestellen van het aantal rollen behang

• Ga voor de standaardmaten (en het rekengemak) van een rol behang uit met een lengte van 10 meter, bij een breedte van 50 centimeter. In de praktijk zullen de rollen iets langer en iets breder zijn, zodat je altijd goed uitkomt.
• Het aantal benodigde rollen behang met een verspringend patroon of motief is altijd afhankelijk van de grootte van het patroon of motief in combinatie met de hoogte van de muur. Een verspringend patroon van bijvoorbeeld 12 cm werkt uiteraard voordelig dan een verspringend patroon van 64 cm.
• De in de tabel aangegeven aantal benodigde rollen zijn dan ook gemiddelden. Laat het aantal rollen dat je nodig hebt -bij twijfel- voorrekenen in de behangspeciaalzaak. Bedenk hierbij wel, dat het verbruik ook afhankelijk is van de manier van werken van de 'behanger' en het materiaalverlies tijdens het behangen.
• Koop je behang uit voorraad, dan kunnen de rollen behang die je over hebt veelal worden teruggebracht. Kies en bestel je behang uit de behangstaalboeken, dan is dit doorgaans niet mogelijk.
• Controleer de rollen behang -vóór het verwerken- altijd op eenzelfde kleurnummer en aanmaaknummer.
• Verwerk het behang volgens de symbolen die op het etiket zijn aangegeven (stoten, storten etc.)
• Stem de keuze van de behangerslijm af op de door de fabrikant aangegeven kwaliteit en lijmdikte. Deze gegevens zijn - samen met de inweektijd bij het verwerken van het behang- belangrijk voor het mooi en strak opdrogen van het behang op de muur. (uitzetten en krimpen)
• Heb je -per ongeluk- verschillende aanmaaknummers, verwerk dan het behang met eenzelfde aanmaaknummer per volledige breedte van een muur.

Effecten en toepassen van patronen en kleuren bij het behangen

Door het juist kiezen van bepaalde kleuren en het aanbrengen van behang, of schilderen in horizontale of verticale banen, vlakken en/of patronen, kun je de beleving van een ruimte beïnvloeden. Door een juiste keuze kun je een ruimte of kamer bijvoorbeeld hoger, lager, dieper, korter, smaller of breder laten lijken.

Kleine patronen

Door één of meer wanden van een kamer met een behang met een klein patroon af te werken, zal de kamer groter, breder en ruimer lijken. Dit effect wordt versterkt door gebruik van lichte kleuren ten opzichte van neutrale kleuren op de overige wanden en het plafond.

Grote patronen

Bij keuze van een behang met een groot of grof patroon op een wand, zal die wand van de kamer de aandacht trekken. De ruimte waar dit wordt toegepast zal kleiner en korter lijken.

Horizontale strepen

Door aanbrengen van behang met horizontale strepen, of schilderen van een muur met horizontale banen, zal de ruimte lager lijken. Breng je de horizontale lijnen aan op een achterwand van een kamer, dan zal de kamer ook korter lijken. Het uiteindelijk effect wordt mede bepaald door de breedte van de banen of stroken.

Verticale strepen

Door toepassing van verticale banen op een muur zal een ruimte hoger lijken en door dit optisch verhogend effect ook wat smaller. Het effect is ook hier weer mede afhankelijk van de breedte van de banen en de keuze en zwaarte van de te kiezen kleur(en).

Donker plafond

Door het schilderen van het plafond in een donkere kleur, zal de ruimte lager lijken, maar ook breder. Dit kan wenselijk zijn als het een hoge ruimte betreft. Het effect kan nog eens extra versterkt worden door het leggen van een donkere vloer.

Donkere en lichte muren

Bij een kamer met een laag plafond, maar met voldoende lichtinval, kan het een overweging zijn de achterwand in een zelfde lichte kleur te schilderen als het plafond. De aangrenzende muren schilder of behang je in een zwaardere of donkere tint. Door toepassen van een lichte kleur op de achterwand, zal de kamer hoger tonen.

Donkere achterwand

Door te kiezen voor een donkere kleur op de achterwand van een lange smalle kamer, zal de kamer minder diep tonen, omdat de achterwand als het ware op je af komt.

Effecten bij de vloerafwerking

Bij toepassing van het leggen van vloeren in de breedte of in de lengte van een kamer moet je met het volgende effect rekening houden.

Patroon - lijnen in de breedte

Door het leggen van een planken vloer, laminaat of een zachte vloerbedekking in een breedte patroon, zal de ruimte breder tonen, maar ook korter. Laat de keuze ook afhangen van het eventueel doorleggen van een zelfde vloerafwerking in aangrenzende ruimtes.

Patroon - lijnen in de lengte

Bij het leggen in een lengte patroon zal de ruimte langer en dieper lijken. De breedte van het patroon en de lichtinval in de ruimte zal dit effect mede beïnvloeden.

Tips

Twijfel je over het effect of het resultaat van het toepassen van een bepaald kleurgebruik, de vlakverdeling en/of het patroon; maak een schaaltekening en experimenteer met de ideeën en kleuren die je in gedachten hebt. Alhoewel dit op schaal getekend wordt, geeft dit al wel een aardig idee.

Informeer of laat je voorlichten bij een woning-inrichtingszaak of een goede verf- en behangspeciaalzaak. Zo kom je wellicht op goede of nieuwe ideeën en toepassingsmogelijkheden. Zij hebben vaak staal- of fotoboeken van inrichtingen of voorbeelden van de verwerking van de producten.

Aantal benodigde rollen behang met patroon

Aantal benodigde rollen behang zonder patroon

Behang - Symbolen/kwaliteitsaanduiding

Latex of muurverf als alternatief

Niet iedereen zal bij de afwerking van de muren voor behang kiezen. Het alternatief voor behang zal dan veelal het gebruik en aanbrengen van latex of muurverf zijn. Als het behang goed en strak verlijmd is, kan behang goed afgeschilderd worden met een latex of muurverf. Muurverven zijn in vele honderden kleuren te koop, zodat altijd een kleur van je keuze te verkrijgen is.

Lees verder

• Glasweefsel en vliesbehang - Voorbereiding en afwerking
• Glasweefselbehang verwerken - Advies, vraag en antwoord
• Zelf Behangen - Gereedschap en hulpmiddelen
• Latex of muurverf - Soorten, kwaliteiten en toepassing
• Scheidingswand van gipsplaat - Berekenen en plaatsen