Tips bij problemen met je CV-installatie

Stel je voor dat op kerstavond, bij strenge vorst en met een huis vol visite, de CV-ketel in storing gaat. Probeer er dan maar snel een vakman bij te krijgen. Met tijdig periodiek onderhoud door een installateur kun je gelukkig veel defecten en storingen voorkomen. Maar zelf opletten is ook belangrijk. Wat moet je doen als de centrale verwarming onverwacht kuren geeft of een defect gaat vertonen. En wat is de oorzaak van "tikkende" radiatoren, en hoe verhelpen we dat probleem.

Geschiedenis

Vrijwel iedere woning heeft tegenwoordig een eigen (individuele) CV-ketel, maar dat was vorige eeuw geen algemeen verschijnsel. Want tot in de jaren '60 was een ouderwetse kachel in de woonkamer vaak de enige vorm van verwarming. Direct na de oorlog meestal nog een kolenuitvoering, maar in de jaren '60 en 70 ook dikwijls een oliekachel of gashaard. Toen stond ook op de scholen in ieder klaslokaal een afzonderlijke kachel, tot 1960 ook hier dikwijls nog op kolen. Toen eind jaren-60 ons aardgas uit Slochteren ter beschikking kwam, werd centrale verwarming op aardgas snel gemeengoed. Eerst dikwijls nog d.m.v. een centraal ketelhuis. Zo'n ketelhuis beschikte over een paar grote aardgasketels waarmee via een ondergronds CV-leidingnet een gehele woonwijk of compleet flatgebouw kon worden verwarmd. Op de radiatoren in de woningen werden dan warmtemeters geplaatst waarmee per woning het warmteverbruik werd geregistreerd en afgerekend. Maar op een gegeven moment kwam de individuele Cv-ketel waarmee elke huis zijn eigen warmtebron kreeg. Het enige nadeel daarvan is dat je ook zelf in de gaten moet houden of het apparaat nog wel goed functioneert, opdat je niet op het verkeerde moment in de kou komt te zitten.

Tips om er warmpjes bij te blijven zitten

Vooral bij het begin van het stookseizoen, september of oktober, is het slim om alert te zijn op eventuele mankementen aan de CV-installatie. Wat zijn zoal de meest voorkomende signalen dat er iets niet in orde is:

Leidingen en/of radiatoren maken borrelende of tikkende geluiden

Een constant licht geruis in de verwarmingsinstallatie is het bewijs dat de pomp in de CV-ketel het warme water aan het transporteren is door de CV-leidingen en de radiatoren. Een goed teken dus. Maar onregelmatige geluiden, zoals tikkende, bonkende of borrelende leidingen en/of radiatoren, duidt er vaak op dat er lucht in het systeem zit. En waar lucht is kan geen warmwater zijn, het is dus tevens energieverspilling. U dient de installatie dan te ontluchten, wat je gemakkelijk via het ontluchtingsventiel op radiatoren kunt doen met een ontluchtingssleuteltje. Het gaat als volgt:

• Zet eerst alle radiatoren met de radiatorknop volledig open.
• Stook dan de installatie goed hoog op (waardoor alle lucht in de installatie vrij komt).
• Zet de CV-ketel vervolgens uit zodat de pomp niet draait. (stekker van de ketel er uit) en dan 5 minuten wachten.
• Alle lucht krijgt dan goed de gelegenheid om zoveel mogelijk op te stijgen naar de bovenste radiatoren en/of ketel op zolder.
• Dan beginnen om eerst de ketel en de hoogste radiatoren (zolder) te ontluchten.
• Vervolgens de eerste verdieping.
• En dan de radiatoren op de begane grond.
• Daarna eventueel de installatie bijvullen met water tot de juiste druk, stekker er weer in en stoken.
• Zonodig de gehele bovenstaande procedure herhalen, want bij het vullen kan er immers opnieuw lucht in de installatie zijn gekomen.

Overigens kan een tikkend of bonkend geluid, bij vooral opwarmen en/of afkoelen, er ook op wijzen dat de radiatoren c.q. leidingen te strak gemonteerd zijn. Daardoor is er niet voldoende speling en worden leidingen+radiatoren belemmerd in hun voortdurende uitzetten en krimpen. Maar dat uitzetten en krimpen is een normaal verschijnsel bij metalen die aan temperatuurschommelingen onderhevig zijn. Die te strakke montage is meestal een klusje voor de installateur om te verhelpen. Ook kunnen sommige aluminium radiatoren, indien die uit segmenten bestaan, nog wel eens tikgeluiden geven bij het aanwarmen en afkoelen, eveneens als gevolg van uitzetten en krimpen.

Ketel werkt wel, maar levert geen warm tapwater uit de kranen

Controleer eerst of het bij slechts een waterkraan het geval is (wastafel bijv.) of bij meerdere kranen (ook de douche). Ga ook na of er wel waterdruk aanwezig is in de waterleiding, want het probleem hoeft niet alleen aan de ketel te liggen. Maar als het met de drinkwateraanvoer wel goed zit, dan is waarschijnlijk inderdaad een storing in de CV-ketel. Een kwestie nu om de gebruiksaanwijzing van de ketel te raadplegen en het advies daarin op te volgen. Maar het kan nooit kwaad de ketel te resetten of de stekker even uit-en-in het stopcontact te doen, want met een beetje geluk is daarmee de storing verholpen. Vergelijk het maar met een computer die soms ook opnieuw opgestart moet worden.

Een radiator wordt niet, of onvoldoende warm

Als een radiator niet, of niet volledig, opwarmt kan het betekenen dat er veel lucht in de radiator zit. Allereerst ontluchten dus. Helpt dat niet dan kan ook de radiatorkraan defect zijn. Dit kun je testen door van alle andere radiatoren de kranen dicht te draaien, dus behalve degene die niet warm wordt. Als de radiator nu wel warm wordt dan is de radiatorkraan niet defect, en als u bovendien ook reeds de radiator ontlucht hebt, dient u een deskundige in te schakelen.

Installatie moet regelmatig worden bijgevuld

Als de ketel aangeeft dat de waterdruk in het systeem is gedaald tot minder dan 1 bar, is er te weinig water in de CV-installatie en dient u water bij te vullen. Meestal is dit via een vulkraan onder of nabij de CV-ketel, maar soms kan er ook een vulvoorziening zijn getroffen in de badkamer of bijkeuken. Een instructieblad hoe bijgevuld dient te worden heeft u meestal wel gekregen. Als blijkt dat u vaak moet bijvullen, bijvoorbeeld vaker dan eens per 2 maanden, dan is er ongetwijfeld ergens iets lek in de installatie, waaruit water wordt verloren. Het kan gaan om een defect expansievat of een andere vorm van lekkage. Er zit niets anders op dan een deskundige te laten komen.

Neem tijdig actie

Tot zover de meest voorkomende mankementen die kunnen optreden, en waarvan het fijn is die in het begin van het seizoen te signaleren en gelijk maatregelen te nemen. Wacht niet totdat het gaat vriezen, want dan zijn storingen aan de verwarming echt heel oncomfortabel.