Pergola zelf maken van steigerbuizen en verbindingsstukken

De traditionele houten pergola zien we in veel Nederlandse tuinen. In de meeste gevallen begroeid met fraaie klimplanten, maar steeds vaker ook als basis voor een prieel of lounge-hoek. Met de komst van steigerhout in de tuin, is ook een ander onderdeel van de bouwsteigers meegekomen: de steigerbuizen. En laten deze buizen zich nu uitstekend lenen om te gebruiken als bouwmateriaal voor een pergola. Door de veelheid aan verbindingsstukken kan je de pergola opbouwen in de vorm die je zelf wenst, met of zonder doek of beplanting.

• Traditionele houten pergola ingehaald door steigerbuizen?
• Waar kun je een pergola het beste plaatsen?
• Steigerbuizen en verbindingsstukken in alle varianten
• Hoe kan je een pergola van steigerbuizen zelf maken?

Traditionele houten pergola ingehaald door steigerbuizen?

Verreweg de meeste pergola's de we in de Nederlandse tuinen tegen komen zijn gemaakt van hout. Houten staanders en liggers bepalen al decennia lang het uiterlijk en het beeld van de pergola. Maar met de trend van steigerhouten meubelen is iets nieuws in de tuinen verschenen. Niet alleen het steigerhout, maar ook de steigerbuizen blijken namelijk zeer geschikt materiaal voor gebruik in de tuin. De buizen kunnen gebruikt worden om een pergola mee te maken. Zeker in een moderne strakke tuin misstaat dit materiaal niet. Maar ook in traditionele tuinen of in een cottage-tuin kan een pergola gemaakt van aluminium of stalen buizen prima worden toegepast. Het contrast met de omgeving maakt het totale plaatje juist heel spannend. Deze nieuwe variant om pergola's mee te maken is zeer succesvol, maar haalt de houten pergola voorlopig nog lang niet in!

Waar kun je een pergola het beste plaatsen?

De beste plek voor een pergola is sterk afhankelijk van wat je wilt en van hoe jouw tuin er uitziet. Van oorsprong worden pergola's toegepast als verticaal accent in de tuin. Het gebruik van een dergelijk hoogte element maakt jouw tuin optisch groter en het geeft je bovendien de mogelijkheid om gebruik te maken van klimplanten. In deze vorm vind je een pergola meestal terug als deel van een erfafscheiding, als berceau over een tuinpad of als overkapping bij het terras. Maar de laatste variant, de overkapping bij het terras, wordt steeds vaker gemaakt zonder het gebruik van klimplanten. Meestal wordt het afgemaakt met speciaal tuindoek of zeil. Op die manier ontstaat er een schaduwrijk én droog terras, waar het bij alle weertypes goed toeven is.

Steigerbuizen en verbindingsstukken in alle varianten

Steigerbuizen zijn er in verschillende soorten en maten. Door de verschillende bijbehorende verbindingsstukken is er een grote variatie in vormen te maken. De buizen kunnen naast verticaal en horizontaal, door het gebruik van een speciaal verbindingsstuk, ook diagonaal geplaatst worden. In lengte variëren de buizen van 2 tot 6 meter en in diameter van 26,9 en 60,3 mm. Welke diameter geschikt is voor de constructie is afhankelijk van de uiteindelijke belasting. De zijkanten van een pergola zouden dichtgezet kunnen worden met bijvoorbeeld een gaaselement. Ook hiervoor zijn speciale klemmen in de handel. Het gaaselement is een ideale basis voor een klimplant.

Hoe kan je een pergola van steigerbuizen zelf maken?

Voor houten pergola's zijn kant-en-klare pakketten en bouwtekeningen in de handel. Maar wie gebruik wil maken van buizen, die zal zelf aan de slag moeten gaan. Je moet, eventueel samen met een gespecialiseerde leverancier, gaan tekenen en rekenen. Voor de hoogte van de pergola moet je uitgaan van minimaal twee meter. Dan is er voldoende ruimte om er onder te kunnen lopen. Wil je de laten begroeien, kies dan minimaal voor een hoogte van 2,2 meter. De ranken van de klimplant nemen namelijk ook ruimte in. Wordt er doek over de pergola gemonteerd of gebruik gemaakt van een hangmat? Vooral het laatste zal een grote belasting vormen voor de buisconstructie. Je zult in een dergelijk geval gebruik moeten maken van een dikkere diameter van de buizen. Laat je daarover altijd eerst adviseren.

Soorten buizen

Gebruik alleen buizen die geschikt zijn voor gebruik buitenshuis en die zwaar genoeg zijn om de te verwachten belasting aan te kunnen. In de bouwmarkt vindt je buizen van gegalvaniseerd staal of aluminium en daarbij kan je veelal kiezen uit verschillende diameters. Gespecialiseerde leveranciers bieden ook zwarte buizen aan. Dit geeft helemaal een unieke pergola in de tuin. Het zwart kan heel mooi contrasteren met het groen van de planten. Ga niet zelf aan de slag, maar laat de buizen in de winkel op maat zagen. Dit scheelt heel veel werk en het zagen is meestal gratis. In speciaalzaken kan je ook houten buizen aantreffen. Het gebruik van dergelijke houten buizen kan ook een bijzondere pergola opleveren. Weliswaar ook van hout, maar door de ronde vorm heeft deze een heel andere uitstraling dan de traditionele pergola die bijna altijd gebouwd is met dikke vierkant-palen.

Soorten verbindingen

Bepaal aan de hand van je tekening, eventueel samen met de leverancier welke soorten verbindingen nodig zullen zijn. Denk bij de verschillende verbindingen aan een ronde of ovale voetplaat, T-stuk, (drieweg-) kniestuk of (verstelbaar) hoekstuk. De verbindingen zijn in verschillende diameters verkrijgbaar, corresponderend met de diameters van de buizen. Leveranciers van zwarte buizen beschikken binnen hun assortiment ook over bijpassende zwarte verbindingsstukken.

Verankering van de buizen

De voetplaten moeten verankerd worden op betonnen of houten balken. Er is ook een speciale betonnen voet te koop waarin de voetplaat vastgezet kan worden. Als de pergola op een houten vlonder wordt geplaatst, dan kan voor de verankering eventueel gebruik gemaakt worden van de grondbalken onder de vlonder.

Accessoires

De basis van de pergola kan met bovenstaande materialen worden gemaakt. Afmaken naar persoonlijke smaak kan door plantenbakken of -rekken toe te voegen. De pergola kan aan de bovenkant afgemaakt worden door er een doek of zeil over te spannen. Kies een zeil of doek met ringen en een katrol-systeem, waardoor het naar wens open of dicht geschoven kan worden. Er ontstaat nu een heerlijke lounge-hoek.

Opbouwen van de pergola

Maak de ondergrond voor de pergola waterpas. Begin met het plaatsen van de verankering voor de staanders (dit zijn de verticale buizen). Dit is een secuur werk en moet goed uitgemeten worden. Als de plaats niet juist bepaald is, dan passen straks de buizen niet. Breng de grondbalken of betonbanden aan op de plaats waar de staande buizen verankerd moeten worden. Daarna kan de voetplaat er aan worden bevestigd en de staander geplaatst worden. De verdere opbouw is nu een kwestie van de tekening volgen en de juiste buizen en verbindingsstukken plaatsen.