De oosprong van de versierde kerstboom en de kerstster

Een kerstboom is mooi. Maar waar komt het idee om deze naaldboom in huis te halen vandaan? En, waarom wordt de boom versiert met ballen en een piek op de top? En, waarom wordt de plant een Kerstster genoemd?

De Kerstboom

Een kerstboom is een naaldboom, deze wordt als traditie in huis gehaald en versierd met allerlei verschillende dingen zoals, kerstballen, slingers, sterren en decoratieve engelen. De kerstboom, dat eigenlijk een spar is en geen denneboom, is in de 16e eeuw door Maarten Luther verklaard tot symbool van de geboorte van Jezus. Het werd een vruchtbaarheidssymbool. De kerstboom herrinnert volgens Luther aan de boom in het paradijs en de kerstboomballen aan de vruchten waarvan Adam en Eva aten. De kerstboom heeft verder helemaal niets temaken met de geboorte van Jezus Christus. De boom stond eerst alleen nog in de kerken maar eind negentiende eeuw haalde men de boom de huiskamer binnen.

De kerstboom is waarschijnlijk door Duitse banketbakkers Nederland binnengehaald. De duitsers haalden, wat Nederlanders niet deden, voor de negentiende eeuw wel al kerstbomen in hun huizen.

Kerststal

De kerststal kreeg echter de ereplaats in de huizen van de katholieken. In het Vaticaan staat dan ook pas sinds 1982 een kerstboom. Vanwege hun beeldenverbod waren er in de huizen van de protestanten geen kerststallen te vinden, hier waren de bomen meer een succes.

Fijnspar

Tegenwoordig is de meest populaire kerstboom een fijnspar. Tevens zijn de soorten, de Zilverspar, Spar en de Den veel in gebruik als kerstboom. Het kerstlied O, denneboom, klopt dus aan één kant eigenlijk niet. Aan de andere kant klopt deze wel omdat men vroeger zowel de naam "spar" als "den" gebruikte als woorden voor "naaldboom"

Kunstkerstboom

Dezo boom wordt meestal gemaakt van een metalen frame en brandvertragende kunststof. Veelal kiezen mensen een kunstkerstboom vanwege de goedkope aanschaf en omdat deze geen naalden verliest.

Kerstballen

In een kerstboom hangen vaak vele kerstballen. Deze kerstballen zijn van oorsprong gemaakt van geblazen glas. Tegenwoordig worden deze ballen ook van kunststof gemaakt vanwege de breekbaarheid van de glazen ballen. De oorsprong van de kerstbal lijkt op de heksenbal. Vroeger werden er zilveren glazen ballen aan een lamp in huis gehangen. Men geloofde dat heksen geen spiegelbeeld hadden en door deze zilveren ballen op te hangen kon men er al snel achter komen of er een heks in huis bevond.

In Oost-Europa door een glasblazerij ging men steeds vaker glazen ballen gebruiken in de kerstboom in plaats van appeltjes, koek en noten. Voordat de rijke mensen in de negentiende eeuw kerstballen in hun boom hangenden werd een kerstboom versierd met papieren slingers en geknipte papieren figuurtjes. De piek was in die tijd nog onbekend, meestal werd daar daar een ster voor gebruikt.

Kerstboomverlichting

Tot in de jaren vijftig werden er als verlichting in de kerstboom kaarsjes gebruikt. Vanwege brandgevaar stond er vaak een emmer met water naast de boom. Na de kaarsjes zijn de electrische kerstboomlampjes gekomen wat veel veiliger is.

De Piek

Over de herkomst van de piek wordt nog veel gespeculeerd. Volgens sommigen wijst de piek naar de Ster der Wijzen. Volgens ander bronnen is het een abstracte weergave van de Ster der Wijzen. Weer een andere theorie is dat de piek een gespieste appel moet voorstellen, appels werden vroeger als versiering gebruikt van de Germaanse boom op he Joelfeest.

Kerstster (plant)

Deze mooie plant wordt de Kerstster genoemd. Maar waarom?

Het verhaal gaat dat een arm kindje, dat op de nacht van kerstmis geen kado kon kopen voor Jezus Christus. Om toch iets te kunnen geven had het kindje wat plantjes en onkruiden geplukt in een wegberm en daar een klein boeketje van gemaakt. Aan het kindje was verteld dat een liefdevolle gift aanvaardbaar was in Gods ogen.

Eenmaal in de kerk, begon het boeket gemaakt van onkruiden, te bloeien met rode en groene bloemen. De rode bloemen van het 'onkruid' bloeiden op in de vorm van sterren. De Drie Wijzen werden naar eigen zeggen naar kindje Jezus geleid door een heldere ster in de hemel. De Christelijken beschouwden deze plant als een kerstwonder. De kerstster wordt door zijn geschiedenis veel verkocht in de dagen rond kerst, vaak zijn is deze plant ook alleen maar tijdens deze feestdagen te krijgen.