Gesjoemel met groene stroom: helemaal niet zo duurzaam?

Groene stroom is populair. We willen allemaal graag dat het goed gaat met het milieu. Overstappen naar groene stroom, is voor velen een eenvoudige manier om een steentje bij te dragen. Het aantal aanbieders van groene stroom is groot en door die marktwerking hoeft groene stroom ook niet meer veel duurder te zijn. Maar is alle groene stroom wel zo verantwoord? Hoe zit het met de zogenaamde sjoemelstroom?

Groene of grijze stroom?

Bij bijna alle energie aanbieder kun je tegenwoordig voor duurzame of groene energie kiezen. Eerst waren het slechts enkele nieuwkomers die uitsluitend duurzame energie aanboden, maar ondertussen is het al redelijk ingeburgerd. Toch kleven er wel wat haken en ogen aan deze groene stroom. Het blijkt namelijk dat lang niet alle duurzame elektriciteit inderdaad zo groen is als wordt beweerd.

Stroom is stroom

Wanneer je overstapt op groene stroom, dan is de elektriciteit die je aangeleverd krijgt niet anders dan voorheen. Stroom is stroom en de elektriciteit die je gebruikt komt gewoon uit hetzelfde netwerk als bij ieder ander. In die zin is het enigszins misleidend te stellen dat je groene stroom gebruikt. Alle opgewekte elektrische energie wordt gewoon aan het bestaande netwerk toegevoegd en vanaf dat moment is het allemaal precies hetzelfde. Tenzij je volledig los bent van het reguliere elektriciteitsnetwerk en je energie opwekt met windmolens, zonnepanelen of andere milieuvriendelijke technieken. Maar in Nederland geldt dat waarschijnlijk voor niemand.

Wat is dan groene stroom?

Het idee achter groene stroom is heel eenvoudig. Er moet de garantie bestaan, dat voor elke kilowattuur die jij als klant afneemt, er net zoveel groene stroom wordt opgewekt. Die groen opgewekte stroom krijg jij dus niet letterlijk, maar in zekere zin, kun je stellen dat je per saldo afnemer van groene stroom bent. Dus naarmate meer mensen kiezen voor groene stroom, zal de verhouding groene/grijze stroom steeds beter worden. Dit is natuurlijk een langdurig proces, maar het idee is dat je ergens moet beginnen. Want doorgaan op de oude manier, zal vroeger of later tot grote problemen leiden. Daar is de meerderheid het tegenwoordig wel over eens.

Groene stroom is big business

Groene stroom is dus wel degelijk een zinnig concept. En in deze tijd van toenemende milieubewustheid is er ook voldoende draagvlak voor deze gedachtegang. Het aantal consumenten dat voor groene stroom kiest is groeiende. Dat zien ook de aanbieders die vooralsnog alleen grijze stroom leverden. Het is daarom ook commercieel interessant om groene stroom te kunnen leveren, zodat ze ook die klanten kunnen bedienen. Maar helaas wordt dat nog te vaak gedaan op een manier die je niet zou verwachten en bovendien het tegenovergestelde is van het hele principe.

De Garanties van Oorsprong (GvO)

Sinds 2004 bestaan er zogenaamde Garanties van oorsprong certificaten. Hiermee kan een elektriciteitsbedrijf bewijzen dat elektrische energie inderdaad groen van aard is. Dus dat het opgewekt wordt met behulp van windkracht, waterkracht, zonnekracht of biomassa installaties. Zodra energie wordt opgewekt wordt bepaald of dat op een groene manier gebeurt. Zoja, dan wordt daar een GvO-certificaat voor verkregen. Deze certificaten zijn een jaar geldig. Wil een elektriciteitsbedrijf claimen dat het groene stroom levert, dan moet voor elke groene kilowattuur dergelijke certificaten hebben. Daarnaast zijn deze GvO's ook van belang voor het krijgen van subsidie (Stimuleringsregeling Duurzame Energie).

Sjoemelstroom is 'vergroende' grijze stroom

Je zou denken, dat het gebruik van de GvO's waarborgt dat alle groene energie ook echt groen is. Helaas is dat niet het geval. Wat er namelijk gebeurt, is dat deze certificaten verkocht worden op de Europese markt. Vooral in Noorwegen wordt veel groene energie opgewekt. Dit gebeurt veelal met waterkrachtcentrales. Omdat al die opgewekte Noorse energie al groen is, valt daar verder weinig mee te onderscheiden richting de Noorse consument.

De certificaten die de Noorse bedrijven dus krijgen, hebben ze zelf niet nodig. Nederlandse elektriciteitsbedrijven willen die certificaten echter maar wat graag hebben. Ze kopen ze dus op en kunnen op die manier claimen dat ze groene stroom verkopen. Dit terwijl in werkelijkheid de stroom die ze opwekken nog net zo grijs is als voorheen. Daardoor is de grijze elektriciteit dus vergroend. Het is strikt genomen niet illegaal, maar druist wel in tegen de hele idee achter de certificaten.

Maar er wordt toch wel groene stroom opgewekt?

Inderdaad wordt er voor ieder certificaat toch groene stroom opgewekt. Op Europees niveau. Het probleem is dat naarmate meer mensen kiezen voor duurzame energie, het effect zou moeten zijn dat de balans groen/grijs beter wordt. En dat de energiebedrijven dus aan de slag gaan om minder grijze en meer groene stroom op te wekken. Maar met de praktijk van het verhandelen van de certificaten verandert er helemaal niets aan deze balans. De groene energie werd immers al opgewekt. In Noorwegen. De Nederlandse consument die voor deze groene energie kiest, draagt op geen enkele manier bij aan een beter milieu. En dat is wel wat ze denken, wanneer ze die keuze maken. De overstap levert geen nieuwe zonnepanelen, windmolens of andere duurzame opwekking op.

Hoe weet je of je energie echt duurzaam is?

Als je toch graag een zinnige bijdrage aan het milieu wilt doen, moet je dus op zoek naar een aanbieder die echt groene energie opwekt en niet de certificaten op de Europese markt opkoopt. Hier.nu is een onafhankelijke stichting die als missie heeft Nederland te betrekken bij het oplossen van het klimaatprobleem. Op de site vindt je een groene stroom checker (zie ook bronnen), waarmee je eenvoudig kunt controleren van ieder leverancier hoe groen hun stroom nu eigenlijk echt is. Op die manier kun je wel bijdragen aan een beter milieu. En help je werken aan een duurzamer elektriciteitsnetwerk.

Lees verder

• Met Gaslicht.com vergelijken en overstappen: snel en veilig
• Energiekosten van je apparatuur: bedragen en berekeningen!
• Thermostaat lager zetten 's nachts: Goedkoper of juist niet?
• Enkel- of dubbeltarief: Is nachtstroom goedkoper of niet?
• Elektriciteit: over volt, stroom, vermogen en kilowattuur