Nestkastjes, een broedplek voor vogels in de tuin

In het voorjaar gaan vogels op zoek naar nestgelegenheid. Ze zoeken een rustige, beschutte plek waar ze goed bij kunnen komen. Helaas verdwijnen veel geschikte broedplekken doordat huizen beter worden geïsoleerd en gaten en kieren worden gedicht. Mensen kiezen ook vaker voor een onderhoudsvriendelijke tuin met schuttingen en bestrating. Zo blijft er minder ruimte over voor beplanting. Om de vogels in de tuin te houden kun je nestkastjes ophangen. Zorg ook voor beplanting in de buurt. Hagen of heesters bieden beschutting.

Nestkastjes ophangen, wat is de beste plek?

Veel groen verdwijnt door bebouwing en het aanleggen van bestrating. Vogels hebben daardoor minder geschikte plekken waar ze kunnen nestelen. Je kunt ze helpen door nestkastjes op te hangen. Nestkastjes moeten wel op de juiste plek hangen anders zullen de vogels er geen gebruik van maken.

Waar moet je op letten als je een nestkast ophangt?

• Een nestkast mag niet in de volle zon, wind of regen hangen. Hang ze op met de invliegopening aan de noord/oostkant.
• Vogels houden van rust. Zoek naar een plek waar de vogel niet wordt gestoord.
• Bescherm vogels tegen katten, hang het nestkastje op minimaal 1,5 m hoogte met uitzondering van de nestkastjes voor de winterkoning. Deze moeten minimaal op 1,8 m hoogte hangen.
• Verhoog het aantal broedplaatsen door meerdere nestkastjes op te hangen. (op ruime afstand van elkaar)
• Huiszwaluwen, huismussen en gierzwaluwen zijn koloniebroeders, hang daarvoor meerdere nestkasten naast elkaar.
• Door een nestkast in het najaar op te hangen kunnen vogels er aan wennen en het gebruiken als schuil of overnachtingsplaats.
• Vogels willen graag een vrije aanvliegroute. Zorg voor een vrije uitvliegopening.
• Doe geen materialen zoals bijv. stro in het nestkastje.
• Een nestkast met een half open voorkant kan beter goed beschut hangen. Laat het gedeeltelijk begroeien met klimop.
• De grootte van de uitvliegopening bepaald welke soort vogel in het nestkastje komt nestelen.

Een nestkast kopen

Er zijn nestkasten te koop voor verschillende soorten vogels en gemaakt van verschillende materialen. Veel nestkastjes van Vivara hebben het logo van vogelbescherming. Dit houdt in dat het gebruikte hout minimaal 15 mm dik is zodat het voldoende bescherming biedt tegen kou en warmte. Het hout komt uit duurzaam beheerde bossen en heeft het FSC keurmerk. Daarnaast moet een nestkast stevig zijn en open kunnen, zodat je het schoon kunt maken.

Waar moet je op letten bij de aankoop van een nestkastje?

• De constructie moet degelijk zijn.
• Het hout moet stevig en dik zijn.
• Er mogen weinig of geen kieren in zitten.
• Het moet goed schoon te maken zijn.
• De ophanging moet stevig zijn.
• Het moet een neutrale kleur hebben.
• Het moet de juiste uitvliegopening hebben.

Zelf een nestkast maken

Zelf een nestkast maken is goedkoop, geeft voldoening en je kunt het naar eigen wens uitvoeren. Gebruik hiervoor natuurlijke materialen van goede kwaliteit. Het hout moet minimaal 15 mm dik zijn zodat het de vogels voldoende bescherming biedt. Zorg er ook voor dat het dak waterdicht is. Het dakje of één van de paneeltjes moet gemakkelijk te openen zijn, zodat je het kastje schoon kunt maken. Met een likje verf verleng je de levensduur van een nestkastje. Neem een neutrale kleur en schilder alleen de buitenkant. Om het ophangen makkelijker te maken, bevestig je aan de achterkant van het nestkastje een lat die er boven en onder uitsteekt. De grootte van de invliegopening bepaalt welke vogel in het kastje komt. Het maken van een invliegopening is een precies werkje dat kan worden uitgevoerd met een speedboor, decoupeerzaag of een gatenzaag. Dit is een apparaatje dat op een boormachine kan worden bevestigd. Schroef als laatste de onderdelen aan elkaar en hang het nestkastje op.

De grootte van de invliegopening

De grootte van de uitvliegopening bepaald welke soort vogel het nestkastje zal gaan bewonen. Bij de aanschaf van een nestkast is het dus van belang om te weten welke vogels er in de tuin voorkomen.

De grootte van de invliegopening en de vogels die daarop afkomen

• 25 – 28 mm – kleine mezen, pimpelmees en zwarte mees.
• 32 – 35 mm – koolmees, kuifmees, boomklever, bonte vliegenvanger, huismus, ringmus en gekraagde roodstaart.
• 45 mm – spreeuw en grote bonte specht
• half open kast – roodborst, grauwe vliegenvanger, witte kwikstaart, merel, gekraagde roodstaart en zwarte roodstaart

Het schoonmaken van een nestkastje

In het najaar als de jongen zijn uitgevlogen kan het nestkastje worden schoongemaakt. Haal het nest eruit en maak het kastje schoon met heet water en een borstel zodat vlooien en ander ongedierte worden gedood.

Nestmateriaal aanbieden

Om de vogels te helpen bij het maken van een nest kan materiaal worden aangeboden in de vorm van: hooi, sisal, veertjes, mos, kleine takjes en restjes wol of touw.

Oorzaken van een onbewoond nestkastje kunnen zijn

• Het kastje hangt op de verkeerde plek, in de volle zon of te veel in het zicht.
• Het is niet rustig genoeg.
• Het nestkastje van de buren is al bezet.
• Er zijn te weinig vogels in de buurt.

Als de eieren niet zijn uitgekomen kan dat komen doordat

• De nestkast in de volle zon hangt, de jongen zijn uitgedroogd.
• Er voedselgebrek was.
• Een van de ouders is doodgegaan.
• De nestkast is verstoord
• Het weer slecht was zodat de jongen longontsteking hebben opgelopen.

Spechten hakken soms de uitvliegopening van de nestkast uit en eekhoorns willen de opening vergroten om de jongen eruit te kunnen halen. Om dit op te lossen kan er een hout/betonnen nestkast op worden gehangen. (houtvezel en cement)