Alles over de blauwe bes

Van alles over de blauwe bes. De geschiedenis en herkomst van de blauwe bes. De gezondheidswaarde van deze bes en de teelt.

De blauwe bes

De blauwe bes (Vaccinium corymbosum) is een vruchtdragende struik die 1,5 m tot 2,5 m hoog kan worden. De blauwe bes wordt ook nog wel eens aangeduid als de bosbes (Vaccinium myrtillus ). De bosbes is familie, maar het zijn twee verschillende soorten. Zo zijn de blauwe bessen groter dan de bosbessen, is hun vruchtvlees wit in plaats van rood en groeien ze in trossen in plaats van los verspreid door de struik.

De blauwe bes wint snel aan populariteit in Nederland. In Noord-Amerika waar de bes oorspronkelijk vandaan komt en nog steeds in het wild voorkomt, is de blauwe bes het populairste kleinfruit. De blauwe bes heeft een vijfhoekig kroontje aan de onderkant en de indianen dachten dat deze ‘ster’ bes door de Grote Geest gezonden was om onder andere hongersnoden te verlichten. De indianen gebruikten de bessen ook om hun geneeskrachtige werking. Ze droogden de bessen zodat ze er het hele jaar door van konden gebruiken en ze trokken er thee van. De wilde bes werd in 1900 gecultiveerd tot de blauwe bes die we nu kennen. Deze bes werd in 1923 voor het eerst in Europa geplant, maar het duurde 30 jaar voordat dit met succes lukte.

Een gezonde bes

De blauwe bes wordt niet alleen veel gegeten omdat hij zo lekker is. Er worden ook allerlei geneeskrachtige werkingen aan toe geschreven. De blauwe bes wordt gezien als één van de meest gezonde fruitsoorten. De bessen bevatten een zeer hoog gehalte aan antioxidanten. Deze antioxidanten werken ontstekingsremmend, cholesterolverlagend en ze beschermen tegen diverse ziektes waaronder kanker. Uit recent onderzoek blijkt bovendien dat de bessen helpen bij het afvallen, dat ze de bloeddruk verlagen en dat ze het verouderingsproces vertragen. De bessen bevatten ook een hoog gehalte aan vitamine A, B en C. Een super gezonde bes dus!

De teelt van blauwe bessen

De blauwe bes is een relatief makkelijke struik zolang hij in goede grond staat. De zuurgraad van de grond moet tussen de 4,0 en 5,0 liggen. Bij een te hoge pH groeien de planten bijna niet en zullen ze in de meeste gevallen afsterven. De plant kan pas bemest worden als hij goed in groei is, na één tot drie jaar. Dit moet gebeuren met een zuurwerkende mest. Het gebruik van kalkhoudende mesten maakt de grond minder zuur en is nadelig voor de plant. Om te zorgen dat er zo weinig mogelijk water verdampt kan de grond bedekt worden met een laag houtsnippers, gemalen boomschors of ander materiaal. Hierdoor ontstaat tevens een weelderig bodemleven wat de groei van de plant ten goede komt. De planten worden ongeveer een meter uit elkaar gezegd. Veel beroepstelers zetten de planten eerst dichter op elkaar om later planten er tussenuit te halen om te gebruiken voor de nieuwe aanplant. Na zes tot acht jaar heeft de plant voldoende omvang gekregen.

Verschillende soorten

Er zijn verschillende soorten met allemaal hun eigen kenmerken. De vroegste soorten geven al bessen eind juni, terwijl de allerlaatste in september nog bessen kan geven. Een risico bij de vroegbloeiende soorten is de nachtvorst. Als er nachtvorst over de plant komt terwijl deze in bloei staat, is de kans groot dat de struik weinig tot geen bessen zal dragen. Zeker de bevruchte bloemetjes die bevriezen zullen geen bessen meer opleveren.

Het is belangrijk om de planten na de bloei met netten te beschermen. De blauwe bessen zijn namelijk zeer geliefd bij vogels en deze zullen de struiken kaal eten als ze de kans krijgen. Van de meeste soorten kan vier tot vijf weken geplukt worden en een struik levert zo’n 4 tot 9 kilo op. Dit is uiteraard afhankelijk van de soort.

Het gebruik van blauwe bessen

De versgeplukte bessen hebben een milde zoete smaak en kunnen zo gegeten worden of gebruikt worden in tal van gerechten. De blauwe bessen kunnen tot 10 dagen in de koelkast bewaard worden. Was de bessen pas vlak voor consumptie. De bessen kunnen ook ingevroren worden om er later jam, sap of iets anders van te maken.