Rolgordijn, lamellen en Luxaflex - Tips opmeten en ophangen

Sta je op het punt zonwering of raamdecoratie in de woning aan te schaffen? Voorkom teleurstelling door het juist bepalen van de maat en het volgen van de tips bij het ophangen van de zonweringsproducten in huiskamer, keuken of slaapkamer(s). Er zijn vele verschillende soorten binnen zonwering, overwegend uitgevoerd in hout, aluminium, stof of kunststof. Denk aan: rolgordijnen, horizontale en verticale jaloezieën, vouwgordijnen en variaties hierop. Waar moet je op letten bij het meten en plaatsen van de zonwering, waar vind je de meeste problemen bij het meten van de zonwering en wat wordt er nog wel eens over het hoofd gezien?

Ontwikkeling van raamdecoratie of zonwering

Ooit waren horizontale jaloezieën, en later rolgordijnen een revolutie op het gebied van raamdecoratie. Had men vroeger voornamelijk de keuze uit vitrage in combinatie met overgordijnen, tegenwoordig zijn er vele variaties mogelijk, waarvan de onderstaande drie productgroepen nader toegelicht worden.

Tips bij meten en ophangen van raamdecoratie of zonwering

• Binnen zonwering/raamdecoratie - Rolgordijn, verticale lamellen, horizontale jaloezieën
• Tips vóór de aankoop - Afwegingen bij de keuze van de zonwering
• Zonwering - Opmeten 'in de dag' of 'op de dag'
• Algemene aandachtspunten bij het opmeten van raamdecoratie/zonwering
• Rolgordijnen - Aandachtspunten en het ophangen/de montage
• Horizontale Jaloezieën - Aandachtspunten en het ophangen/de montage
• Verticale Lamellen - Aandachtspunten en het ophangen/de montage
• Montage rolgordijnen, jaloezieën en lamellen op kiep- kantelramen of Velux dakramen
• Monteren van raamdecoratie of zonwering op bewegende delen

Binnen zonwering/raamdecoratie - Rolgordijn, verticale lamellen, horizontale jaloezieën

Er zijn vele leveranciers van zonwering of raamdecoratie voor in de woning. De producten worden verkocht in vele verschillende kleuren en variaties en toepassingsmogelijkheden. Ondanks de vele variaties bieden alle fabrikanten de volgende zonwerings- producten aan in vele kleuren en dessins, elk met hun eigen productgebonden eigenschappen.

• Rolgordijnen - normaal of verduisterend.
• Jaloezieën* - horizontale jaloezieën in lammel breedtes van globaal 16 tot 50 mm.
• Verticale lamellen - lamelgordijn of verticale jaloezieën.

* De horizontale jaloezieën worden veelal ten onrechte vaak Luxaflex genoemd. Luxaflex is een merknaam, maar de naam is zo sterk, dat het een soortnaam is geworden.

Tips vóór de aankoop - Afwegingen bij de keuze van de zonwering

• Is de zonwering op de gewenste breedte te krijgen. Om de zonwering onder garantie te kunnen leveren, hanteren fabrikanten een maximale breedte voor hun producten (doorzakken, te zwaar). Het kan dus mogelijk zijn dat je bij een groot raam meerdere elementen nodig hebt. De maximale breedte verschilt per product, maar kan wel belangrijk zijn bij de keuze.
• Is de zonwering in de ruimte te gebruiken. In bijvoorbeeld vochtige ruimtes worden er andere eisen aan de zonwering gesteld dan in een huiskamer. Daarnaast valt ook te denken aan vuil aanhechting (vet, rook) en de mogelijkheid om de zonwering te reinigen.
• Komt de zonwering voor, of op een vast kozijn, of op een deur of raam dat open moet kunnen. Alle zonweringsproducten zijn wel vast te zetten met klemmen (rolgordijn), geleidingsdraad (jaloezie) of een extra bak (lamellen), maar dit is misschien niet altijd mooi of mogelijk of wenselijk in de eigen situatie(kunststof)
• Moet de zonwering aan bepaalde eisen voldoen. Niet ieder product is bijvoorbeeld voldoende verduisterend, of te monteren op een kiepraam of kantelraam, schuin dakraam en dergelijke. Zaken om vooraf rekening mee te houden.
• Is de zonwering in de verlangde kleur of het verlangde motief te krijgen? Het kan noodzakelijk zijn bij verschillende leveranciers te 'shoppen' om net die ene kleur zonwering te vinden. Neem -zo mogelijk- een kleurstaal (of voorwerp) van huis mee, zodat je de kleur ter plekke kan vergelijken met de zonwering van jouw keuze. Doe dit wel buiten in het daglicht; kunstlicht vertekent te veel. Vertrouw niet op je geheugen bij de beoordeling van kleur, want ons geheugen is wat kleurherkenning/kleurvergelijking betreft erg onbetrouwbaar.

