Water geeft extra dimensie aan de tuin

Wat is er heerlijker dan op een warme zomeravond verkoeling te zoeken aan de rand van de vijver en te genieten van murmelend water? Feit is dat het geluid van water ontspant. Wie een ruime tuin heeft, moet zeker overwegen om daar een waterpartij in aan te brengen.

Waterleidingen

Om een fontein, een borrelsteen of een beekloop van water te voorzien, is behalve een pomp ook een waterleiding nodig. Leidingen voor de tuin moeten gemakkelijk gelegd kunnen worden en bestaan uit duurzaam materiaal. Welk materiaal is echter geschikt voor dit doel? Wat is gemakkelijk te verwerken en te leggen, wat blijft lang goed en wat is niet al te gevoelig voor beschadigingen?

IJzeren buis

Vroeger werden voornamelijk verzinkte ijzeren buizen gebruikt als waterleiding. Ondanks het verzinken blijven ijzeren buizen niet zo heel lang goed in de grond, hoewel dat per grondsoort sterk kan verschillen.

Bovendien zijn ze relatief zwaar en ook lastig te verwerken. Er moet schroefdraad gesneden worden, er zijn fittingen nodig, maar ook bochten en moffen, ze kunnen alleen maar worden ingekort met behulp van een ijzerzaag of een pijpensnijder. Aan een afgesneden buis moet met een draadsnijder weer een nieuwe draad gesneden worden. De schroefverbindingen moeten met hennepdraad en dichtingspasta of teflonband worden gedicht. Dat is werk dat alleen zelf gedaan kan worden met voldoende gereedschap en ervaring.

Bovendien mogen dergelijke leidingen niet bevriezen, omdat ze door het ijs kunnen scheuren.

PVC-buis

Een andere mogelijkheid voor leidingen zijn buizen van hard pvc. Ook hiervoor zijn moffen en bochten nodig, maar die zijn licht, laten zich gemakkelijker inkorten en alle verbindingen worden gewoon gelijmd. Ze zijn daardoor al beduidend gemakkelijker te verwerken dan het goede oude ijzer en ze zijn in de grond bestand tegen corrosie en bijna onbeperkt houdbaar als ze niet door een schop of spade beschadigd worden. Ook zijn ze niet zo vorstgevoelig als de ijzeren buizen.

Het verwerken is gemakkelijk. Met wat handigheid kan iedereen het. Pvc-buis wordt met een fijne zaag (bij voorkeur een ijzerzaag) op maat gezaagd en de snijplek wordt met een vijl aan binnen- en buitenkant bijgewerkt. Voordat de leiding wordt verlijmd, wordt deze op proef met moffen, bochten of eindstukken in elkaar gezet. Pas als alles goed is, worden de verbindingen met pvc-lijm ingesmeerd en worden de afzonderlijke onderdelen in elkaar geschoven. Bij temperaturen boven de 15 graden zijn deze verbindingen al na korte tijd uitgehard.

Polyethyleenbuizen

Ook zwarte polyethyleenbuizen hebben zich heel goed bewezen als waterleiding. Ze zijn enigszins buigzaam, kunnen naargelang de doorsnede gebogen worden in een straal van 60 tot 40 centimeter en ze zijn door hun wat grotere elasticiteit beduidend minder gevoelig voor beschadiging dan harde pvc-buizen.

Ze worden geproduceerd in grote rollen en zijn in de handel in allerlei lengtes te koop. Ze worden verbonden met een geelkoperen schroefverbinding en daarbij behorende fittingen of met polyethyleensteekverbindingen. Deze steekverbindingen hebben het nadeel dat ze slechts eenmaal gebruikt kunnen worden, want ze hebben van binnen diverse afdichtingsringen die als een fuik de buis wel binnenlaten, maar inklemmen als deze er weer uitgetrokken wordt of de leiding onder druk staat. Voor dat ze in elkaar gestoken worden, moeten de uiteinden van de buizen heel goed schoongemaakt worden, zodat de afdichtingsringen ook goed sluiten.

De geelkoperen schroefverbindingen kunnen echter zo vaak geopend en hergebruikt worden als gewenst, maar zijn beduidend duurder.

Spiraalslang

Nog populairder dan een vaste waterleiding is de spiraalslang. Deze slang van flexibel materiaal krijgt met een strakke spiraal weerstand tegen druk van buitenaf en zuiging van binnenuit. Oorspronkelijk werd dit alleen als zuigslang gebruikt, maar ondertussen heeft het zich ook bewezen als een goede drukslang. Deze slang is er in groen met witte of zwarte spiralen of zwart met zwart. De zwarte spiraalslang heeft als voordeel dat hij iets beter bestand is tegen uv-straling en dat er zich dan ook geen algen vormen als gevolg van lichtgebrek. De slang wordt in de zon wel erg warm. Spiraalslang heeft bij professionals de voorkeur boven andere leidingen, want het is flexibel, niet zo gevoelig en kan gemakkelijk met slangklemmen aan schroefverbindingen, koppelin gen of pompen worden aangesloten.

Wrijvingsverliezen

Een belangrijk kenmerk van elke leiding is de doorsnede. Alleen als de doorsnede van de leiding groot genoeg is, kan de transportcapaciteit van een pomp zonder verliezen worden gebruikt.