Doorlopen van kleuren in de was: voorkomen en herstellen

Textiel kan kleurstof afgeven tijdens het wassen. Dit wordt ook wel het bloeden van wasgoed genoemd. De vrijgekomen kleurstof kan zich hechten aan ander wasgoed. Een berucht voorbeeld is de rode sok die per ongeluk in de witte was belandt, zodat je witte was met een roze tintje uit de wasmachine komt. Heb je zo’n ongelukje gehad? Geen nood, want er zijn ontkleurders waarmee je de oorspronkelijke kleur van je wasgoed kunt herstellen. Ook zijn er van allerlei tips waarmee je het doorlopen van kleuren in de was kunt voorkomen.

Lees het labeltje

Ga je nieuwe kleding of textiel kopen? Kijk dan op het waslabel. De volgende teksten kunnen een aanwijzing zijn dat de fabrikant weet dat het item niet kleurvast is:

• In koud water wassen
• Kleur kan vervagen
• Handwas
• Apart wassen
• Met gelijke kleuren wassen
• Binnenstebuiten wassen

Neem in zo’n geval altijd voorzorgsmaatregelen om te voorkomen dat je nieuwe aankoop ander wasgoed van een ander tintje voorziet.

Kies voor kleurvastheid

Geen zin in ingewikkelde wasprocedures om het ‘bloeden’ van textiel in de wasmachine tegen te gaan? Koop dan kleding die gemaakt is van een stof die kleuren goed vasthoudt, zoals polyester.

Let ook op de kleur(en) van het textiel. Heldere kleuren laten vaak eerder kleurstof los, omdat deze meer verf bevatten. Overtollige kleurstoffen kunnen dan loslaten en zich hechten aan ander textiel. Neonkleuren zijn het minst kleurvast. Daarom zullen ze langzaam maar zeker vervagen, zodat het textiel er vaal uit gaat zien. Maar ook kleuren zoals rood, blauw en groen zijn onstabiel. Was deze kleuren daarom niet samen met lichtgekleurd wasgoed.

Verder zijn er kledingstukken met een speciale wassing die de kleur van het kledingstuk bij iedere wasbeurt verder vervaagt, om het een unieke uitstraling te geven. Hierbij is het dus juist de bedoeling dat de kleur van het kledingstuk niet stabiel is. Was kledingstukken met een speciale wassing daarom het liefst apart.

Test kleurvastheid/kleurechtheid

Sommige kledingstukken blijven altijd kleur afgeven, ook als je ze na aankoop meerdere malen apart hebt gewassen. Dergelijke kledingstukken zijn niet kleurvast/kleurecht. Wil je weten of een kledingstuk of ander textiel kleur zal afgeven tijdens het wassen? Test dan een onopvallend deel van de stof (zoals de binnenkant van een zoom) op kleurechtheid. Dit kun je op verschillende manieren doen:

• Breng een beetje warm water aan op een onopvallend plekje van het kledingstuk/textiel. Leg aan beide kanten van het natgemaakte stukje stof een lapje witte stof. Druk het geheel vervolgens kort samen met een warme strijkbout. Is het kledingstuk niet kleurvast, dan zal het kleur afgeven op de witte lapjes.
• Maak een stukje witte stof nat met warm water en wrijf dit op een onopvallende plaats over het te testen kledingstuk. Verkleurt het witte lapje? Dan is het textiel niet kleurvast.
• Maak een stuk keukenpapier of een prop watten vochtig met warm water. Laat dit vijf minuten op het textiel liggen. Zijn hierna het keukenpapier of de watten verkleurd? Dan is de stof niet kleurecht.

Textiel dat niet kleurvast is, kun je het beste altijd apart of met gelijke kleuren wassen om het doorlopen van kleuren te voorkomen.

Was nieuw textiel apart

Was nieuwe kledingstukken of ander textiel altijd minimaal één keer apart, dus zonder ander wasgoed erbij. Nieuwe kledingstukken kunnen namelijk veel kleur afgeven, omdat ze vaak overtollige verfstoffen bevatten. Was het nieuwe kledingstuk net zo vaak apart totdat je ziet dat het geen kleurstof meer afgeeft aan het water. Soms staat er op het labeltje hoe vaak je het item apart moet wassen voordat het bij de andere was kan. Is dit niet het geval, dan is 5-6 keer apart wassen een veilige richtlijn om het doorlopen van kleuren te voorkomen.