Zonwering - Opmeten 'in de dag' of 'op de dag'

Zorg dat je bij het opmeten van de binnen zonwering een kwalitatief goede rolmaat of ander geschikt meetmateriaal gebruikt. Goedkope of voor kleding geschikt meetmateriaal wil nog wel eens afwijken, door uitrekken of slordige fabricage. Juist bij het meten van binnen zonwering luistert het opmeten nogal nauw, omdat je alleen bij precies meten een mooi strak en passend resultaat krijgt.

Voor alle zonwering geldt dat je eerst moet bepalen of je de zonwering 'in de dag', 'op de dag' of het kozijn of de muur gaat monteren. Houd hierbij rekening met openslaande ramen, deuren en dergelijke, inclusief eventuele uitzetijzers op ramen en deurbeslag. Zorg dat dit na montage van de zonwering nog wel allemaal goed werkbaar én te openen of te sluiten is.

Montage zonwering in de dag - 01

Bij montage 'in de dag' wordt het element aan de binnenzijde van het kozijn gemonteerd. Alleen het glasoppervlak wordt als het ware door de zonwering afgedekt. Voor montage van een rolgordijn is deze wijze van monteren niet geschikt. Het ophang-/bedieningsmechanisme sluit het raam niet af en geeft kieren van 1 à 1,5 cm aan beide zijden.

Montage zonwering in de dag - 02

Bij deze wijze van montage dekt de zonwering het verzonken of uitslaande deel (raam) in het kozijn af. Deze manier van monteren kan in principe voor alle beschreven typen zonwering worden toegepast, maar als de situatie het toelaat kan een alternatief zijn:

Montage zonwering op de dag - 03

De montage op de dag -op de uiterste zijden van het kozijn of op de muur- geeft je meer speelruimte waar het de exacte maatvoering betreft. Een paar millimeter speling zal bij monteren op de dag geen problemen geven. Nadeel is mogelijk dat de zonwering meer de ruimte in komt. Montage op de dag is voor alle typen zonwering goed toe te passen.

Algemene aandachtspunten bij het opmeten van raamdecoratie/zonwering

Heb je de keuze gemaakt voor montage van de zonwering in de dag of op de dag, dan meet je de maximale breedte en hoogte die je nodig hebt. Meet op drie verschillende punten om verloop in het kozijn, de muur, vensterbank of vloer op te vangen. De kleinst gemeten maat in de hoogte en de breedte is dan de maximale maat die je bij het bestellen of kopen nodig hebt. Per product zijn er nog specifieke aandachtspunten, maar die komen bij de beschrijving van de producten zelf aan de orde.

