Herbruikbare groenten en fruit: eet die prei twee keer!

Het grootste deel van groente en fruit komt uit de supermarkt. Mensen weten over het algemeen niet waar het eten precies vandaan komt. Daarbij kopen de meeste mensen elke keer nieuwe groenten. Dat kan anders! Wist je dat je het uiteinde van prei opnieuw kunt laten groeien? Gewoon in de tuin, op het balkon of zelfs op de vensterbank! Tal van planten kunnen opnieuw groeien als je ze in water of aarde zet. Op deze manier eet je er niet een keer van, maar meerdere keren. De verzorging is eenvoudig, de meeste planten groeien bijna vanzelf. Dus in plaats van in de vuilnisbak of groenbak kunnen je groenteresten ook in de plantenbak en in de volgende salade!

Waarom?

Groente opnieuw laten groeien is makkelijk, goedkoop en veilig. Vooral biologische groente zijn vaak duur, en op niet-biologische groente worden veel chemicaliën gespoten. Door groenten opnieuw te laten groeien heb je deze chemicaliën niet, en kun je in theorie oneindig blijven eten van de ene gekochte ‘moederplant’. Veel planten zijn ook lekkerder als je ze zelf groeit. Ze blijven kleiner, maar hebben ook meer smaak.

Op water of in de grond?

Veel groenten, zoals prei en lente-ui, kun je in een bakje water zetten en ze groeien weer uit. Dit gaat wel ten koste van de smaak, en volgens sommige ook van de voedingsstoffen. In een bakje met aarde, of in water met toegevoegde plantenvoeding (hydrocultuur) heb je deze problemen niet.

Binnen of buiten?

In het voorjaar en de zomer kun je de meeste groenten buiten laten groeien. Helaas zijn veel groenten niet of beperkt winterhard. Zeker als ze uit een warmer land komen, kunnen ze niet altijd in koude streken overleven. In de winter en laat in de herfst kun je een potje binnen laten staan.

De verzorging

De planten die hier beschreven staan, zijn makkelijk te verzorgen. Tenzij anders beschreven zet je de planten eenvoudigweg in het water, of in een pot aarde. De aarde moet vochtig blijven. Zodra de planten beginnen te groeien, hebben ze licht nodig. Verder vereisen ze weinig verzorging.

Welke plant en hoe?

Prei en lente-ui

Bij prei en lente-ui kun je het onderste stuk – met wortels – opnieuw laten groeien. Bij deze planten geldt dat hoe groter het stuk dat overblijft, hoe groter de overlevingskans. Laat je 10 centimeter over, dan zal de plant in de meeste gevallen groeien. Prei en lente-ui kun je in het donker laten groeien.

Knoflook

Bij een bol knoflook zitten er bijna altijd nog restjes wortel aan. Deze kunnen ook opnieuw groeien. Snijd het onderste deel (ongeveer een centimeter) van de knoflookbol af en plaats dit in de aarde. Zorg wel dat je het onderste deel van een volle bol gebruikt, en dus niet alleen maar een paar tenen.

Ui

Net als bij knoflook kun je ook bij ui de onderkant opnieuw laten groeien. Plaats het onderste deel van de ui direct in de grond, en hij kan weer groeien.

Selderij

Zet het kontje van de selderij in een glaasje water. Vul het water elke paar dagen aan, en wacht tot de plant groeit. Zodra de plant een paar centimeter groot is gegroeid, kun je hem overplanten in de volle aarde. In het water kan hij ook blijven groeien.

Sla – hart

Sommige slasoorten groeien makkelijker uit dan andere. Romaine sla groeit makkelijk. Laat een dikke onderste rand – zo’n 10 centimeter – staan. Zet deze in een dun laagje water (ongeveer 1 centimeter). Vul het water regelmatig aan, zodat de plantjes niet droog komen te staan. In een paar dagen groeit de sla weer. Als je liever in de grond laat groeien, zet dan de plantjes in een potje aarde. Begraaf ze niet, maar zet ze bovenop de aarde, of steek ze er een centimeter in.

Wortels

Als je bospeen koopt heb je een bos wortels met groen. Snijd de wortel één of twee centimeter onder het groen af. Zo heb je dus het wortelgroen, met een klein stukje wortel eraan. Steek dit in de grond en dek de wortel goed af. Het groen komt boven de grond uit. Zet ze op een lichte plaats en laat het verder groeien.
Zelfs als wortelen nauwelijks groen meer hebben, kun je ze laten hergroeien. Laat ze in dit geval eerst in water groeien. Houd ze rechtop, bijvoorbeeld met tandenstokers of een touwtje. Zodra ze groter zijn, kun je ze in de grond plaatsen.

Ananas

Als je de bovenkant van een ananas bewaard, kun je hieruit een gratis nieuwe ananas krijgen. Laat het groen van de bovenkant met een restje vruchtvlees over, leg dit op een pot aarde en wacht af. Langzaam maar zeker zal er een nieuwe ananas groeien.

Ander fruit?

Veel fruit groeit aan bomen. Hierdoor is het moeilijk om er nieuwe van te krijgen. Er is veel ruimte voor nodig, en het kost makkelijk 20 jaar voordat een boom zijn eerste vruchten draagt. Wil je het toch doen? Plant dan wat zaadjes uit een (biologische) appel, peer of welke vrucht dan ook. Een aantal zullen ontkiemen en een enkeling zal uitgroeien tot een boom.

Zaaigoed

Van veel planten kun je zaadjes uit de plant halen om deze te zaaien. Zaai wel vroeg in het voorjaar, om te voorkomen dat de planten sterven als het koud wordt. Geschikte planten zijn bijvoorbeeld tomaat, paprika en pompoen. Je kunt zaden eerst drogen of ze meteen zelf zaaien.

Probleem: er groeit niets

Sommige planten zullen niet groeien. Er kunnen meerdere problemen zijn. Niet-biologische planten zijn soms behandeld met iets waardoor ze niet zullen kiemen, maar er kan meer aan de hand zijn. Andere dingen om op te letten is dat het niet te koud is voor de planten, en dat de temperatuurverschillen niet te groot zijn. Verder moet de grond vochtig blijven, en hebben planten licht nodig.
Soms is er niets mis, maar is de plant gewoon niet sterk of vers genoeg om te groeien. Blijf het dan proberen met nieuwe planten.

Probleem: rotten

Als planten niet groeien, zullen ze gaan rotten. Als de planten verder dood zijn, kun je hier niets mee en moet je ze weggooien. Leeft er nog een deel, verwijder dan alle rotte delen. Dit kan bijvoorbeeld bij sla snel gebeuren.

Probleem: rare vlekjes, lelijke planten, niet lekker

Zeker wanneer je dezelfde plant herhaaldelijk in water laat groeien, kun je deze problemen krijgen. In dit geval hebben de planten niet genoeg voedingsstoffen (zie artikel: nutrienten voor planten). Laat ze een paar keer in aarde groeien, of voeg plantenvoeding toe aan het water.

Probleem: planten gaan dood

Planten gaan nu eenmaal dood, en een paar verliezen is niets raars. Gaan alle planten dood, dan kan er een andere oorzaak zijn. Dit kan zijn gebrek aan voedingsstoffen, water of licht. Zijn al deze dingen in orde, dan kan er sprake zijn van vergiftiging, bijvoorbeeld doordat er afwasmiddel of zout is achtergebleven.

Behalve deze planten kun je veel andere soorten groenten en fruit laten groeien. Probeer het eens met gember of citroengras. Wat laat jij allemaal groeien? En heb je problemen, of juist tips? Deel je ervaringen in een reactie!