Sommige fabrikanten raden aan om nieuwe kleding eerst een paar keer met de hand te wassen om het doorlopen van kleuren te voorkomen.

Was een nieuw kledingstuk altijd voordat je het gaat dragen, want nieuwe kleding kan ook kleur afgeven op bijvoorbeeld een schoudertas of iets anders dat je tegen je aan draagt. Bovendien kunnen nieuwe kledingstukken nog schadelijke stoffen van het productieproces bevatten. Draag je het zonder het eerst voor te wassen, dan kunnen deze stoffen tot huidirritatie of allergische reacties leiden.

Was met gelijke kleuren en materialen

Sorteer je wasgoed op kleur en materiaal. Was minimaal witte en bonte was gescheiden van elkaar. Zo geef je gekleurd wasgoed geen kans om je witte wasgoed een ander tintje te geven. Nog beter is het om alles met gelijke kleuren te wassen. Dus wit bij wit, pastel bij pastel, fel bij fel en donker bij donker. Als er dan een kledingstuk of ander textiel kleur afgeeft op de rest van het wasgoed, valt het niet of nauwelijks op.

Moet je dan voor iedere kleur een aparte was draaien? Nee hoor, want blauw, paars en zwart kunnen best bij elkaar. Net zoals de kleuren geel, oranje, bruin en rood prima samen gewassen kunnen worden.

Jeansstoffen staan erom bekend dat ze kleur afgeven. Was spijkerbroeken en ander spijkergoed daarom niet samen met je andere wasgoed. Het is ook verstandig om lichte en donkere spijkerstoffen apart van elkaar te wassen.

Kies het juiste wasmiddel

Gebruik aparte wasmiddelen voor de witte, bonte en donkere was. Gebruik voor handwas een speciaal wasmiddel, bij voorkeur een fijnwasmiddel.

Kies voor de gekleurde was een kleurwasmiddel, liefst met kleurbeschermers. Gebruik voor de bonte was geen waspoeder dat bleekstoffen bevat. Deze kunnen namelijk de kleur van je wasgoed verbleken of veranderen.

Zwarte of andere donkere kleding kan snel vaal worden in de was. Hierdoor kan de diepe, donkere kleur van de stof er grauw uit gaan zien. Met een speciaal wasmiddel voor de zwarte en donkere was kun je de kleuren langer mooi houden. Robijn Black Velvet bevat bijvoorbeeld een vezelconditioner die donkere kleuren beschermt. En HG zwarter dan zwart zegt vaal geworden kleuren te kunnen herstellen, zodat donkere kleuren er weer als nieuw uit gaan zien.

Gebruik voor denim een speciaal wasmiddel. Pas bij denim ook op met wasverzachter, want niet alle spijkerstoffen kunnen tegen wasverzachter.

Was op een lage temperatuur

Was nieuw textiel de eerste keer met (bijna) koud water. Zo voorkom je niet alleen het doorlopen van kleuren, maar ook het krimpen van de stof. Blijf ook hierna op een lage temperatuur wassen, bijvoorbeeld op 30 graden. Want hoe lager de temperatuur, hoe minder kleurstoffen er vrijkomen. Wassen op een lage temperatuur kan prima, want veel wasmiddelen zijn tegenwoordig ook effectief bij lage temperaturen. Let vooral bij spijkerstof op dat je niet te heet wast, want spijkerstof verkleurt snel als het te heet gewassen wordt.

Azijn

Een bekend huismiddeltje tegen het doorlopen van kleuren is azijn. Met azijn kun je sommige kleuren inderdaad fixeren. Maar wees hier voorzichtig mee, want niet alle materialen en kleurstoffen kunnen tegen azijn. Azijn kan bijvoorbeeld bamboevezels oplossen. Voeg dus geen azijn toe aan de was als er items die gemaakt zijn van bamboe inzitten. Ook kan azijn elastiek aantasten, zodat bijvoorbeeld rekbare taillebanden hun rek verliezen.

Een veelgehoorde tip is om nieuwe kleding een nachtje te laten weken in een emmer met water en azijn. Het is echter niet verstandig om kleding in stilstaand water te laten staan, want hierdoor kunnen kleuren juist gaan bloeden. Haal om deze reden dus ook altijd je natte wasgoed zo snel mogelijk uit de wasmachine als deze klaar is met het wasprogramma. Blijven natte kledingstukken te lang op elkaar liggen, dan kan de kleur van het ene kledingstuk af gaan geven op het andere. Wil je toch azijn gebruiken, voeg deze dan liever toe aan de wasmachine dan je textiel te laten weken in water met azijn.