Rolgordijnen - Aandachtspunten en het ophangen/de montage

• De basis rolgordijnen zullen altijd kieren geven aan zowel de rechter als de linker zijde. Deze kieren zijn onvermijdelijk omdat het ophangmechanisme en de steunen 1 á 1,5 cm. per kant vragen. Dit betekent ook dat de stof van het rolgordijn 2 a 3 cm. smaller is dan de ruimte waarbinnen je het rolgordijn plaatst. Bij montage 'in de dag' is dit een bezwaar en hiervoor dus niet of minder geschikt. Bij montage 'op de dag' geldt dit bezwaar niet. Bij montage vóór het kozijn op de muur kun je het rolgordijn zelfs plusminus 10 cm. (of meer) breder kopen dan de maximale maat die je nodig hebt om het kozijn af te dekken.
• Bij meten in de dag, of in een situatie dat je aan een exacte maat gebonden bent, meet je de totale, maximale breedte die je nodig hebt. Trek van deze maat ongeveer 4 mm af; dit betekent dat je dan aan iedere zijde van het element 2 mm ruimte speling overhoudt. Neem voor de hoogte de maximale maat binnen de prijsklasse. B.v. prijsklasse hoogte 120 cm. tot 140 cm. Nodig een hoogte van 128 cm. Bestel dan gerust een element met een hoogte van 139 cm. Dit geeft géén meerkosten en kan bij een rolgordijn geen kwaad.
• Rolgordijnen zijn -afhankelijk van de fabrikant- aan een maximale breedte gebonden, zodat soms montage van meerdere elementen naast elkaar gewenst is. Let bij plaatsing van meerdere elementen op één wand op de diameter van de buis waar de stof op omwikkeld is. Voor een breedte van bijvoorbeeld één meter wordt een dunnere buis gebruikt dan voor een breedte van 280 cm. Het kan in dit geval mooier zijn special een dikkere buis te bestellen voor het element van één meter, zodat het mooier combineert met de andere, bredere elementen die binnen eenzelfde raampartij word gemonteerd.
• Het bedieningsmechanisme van rolgordijnen kan een ketting- of een veermechanisme zijn. In de praktijk heeft een kettingmechanisme de voorkeur, omdat dit minder kwetsbaar en "pechgevoelig" is. Kies de montage van de ketting aan de zijde waar deze het minst in de weg of in het zicht zit en waar je het makkelijkst bij kunt. Mocht door de plaatsing van het kozijn het kettingmechanisme niet lang genoeg zijn (hoog raam); geef bij je bestelling dan een langer kettingmechanisme op.

Horizontale Jaloezieën - Aandachtspunten en het ophangen/de montage

• In de volksmond ook wel "Luxaflex" genoemd. Dit is echter niet juist, omdat Luxaflex een merknaam is. Binnen de horizontale jaloezieën zijn -over het algemeen- vier breedtes leverbaar, namelijk elementen met lamellen van: 16mm, 25mm, 35mm en 50mm.
• Bedenk hierbij dat de combinatie van een hoog element en een smalle lamel (16mm) in opgetrokken toestand een dik pakket lamellen geeft. omdat er meer lamellen nodig zijn om de hoogte af te dekken.
• Overweeg bij grotere en hogere kozijnen een bredere lamel aan te schaffen. Jaloezieën met lamellen van bijvoorbeeld 35 mm. breedte geven dan meer "body" en staan in een betere verhouding tot de afmeting van het kozijn. Kies bij voorkeur voor elementen -binnen één ruimte- van eenzelfde breedte om eenheid te creëren.
• Als de situatie het toelaat, kan bij horizontale jaloezieën voor een montage 'in de dag' gekozen worden. Hierbij wordt feitelijk alleen het glasoppervlak of raamkozijn met de jaloezie afgedekt. Meet hierbij uiterst secuur en houd in de breedte -als je het meetlint en jezelf vertrouwt- aan iedere zijde slechts 2 mm speling aan, zodat het element het glas mooi afdekt. Dus: de benodigde totale maximale breedte minus 4 mm. Reken voor de te meten hoogte: de maximale, totale hoogte, plus de hoogte van minimaal één lamelbreedte.
• Kies voor het tuimel- en optrekmechanisme van de horizontale jaloezie ook weer voor een zijde waar deze makkelijk bereikbaar is, niet in de weg, of te zeer in het zicht zit en openen en sluiten van ramen en deuren niet hindert. Het tuimel- en optrekmechanisme kunnen ook gescheiden, elk aan één kant uitgevoerd worden.

Verticale Lamellen - Aandachtspunten en het ophangen/de montage

• Verticale lamellen of gordijnjaloezieën zijn doorgaans in 4 lamelbreedtes te verkrijgen, namelijk met lamellen van: 52 - 70 - 89 en 127 mm breed.
• Bij verticale lamellen gelden dezelfde overwegingen als bij horizontale lamellen. Ook hier is het veelal het overwegen waard om bredere maten te kiezen bij brede of grote kozijnen. Dit geeft tevens -zeker in open gedraaide toestand- een rustiger beeld, omdat er dan minder lamellen in het blikveld hangen.
• Voor het openen van het lamelgordijn is te kiezen voor: lamelpakket aan de rechter zijde, pakket lamellen aan de linker zijde, of een zogenaamde gordijnsluiting, waarbij -bij openen- de ene helft naar rechts en de andere helft naar links schuift/opent.
• De plaatsing van het draai- of openingsmechanisme kan naar keuze rechts, links, of gescheiden rechts en links worden uitgevoerd.
• Overweeg bij montage voor brede kozijnen, of schuifpuien jaloezieën die door middel van een kettinkje aan elkaar zijn gekoppeld. De lamellen hangen dan stabieler en 'rammelen' minder bij wind.
• Houd bij het meten van de hoogte van de lamellen, inclusief de bak plusminus 1 cm. speling aan vanaf de vloer, zodat de lamellen mooi vrij hangen. Meet op drie punten en ga uit van de kortste hoogte om eventueel verloop van het plafond of de vloer op te vangen.
• Als er nog een vloerbedekking gelegd moet worden, houd dan rekening met de dikte van de vloer plus een eventuele ondervloer of aan te brengen isolatie. Je moet dan extra centimeters van de hoogte aftrekken.
• Trek van de maximale breedte 0.5 á 1 cm. af, zodat je aan beide uiterste zijden een speling hebt van 2.5 á 5.0 mm.

