Waterslag in de waterleiding
Waterslag is een vervelend verschijnsel dat grote gevolgen kan hebben en kosten teweeg kan brengen. Waterslag is te herkennen door een bepaald geluid dat optreedt wanneer men een kraan of afsluiter snel dicht maakt. Dit geluid is hinderlijk, maar de trillingen die dit geluid veroorzaken kunnen voor grote schade zorgen in uw huis, kantoor of fabriek. Zo kunnen muurbeugels losraken van de muur en in het ergste geval ontstaat er waterschade door lekkage. Waterslag kan meerdere oorzaken hebben.Wat is waterslag
Waterslag is een nadelig effect wat zich voordoet in onder andere waterleidingen. Maar in principe kan het voorkomen in allerlei soorten leidingen waar vloeistof onder druk door leidingen stroomt en plotseling in gang of stop gezet kan worden. De meeste mensen kennen het van waterleidingen in een huis, kantoor of fabriek. Het komt er op neer dat er bepaalde druk verschillen optreden in de waterleidingen en dat deze niet goed opgevangen en verwerkt worden en voor trillingen zorgen. Drukverschillen kunnen niet voorkomen worden en moeten ook in zekere maten aanwezig zijn in een waterleiding, anders stroomt het water niet. Een wasmachine bijvoorbeeld veroorzaakt nog wel eens waterslag. Tegenwoordig meten de wasmachines precies hoeveel water er binnen is en moet komen en stoppen ze direct wanneer er genoeg water aangezogen is. Dit stoppen gaat meestal door een magneetschakelaar die er voor zorgt dat een klep heel snel sluit. Hierdoor stopt ineens de waterstroom en komt het water wat in beweging is abrupt tot stilstand, dit veroorzaakt de waterslag in de leiding.Hoe herken je waterslag
Waterslag kun je herkennen doordat er een geluid klinkt wanneer je een kraan snel dicht draait. Dit geluid is het makkelijkst te omschrijven alsof iemand met een knuppel op een leiding slaat. Of iedereen kent wel het tikkende geluid wanneer er iets tegen een verwarming aanstoot. Het geluid hoeft niet perse dichtbij de kraan die men dichtdraait vandaan te komen. Er spelen meerdere factoren een rol die bepalen waar de waterslag precies optreedt. Het treedt in ieder geval op in het zwakste punt van het leidingnetwerk.Oorzaken waterslag
Waterslag wordt veroorzaakt door plotselinge druk verschillen in leidingen. Deze druk verschillen worden veroorzaakt door het snel in beweging of tot stilstand komen van het water wat door de leidingen stroomt. Dit kan komen doordat er een kraan wordt dichtgedraaid of omdat een wasmachine of afwasmachine water vraagt omdat hij aan het wassen is. Wanneer het water in beweging is in de leiding is er een bepaalde hoeveelheid energie aanwezig. Wanneer de stroming plotseling stopt kan deze energie niet ineens weg en wordt afgegeven of doorgegeven aan de leiding. Deze stugge leiding gaat daardoor bewegen en in de meeste gavallen trillen. En deze trillingen zorgen voor de bekende schade aan de muren door losrakende leidingen of een gescheurde leiding met waterschade tot gevolg.Gevolgen waterslag
Waterslag kan grote nadelige gevolgen hebben. Het is een proces wat in de meeste gevallen na verloop van tijd erger wordt. Dit komt vooral omdat door trilleningen die veroorzaakt worden door de waterslag negatieve effecten optreden. Drie voorbeelden zijn slijtage aan de muurverankering van de leiding, het los raken van leidingverbindingen of het optreden van metaalmoeheid.Slijtage aan de muurverankering door waterslag
Waterleidingen in huizen en gebouwen liggen vaak in en op de muren en vloeren. Ze zijn bijna altijd vastgezet door middel van beugels. Deze beugels worden verankerd door bouten in pluggen, die weer in gaten in de muur zitten. Als er over een lange periode waterslag optreedt op een punt in een waterleiding, dan kan er het volgende gebeuren: de trilling (dit is een kracht) in de leiding wordt opgevangen door de starre beugel. De beugel is star omdat hij met bouten vastzit in de muur. Als er bijvoorbeeld maar een paar keer waterslag optreedt is er waarschijnlijk niet veel aan de hand en blijft alles op zijn plaats. Maar wanneer dit vaker gebeurt over een lange periode zal de muur uiteindelijk gaan slijten door de kracht van het bewegen op de leiding en de beugel. Hierdoor komt de plug met de bout steeds losser te zitten. Dit zorgt er weer voor dat de trilling steeds meer vat op de bout en plug krijgt en het trillen en slijten steeds erger wordt. Met als uiteindelijk gevolg dat uw leiding op dat punt helemaal los komt te hangen en het hele proces zich afspeelt op de volgende beugel, die dan het dichtst bij de waterslag zit. En in het ergste geval kan het hevig trillen van de leiding ervoor zorgen dat de koppelstukken in de leidingen ergens loslaten zoals hieronder is beschreven.
Losraken van waterleiding verbindingen
In veel gevallen worden leidingen en apparaten die op het waterleidingen aangesloten worden, gekoppeld door bijvoorbeeld schroefverbindingen of lijmverbindingen. Deze verbindingen zijn zo ontworpen dat ze waterdicht zijn en goed blijven zitten voor een zeer lange periode. Maar een negatief effect zoals waterslag kan ervoor zorgen dat de verbindingen los gaan laten. Dit gebeurt natuurlijk niet in één keer. Bij een lange periode van waterslag kan een leidingverbinding ineens loslaten met een waterlekkage als gevolg.
Lekkage door metaalmoeheid
Metaalmoeheid is een negatieve eigenschap van metaal dat ervoor zorgt dat metaal zijn sterkte verliest en kan inscheuren of afscheuren als het belast wordt, met alle gevolgen van dien. Metaalmoeheid is het makkelijkst uit te leggen aan de hand van het paperclip voorbeeld. Wanneer je een paperclip uitbuigt en hem vervolgens op een punt op en neer buigt, zal hij na een aantal keer buigen afbreken. De oorzaak hiervan is metaalmoeheid. Een aantal keer buigen kan het metaal van de paperclip nog wel aan, maar meerdere keren zorgt voor de breuk. Dit principe kan ook optreden in een leiding waar waterslag optreedt. Er kunnen scheurtjes ontstaan waaruit het water weg kan lekken, maar een leiding kan ook compleet afscheuren.
