Huisnummers als herkenning

Een huisnummer is het nummer dat bij de gemeente geregistreerd staat en bedoeld is voor de herkenning van een bepaald gebouw zoals een huis, bedrijfspand of andere opstal. Het huisnummer vormt als zodanig een onderdeel van een adres en bevindt zich in de regel door middel van een nummerplaat op de gevel van een woning of pand. Huisnummers bestaan in de regel uit één cijfer of de combinatie van twee of drie. Soms wordt aan een huisnummer een letter toegevoegd. Ook vormen de huisnummers van bijvoorbeeld een bejaardenflat een uitzondering.

Vernummering door gemeente als herkenning adres

Hoewel er al huisnummers zijn aangetroffen in Venetië en in Rome uit het begin van de jaartelling is het gebruik pas rond 1800 algemeen verplicht gesteld door de Napoleontische regering. Tegenwoordig geschiedt de toekenning van huisnummers door de gemeente met meestal de even nummers aan de ene straatzijde en de oneven nummers aan de overzijde. Bij die toekenning is er geen sprake van een zekere relatie tussen tegenover elkaar liggende nummers. Zo hoeft bijvoorbeeld nummer 15 niet tegenover nummer 14 en 16 te liggen. De vernummering is afhankelijk van het aantal gebouwen aan elke zijde.

Uitzonderingen bij vernummeren

Een enkele keer komt het voor dat de vernummering niet voldoet aan het uitgangspunt van even en oneven nummers en heeft één straatzijde alle opeenvolgende nummers bijvoorbeeld als er aan de overzijde geen bebouwing is. Deze manier van vernummeren kan uiteraard verwarring geven. Een andere afwijking doet zich voor bij een doodlopende zijstraat die geen nieuwe nummerserie krijgt ten opzichte van de hoofdstraat. Omdat de vernummering van de hoofdstraat in de doodlopende zijstraat doorloopt krijgt die zijstraat zowel aan de ene zijde als aan de tegenover liggende zijde doorlopende even of oneven nummers.

Huisnummers vanuit het centrum

Voor het toekennen van even en oneven nummers aan de linkerzijde of de rechterzijde, gezien vanuit het stadscentrum, bestaat geen vaste regel. Binnen een bepaalde gemeente wordt dit echter wel voor alle straten consequent toegepast. Bij de vernummering van laag naar hoog wordt meestal uitgegaan van het stadscentrum waardoor verder gelegen gebouwen een steeds hoger nummer krijgen.

Toevoeging van letters

Bij flatgebouwen krijgt elk adres gewoonlijk een eigen huisnummer maar het kan ook voorkomen dat er slechts één nummer is voor alle woningen en onderscheid wordt gemaakt door een toevoeging aan het nummer. Die toevoeging bestaat meestal uit een letter te beginnen bij de eerste letter van het alfabet. Een andere veel voorkomende toevoeging van letters is ingeval er in open ruimtes woningen worden tussengevoegd terwijl de oorspronkelijke vernummering ononderbroken doorliep. Als bijvoorbeeld tussen de woningen 12 en 13 nog ruimte is voor twee woningen krijgen die nieuwe woningen de huisnummers 12A en 12B.

Samengestelde huisnummers

Een uitzondering op de toevoeging van letters is het geval bij studentenflats en bejaardenwoningen. Aan deze wordt voor alle flats en woningen slechts één nummer toegekend en bestaat de toevoeging uit eerst het nummer van de verdieping en vervolgens het kamernummer. De drie elementen waaruit zo’n nummer is samengesteld zijn dan bijvoorbeeld huisnummer 37 verdieping 2 en kamernummer 05 wat dan als totaalnummer wordt 37-205. Het komt echter ook voor dat de verdieping wordt aangegeven met een letter. In dat geval kan een studentenflat bijvoorbeeld bestaan uit huisnummer 37B05. In nieuwe woonwijken wordt soms een geheel ander systeem toegepast waarbij de wijknaam onderdeel uitmaakt van het huisnummer en de straat een nummer krijgt met daarna het eigenlijke huisnummer. De samenstelling wordt dan bijvoorbeeld Gondel 37-28.

Eigen leven leiden van huisnummers

Dat huisnummers een geheel eigen leven kunnen gaan leiden bewijst 4711 dat bekend is als merk van Eau de Cologne (Kölnisches Wasser). In de tijd dat doorlopende huisnummers werden gegeven aan een hele wijk kwamen hoge huisnummers voor zoals 4711 voor het bedrijf in Keulen waar Eau de Cologne wordt geproduceerd.

Lees verder

• Namen van mensen door de eeuwen heen