Montage rolgordijnen, jaloezieën en lamellen op kiep- kantelramen of Velux dakramen

In de standaardsituaties kun je bovenstaande richtlijnen aanhouden. In speciale gevallen zijn er extra aandachtspunten. Een aantal veel voorkomende, afwijkende situaties bij montage zijn:

• Kiep- kantelraam.
• Velux dakraam.
• Openslaande ramen.
• Montage op een deur.

Monteren van raamdecoratie of zonwering op bewegende delen

Rolgordijn

Deze kunnen op een openslaand raam of kozijn of openslaande deur op verschillende punten worden vastgezet met fixeersteunen. Ander systeem is het geleiden van het rolgordijn langs een staaldraad, welke op de ondergrond gespannen is.
Bij schuin geplaatste (Velux) dakramen wordt de stof van het rolgordijn door een kunststof geleidingsrail aan beide zijden ingesloten, zodat het gordijn niet doorhangt en mooi afsluit. De buis met stof is ingesloten in een cassette of afgedekt met een kunststof of aluminium plaat. Uitermate geschikt voor verduisteringsrolgordijnen.
Bij openen van het dakraam vind je over het algemeen -op de kopse kant- van het dakraam een merknaam en type-nummer. Deze gegevens zijn veelal voldoende bij de bestelling van je zonwering. De exacte maten - behorend bij deze vensters- zijn bij de diverse leveranciers bekend, zodat er maatwerk geleverd kan worden.

Horizontale jaloezie

Voor toepassing en bevestiging in situaties, zoals bij de rolgordijnen beschreven, worden bij horizontale jaloezieën twee of meerdere staaldraden aangebracht en op de ondergrond vastgezet. Het aantal geleidende staaldraden is afhankelijk van de breedte en hoogte van het element en is beperkt toepasbaar.

Lamellen - Verticale jaloezie

Bij verticale jaloezieën wordt aan de onderzijde eenzelfde bak gemonteerd als aan de bovenzijde. Door deze constructie worden de lamellen in bovengenoemde situaties goed op de plaats gehouden/gefixeerd. Systeem is niet geschikt voor grote maten en toont wat grof.

Tot slot

Ga er bij het opmeten niet van uit dat gelijk lijkende kozijnen/ramen eenzelfde maat hebben. Ook al zou dit vanuit de bouw wel zo moeten zijn. Vaak zijn er bij gelijk lijkende kozijnen toch verschillen van enkele millimeters.

Niet iedere ondergrond is geschikt voor directe montage; de ondergrond kan te zwak zijn (geen tengel), of er kan bijvoorbeeld een stalen H-balk of constructiebalk onder het pleisterwerk 'verstopt' zijn. Probeer bij twijfel eerst te achterhalen hoe de bouwconstructie is en of er vooraf aanpassingen gewenst zijn.

Neem voor de dessin- en kleurkeuze van de zonwering een kleuren staal (of geschilderd plankje, stuk behang etc.) mee naar de winkel. Je kunt de zonwering dan afstemmen op de gewenste kleur in de omgeving waar je de producten wilt gaan toepassen.

Enkele leveranciers van kwalitatief goede zonwering:

• Cedeco
• Sunway
• Luxaflex
• Bécé

Lees verder

• Glasweefsel en vliesbehang - Voorbereiding en afwerking
• Latex of muurverf - Soorten, kwaliteiten en toepassing
• Schilderen Verftechnieken - Effecten met verf aanbrengen
• Verfkleuren in Nederland - Kleurgebruik per provincie
• Zelf Behangen - Gereedschap en hulpmiddelen