Kleuren mengen en ruimtelijk effect van verf en kleur

Kleur is van grote invloed op ons leven en de (leef)omgeving. Door een bewust kleurgebruik kunt u de beleving van ruimten en objecten beïnvloeden en aanpassen aan de eigen wensen. Dankzij de moderne verf-meng-technieken en kleursystemen heeft u de keuze uit duizenden verfkleuren uit de diverse kleurenwaaiers van de verschillende verffabrikanten, zodat er altijd een geschikte verfkleur samengesteld kan worden. De twee grootste verf-meng-systemen die in Nederland gebruikt worden zijn het ACC en het NCS. Het bekende RAL kleurensysteem wordt veel door architecten gebruikt en is door de internationaal gehanteerde codering -in principe- overal op een zelfde kleur te mengen.

• Het mengen van verf - De verfkleuren
• De verschillende mengsystemen voor verf
• Kleur mengen - Kleurencirkel van Johannes Itten
• Voorbeelden - Invloed van kleurgebruik in de ruimte/de woning

Het mengen van verf - De verfkleuren

In Nederland is de menging van de verfkleuren van de verschillende verffabrikanten over het algemeen gebaseerd op één van de drie bekendste systemen voor het mengen van verf, namelijk:

• ACC (Acoat Color Codification System) onder andere Trimetal, Sikkens, Flexa, Cetabever
• NCS (Natural Colour System) onder andere Sigma, Histor, Rambo, Jotun
• RAL (ReichsAusschuss für Lieferbedingungen) Duits coderingssysteem voor verf

De verschillende mengsystemen voor verf

Acoat Color Codification System - ACC

Het door Sikkens ontwikkelde kleuren mengsysteem gaat uit van een wetenschappelijke benadering bij het vaststellen en het coderen van kleuren binnen de kleurencirkel. De kleuren worden bepaald aan de hand van drie kenmerken:

• Kleurtoon.
• Verzadiging.
• Helderheid.

Zo geeft de bij de codering QO.05.10 (grachtengroen) QO de plaats op de kleurencirkel aan; de kleurtoon. 05 geeft de verzadiging, oftewel het kleurgehalte aan. Deze codering loopt van 00 tot 99. Hoe hoger het kleurgehalte, hoe hoger de codering.10 tot slot geeft de helderheid, oftewel het aandeel zwart of wit binnen de kleur aan. Hierbij geeft de codering 00 het minimum aan helderheid aan en de codering 99 het maximum. De kleur "grachtengroen" ligt op de kleurencirkel dus binnen het gebied tussen groen en blauw, met een laag zuiver kleurgehalte (05) en een geringe helderheid (10).

Natural Colour System - NCS

Het in Zweden ontwikkelde kleurmodel NCS is gebaseerd op de menselijke beleving/de gevoelswaarde van kleur en gaat uit van drie elementaire kleurparen:

• Geel en rood.
• Blauw en groen, en
• zwart en wit.

Zo geeft de codering S 3040 Y50R de kleurtoon op de cirkel aan die precies tussen rood en geel ligt. De codering Y50R duidt op 50% rood (R), hetgeen automatisch inhoudt dat er ook 50% voor de kleur geel (Y) resteert. 30 geeft de verzadiging, oftewel het aandeel grijs/wit binnen de schaal aan. Deze codering loopt van 00 (wit) tot 95 ("zwart"). 40 geeft de verzadiging, oftewel het kleurgehalte aan. Deze codering loopt van 00 tot 99. Hoe hoger het kleurgehalte, hoe hoger de codering. De kleur S 3040-Y50R ligt dus op de helft binnen het gebied tussen geel en rood, met een ondergemiddeld zuiver kleurgehalte (40%) en een bovengemiddelde helderheid (30%). Volgens deze codering zijn er honderden kleuren te mengen op de verfmengmachine.

ReichsAusschuss für Lieferbedingungen - RAL
Het in Duitsland ontwikkelde kleurensysteem kent een (beperkt) aantal kleuren die volgens een vaste standaard, nauwkeurig in het laboratorium zijn ontwikkeld en vastgelegd. Kleuren die behalve in de bouwsector de norm zijn bij kleuring van verkeersborden en leidingen binnen de industrie. De RAL-kleuren zijn ondergebracht in negen hoofdgroepen. Binnen iedere kleurgroep worden de kleuren verder uitgebouwd in nuances.

• RAL 1000 - Groen-beige tot en met RAL 1034 - Pastel-geel
• RAL 2000 - Geel-oranje tot en met RAL 2012 - Zalm-oranje
• RAL 3000 - Brandweer-rood tot en met RAL 3031 - Framboos-rood
• RAL 4001 - Rood-lila tot en met RAL 4010 - Magenta
• RAL 5000 - Violet-blauw tot en met RAL 5024 - Pastel-blauw
• RAL 6000 - Patina-groen tot en met RAL 6034 - Pastel-turkoois
• RAL 7000 - Grijs-grijs tot en met RAL 7047 - Telegrijs 4
• RAL 8000 - Groen-bruin tot en met RAL 8028 - Terra-bruin
• RAL 9001 - Crême-wit tot en met RAL 9018 - Papyrus-wit

Kleur mengen - Kleurencirkel van Johannes Itten

Primaire kleuren

Bij het mengen van kleuren zijn de primaire kleuren het uitgangspunt. Primaire kleuren kunnen niet verkregen worden door menging. Het zijn dan ook zuivere kleuren, die waar het verven betreft over het algemeen slecht dekken.

Secundaire kleuren

Mengt u twee primaire kleuren onderling met elkaar, dan ontstaan de secundaire kleuren. Door menging ontstaan onzuivere kleuren.

Tertiaire kleuren

Tertiaire kleuren zijn de meest onzuivere kleuren en bestaan uit een menging van primaire kleuren met secundaire kleuren.

Complementaire kleuren

Complementaire kleuren vindt u recht tegenover elkaar op de kleurencirkel. Complementaire kleuren versterken elkaars werking/intensiteit.

Verzadiging

De verzadiging van de kleuren wordt bereikt door toevoeging van de neutrale "kleuren".

Voorbeelden - Invloed van kleurgebruik in de ruimte/de woning

Door gebruik van kleur kunt u de beleving van een ruimte beïnvloeden. Warme kleuren zullen een ander gevoel oproepen dan koude kleuren. In onderstaand overzicht een indruk van wat de toepassing van verschillende kleuren op verschillende vlakken voor invloed kunnen hebben.

Lees verder

• Glasweefselbehang verwerken - Advies, vraag en antwoord
• Schilderen - Latex en andere muurverven
• Schilderen - Gebreken in ondergrond, verflaag en oplossingen
• Schilderen - Verf, zon, kleur en klimaat