Beperk wrijving

Zorg voor zo min mogelijk wrijving in de wasmachine. Vezels die telkens ergens tegenaan schuren in de wasmachine, krijgen minuscule, niet met het blote oog zichtbare gaatjes. Deze gebroken vezels kunnen de kleurstof die erin zat loslaten. Dit is één van de redenen van het valer worden van kleuren in de was. De vrijgekomen kleurstof kan zich vervolgens aan ander wasgoed hechten. Beperk de wrijving dus tot een minimum door zwaar wasgoed (zoals spijkerstof) apart te wassen. Sluit ook alle ritsen en knoopjes, zodat deze niet makkelijk tegen het wasgoed aan kunnen schuren. Was alles binnenstebuiten, zodat vooral de binnenkant van je kleding aan wrijving en dus kleurverlies blootgesteld wordt. Laad de wasmachine niet te vol, want hierdoor kan het wasgoed tegen de trommel aanwrijven.

Gebruik kleurendoekjes

Er bestaan speciale kleurendoekjes die je in de wasmachine kunt doen om het doorlopen van kleuren te voorkomen. Deze worden ook wel kleurenvangers genoemd. Deze doekjes werken als een kleurenmagneet. Er zitten sterk positief geladen chemische stoffen in, die de negatief geladen kleurstoffen aantrekken. Doordat vrijgekomen kleurstoffen geabsorbeerd worden door het kleurendoekje, krijgen deze niet de kans om door te lopen.

Heb je een kledingstuk dat uit verschillende kleuren bestaat? Dan kunnen kleurendoekjes het doorlopen van de ene kleur in de andere voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan een rood/wit gestreept shirtje, of aan een blauwe stof met een witte print. Er zijn verschillende merken kleurendoekjes op de markt. Voorbeelden zijn:

• Dr. Beckmann Colour & Dirt Collector Anti-Kleur Doorloop Doekjes
• Dylon Colour Catcher
• Vanish Kleurbeschermer Ultra

Een nadeel van kleurendoekjes is dat ze soms aan het raampje van de wasmachine blijven plakken, zodat ze hun werkt niet meer goed kunnen doen.

Herstellen

Nat houden

Het kan de beste overkomen: je wilt de schone was uit de wasmachine halen en ziet dat alles een zachtroze tintje heeft gekregen. Of blauw. Of groen. De boosdoener is vaak een verdwaalde rode sok, of een ander gekleurd kledingstuk dat niet in de witte was thuishoort. Of je hebt per ongeluk een nieuw kledingstuk meegewassen met de bonte was, zodat je andere wasgoed verkleurd is. Dat is balen! Gelukkig zijn er verschillende methodes en middelen die kunnen helpen om de oorspronkelijke kleur van je wasgoed te herstellen.

Komt je wasgoed verkleurd uit de wasmachine? Laat het dan nooit opdrogen. Doe je dit wel, dan krijgt de kleurstof de kans om in te drogen en zich aan het textiel te hechten. En dan krijg je de doorgelopen kleur er moeilijker weer af.

Ontkleurders

Behandel het verkleurde wasgoed zo snel mogelijk met een ontkleurder (ook wel wasredder genoemd). Hiermee kun je de oorspronkelijke kleuren van je doorgelopen wasgoed hertellen. Er zijn veel verschillende ontkleurders op de markt. Sommige ontkleurders, zoals Dr. Beckmann 3-in-1 Ontkleurder kun je voor zowel witte als gekleurde was gebruiken. Andere ontkleurders zijn speciaal ontwikkeld voor de witte was, zoals HG Ontkleurder Witte was. Of juist voor de gekleurde was, zoals HG Ontkleurder Bonte Was.

Lees de gebruiksaanwijzing van de ontkleurder goed door voordat je deze gaat gebruiken. Test gekleurd wasgoed altijd eerst op kleurechtheid voordat je het gaat ontkleuren. Is het textiel niet kleurvast, dan zal de originele kleur door het gebruik van een ontkleurder veranderen. Daarom is een ontkleurder alleen geschikt voor kleurechte stoffen. Doe bij hardnekkige verkleuringen een handwas, want dan krijg de ontkleurder langer de kans om goed in te werken dan in de wasmachine.