Toiletbrillen: keuze te kust en te keur

Zittend gebruikmaken van een toilet zonder toiletbril is niet prettig. Het komt gelukkig zelden voor dat een toiletpot geen toiletbril heeft maar het kan gebeuren zoals bijvoorbeeld bij vandalistische vernieling van een openbaar toilet. Reparatie laat daar meestal langer op zich wachten dan als er thuis een toiletbril stuk is. Maar het comfort van een toiletbril is eigenlijk onmisbaar. Toch heeft een toiletbril ook een andere functie als die voorzien is van een afsluitende deksel. Met name is dan het deksel bedoeld als verfraaiing van het toilet. Veel soorten afbeeldingen zijn te vinden op die oppervlakten.

Toiletbril: vorm en bevestiging

Een toiletbril wordt ook wel wc-bril genoemd of kortweg aangeduid met bril. De naam toiletbril vindt zijn oorsprong in de gelijkenis met een gewone bril maar bestaat dan slechts uit de helft daarvan. De vorm sluit aan bij de bovenkant van de toiletpot die een ovale vorm heeft. Het middengebied van een toiletbril is open. De bril is met een scharnier bevestigd aan de toiletpot en dat is maar goed ook. Hij moet namelijk ook omhoog geklapt kunnen worden. Een wc-spreuk is daar een stimulans voor: “Heren doe de bril omhoog, de dames zitten ook graag droog”.

Warmere zit

Het materiaal van een toiletbril zorgt in de regel voor een warmere zit dan het porselein van de pot. Daarenboven zijn duurdere uitvoeringen soms voorzien van verwarming wat extra comfort oplevert. Doordat de bril een groter oppervlak heeft dan de bovenrand van de pot is zitten op de bril ook prettiger.

Geschiedenis van het toilet en de bril

Een soort toiletbril bestaat eigenlijk al eeuwenlang en werd toegepast op de eerste toiletten en de poepdozen uit de middeleeuwen.

Eerste toiletten

De eerste toiletten bestonden uit een plaat van hout of klei met daarin een gat zoals in de latere toiletbrillen. Het verschil is dus dat de oorspronkelijke vorm een vierkant of rechthoek was en later een soort half montuur van pakweg zeven centimeter breed. Onder die plaat van hout of klei stond een emmer of er stroomde een open riool of gracht onderdoor. Er zijn ook voorbeelden van kastelen waar zich (diep) onder de plaat een meer bevond zoals bij het Chateau de Chillon aan het meer van Genève in Zwitserland.

Poepdoos in middeleeuwen en later

Later, in de middeleeuwen, bestond een toilet uit een kist met een gat in het deksel. In die kist stond een emmer die gemakkelijk geleegd kon worden doordat het deksel kon worden opgetild. Bij dergelijke toiletten wordt ook wel over poepdozen gesproken. In de huizen van welgestelden werd het deksel soms voorzien van fluweel of kussens. Toiletten in de vorm van eenvoudige poepdozen zijn nog eeuwenlang in gebruik geweest tot soms zelfs ver in de twintigste eeuw.

Materiaal en schoonhouden

De meeste toiletbrillen zijn gemaakt van kunststof maar ook gelakt hout komt wel voor. Belangrijk bij de materiaalkeuze is dat de bril goed schoongemaakt moet kunnen worden waarbij helaas niet altijd milieuvriendelijke poetsmiddelen worden gebruikt. Voor het schoonhouden van wc-brillen van openbare toiletten wordt dikwijls een zogenaamde toiletjuffrouw aangesteld welke functie ook wel door mannen wordt verricht. Sommige toiletten hebben een zelfreinigend programma waarbij de bril na elk bezoek van het toilet automatisch wordt schoongemaakt. Het toegepaste materiaal moet dan wel geschikt zijn.

Dekselafbeeldingen in veel soorten

Het deksel op de toiletbril dient in de eerste plaats als afscherming van de wc-pot. Voor een gebruiker van een toilet is het ook een prettiger idee om eerst het deksel te sluiten en daarna pas door te spoelen. Bij stevig materiaal kan een toiletpot met gesloten deksel ook dienst doen als zitplaats bijvoorbeeld in een kleine badkamer. Voor velen is het deksel echter een prima oppervlak om het toilet een extra aanzicht te geven. Wie niet voor een onopvallende kleur kiest kan zich te buiten gaan aan een ruime keuze van deksels. Dat gaat (naast deksels in alle kleuren van de regenboog) van deksels met afbeeldingen van bloemen erop tot abstracte figuren en van aquariumscènes tot afbeeldingen van andere dieren of beroemde gebouwen en soms zijn spreekwoorden of gezegden afgedrukt.

Remmechanisme bij duurdere toiletbrillen

Bij een speciale uitvoering van een toiletbril kan deze niet per ongeluk hard dichtklappen. Een remmechanisme zorgt ervoor dat de bril langzaam omlaag gaat. Een dergelijke bril zal zeer welkom zijn in een huishouden met kleine kinderen die de bril nog wel eens uit de handen laten schieten. Maar ook voor andere toiletgebruikers is die bril handig omdat een kleine beweging al voor de afsluiting van de wc-pot zorgt.

Merken en prijzen

Toiletbrillen zijn verkrijgbaar van verschillende merken. Enkele zeer bekende merken zijn Duravit, Sphinx en Villeroy en Boch. Omdat er talrijke uitvoeringen verkrijgbaar zijn komen de brillen ook voor in allerlei prijsklassen. Er verschijnen ook regelmatig financieel aantrekkelijke aanbiedingen op de markt wat toch meegenomen is hoewel de uitgave aan een wc-bil geen groot gat in een budget slaat.