Verschillen in bebouwing tussen Nederland en België

Is het je al eens opgevallen hoe in België, en vooral in Vlaanderen, er bijna geen open ruimte meer te bekennen is? En wist je dat Nederlanders het met een veel kleinere woonoppervlakte stellen dan hun Zuiderburen?

Inhoudsopgave

• Lintbebouwing
• Grote woningen en kleine woningen
• Variatie in huizen
• Historisch

Lintbebouwing

In België kom je overal lintbebouwing tegen, in Nederland is dat eerder zeldzaam. Vooral in Vlaanderen komt lintbebouwing voor langs alle grote wegen. Lintbebouwing ontstaat wanneer vele verschillende gebouwen naast elkaar gebouwd worden naast een belangrijke verkeersas. Je kan dat duidelijk merken wanneer je tussen verschillende grotere steden in België reist. Met de trein of met de auto: in België kom je bijna geen onbebouwde ruimte tegen. En dat is niet enkel omdat België een kleinere oppervlakte heeft dan Nederland, want de bevolkingsdichtheid van beide landen is best vergelijkbaar met gemiddeld 364 inwoners/m² in België en 450 inwoners / m² in Nederland. Je kan in België geen 2 à 3 kilometer reizen zonder een woning te zien langs de (spoor)weg, in het dichter bevolkte Nederland merk je veel open ruimte op tussen de steden.

In Nederland kent men dan ook een heel andere bouwtraditie. Daar wonen meer mensen midden in de stad, en minder langs de grote wegen tussen de verschillende steden in. In veel Nederlandse steden is veel hoogbouw te vinden, in België eerder weinig. In Nederland kom je dan ook grote open ruimtes tegen wanneer je reist tussen verschillende grote steden (behalve misschien wanneer je binnen de Randstad blijft).

Ook bij industrieterreinen en landbouwgebieden is dezelfde trend merkbaar. In Nederland zijn de landbouwpercelen groter, en zijn er minder boerderijen per vierkante meter landbouwgrond. In België zijn landbouwgebieden vaak opgedeeld in vele verschillende kleine percelen. Bij industrieterreinen is hetzelfde te merken: in België zijn er veel kleine industrieterreinen (elk dorp en elke gemeente heeft wel enkele verschillende kleine industrieterreinen). In Nederland werden de industriële activiteiten meer geclusterd gebouwd in grote gebieden, net zoals de landbouwgebieden.

Grote woningen en kleine woningen

Belgen wonen gemiddeld veel ruimer dan Nederlanders. Een Belgische woning beslaat gemiddeld zo'n 119 vierkante meter. In Nederland is dat gemiddelde een stuk lager met maar 75 m². Dat resulteert ook in een heel andere traditie van woningbouw. De huizen over de Belgische grens hebben vaak een veel bredere voorgevel. Ook zijn er in België, mede door de eerder vermelde lintbebouwing, veel meer vrijstaande woningen. Dat wil zeggen: woningen die niet meteen naast de buren gebouwd werden, maar waar er telkens enkele meters vrije ruimte is tussen aansluitende huizen.

Variatie in huizen

In België heerst er nog steeds een verkavelingstraditie. De "Belgische droom": als gezin in een groene gemeente wonen, in een ruime open woning die je liefst ook nog eens zelf hebt gebouwd. Er wordt daarom wel eens gezegd dat de Belg met de baksteen in de maag geboren wordt.

De bouwregels in België zijn (en waren zeker vroeger) veel losser dan in Nederland. In de groene gemeenten rond Antwerpen, zoals Schilde of Brasschaat, is dit duidelijk merkbaar: welgestelde burgers kunnen hun eigen kleine kasteeltje bouwen op een grote lap grond, in Nederland is zulke nieuwbouw moeilijk te verwezenlijken omdat de wethouders dit niet toestaan.

Die lossere reglementering in België zorgt ervoor dat er steeds minder open ruimte overblijft. Tegelijk zorgt dit er ook voor dat er een grote variatie aan bouwstijlen, grootte van gebouwen en soorten van gebouwen te vinden is in eenzelfde gemeente of wijk.

Historisch

Die verschillen ontstonden vooral historisch, maar blijven ook vandaag nog bestaan. De regels in België om te bouwen waren vroeger erg vrij, maar worden langzaam strenger, al benaderen ze geenszins de striktheid van de Nederlandse bouwregels. Intussen werd er in België zoveel open ruimte verkaveld als villawijken dat er geen weg meer terug lijkt. De enige weg vooruit: de villawijken worden langzaam steeds meer echte (stedelijke) wijken, naarmate het bevolkingsaantal blijft toenemen. Terwijl Nederlanders samen in de stad wonen in kleinere woningen, maar wel kunnen genieten van meer open ruimte rond die steden. In Vlaanderen verdwijnt de open ruimte, zoals akkers en graslanden, aan een hoog tempo. In 2014 verdwijnt dagelijks een open ruimte met de grootte van zes voetbalvelden omdat iedereen een nieuwe woning met grote tuin wilt en gemeenten blijven verkavelen. In 1985 was nog maar 11,6 procent van in totaal 1,35 miljoen hectare Vlaamse grond vol gebouwd. In 2013 was dat al 18,7 procent.