Wenskaarten: soorten ponsjes en verschillende ponstechnieken

Wenskaarten: soorten ponsjes en verschillende ponstechnieken Ponsen is een heel eenvoudige techniek waar je heel veel mee kan doen. Het enige wat je er voor nodig hebt, zijn ponsjes en deze bestaan in verschillende groottes en met heel veel verschillende thema's. Je hebt ponsjes om hoeken en randen te maken, je hebt ponsjes om concrete figuurtjes te maken en je hebt ponsen om abstracte vormen te maken. Naast de ponsen heb je ook nog gekleurd of wit papier nodig. Voeg nu een beetje creativiteit toe en je bent vertrokken! Met het stuk waar je de figuren uit geponst hebt, kan je daarna ook nog eens leuke dingen doen.

Wat is ponsen en wat heb je er voor nodig

Om te kunnen ponsen heb je een ponsje nodig en verschillende kleuren papier.

Papier

Het papier mag niet te dun zijn, anders blijft het ponsje er in haken. Het mag ook niet te dik zijn, anders geraak je er niet door en beschadig je het mechanisme van het ponsje. Ideaal is papier tussen 80 en 120 gr.

Ponsjes

Een ponsje is een plastiek toestelletje met daarin een ijzeren gedeelte. Een ponsje werkt op dezelfde manier als een perforator. Je drukt dus als het ware een figuurtje uit en op de plaats waar het figuurtje is uitgedrukt, blijft in je papier een gaatje over in de vorm van het figuurtje. De afbeelding van de uit te ponsen figuur staat op de bovenkant van het toestelletje. Om te ponsen zet je het toestelletje op een tafel of op een ander effen oppervlak. Je plaatst je blad in het gleufje en drukt met je ganse gewicht op het ponsje. Dit is de makkelijkste manier. Je kan ook uit de losse hand ponsen en het toestelletje tussen duim en wijsvinger houden. Je moet echter nogal veel macht op het ponsje zetten en wanneer je er veel moet maken, begint je duim wel serieus pijn te doen na een tijdje. Er bestaat ook zoiets als een ponsmaatje of ponsvriend. Dit is een toestel waar je je ponsje inlegt en dat werkt als een soort hefboom. Je moet dus veel minder kracht op het toestel zetten dan op het ponsje zelf. Ponsjes zijn nogal duur per stuk. Je vindt ze tegenwoordig wel meer en meer in discountwinkels maar vaak is de kwaliteit iets minder.

Creativiteit

Maar met een beetje creativiteit kan je met een paar ponsjes al leuke dingen doen. Varieer in kleur, snijd er hier en daar een stukje af, kleef er eens twee tegen elkaar of half over elkaar en je hebt weer een hoop leuke ideeën!

Soorten ponsjes

Er bestaan verschillende soorten ponsjes.

De gewone figuurponsen
Deze bestaan uit eenvoudige figuurtjes: bloemen, dieren, kerstgebonden figuren, wintergebonden figuren, figuren voor Pasen, bladeren, takjes, strikjes, hartjes, etc. Je hebt kleine ponsen, maar je hebt ook grote ponsen of jumboponsen. Je hebt ook combinatieponsen. In dit geval zit er in de pons een ijzeren schijfje met verschillende uit te ponsen figuren. Om van figuur te veranderen, draai je aan het schijfje.

Alfabet- en letterponsen
Met deze ponsjes kan je woorden of cijfers maken. Leuk om kaarten te personaliseren, de naam van de jarige er op te schrijven, zelfgemaakte wensen te creëren, de leeftijd van de jarige, data, etc.

Mozaïekponsen
Deze ponsjes zijn geometrische figuren: cirkels, vierkanten, rechthoeken, etc. Met deze ponsen kan je een soort patchwork maken. Je kan de bestaande figuren ook zelf aanpassen. Zo kan je van een vierkant bvb. twee driehoekjes maken (zie hieronder bij non-figuratieve tekeningen). Door te spelen met verschillende kleuren papier of verschillende motieven, kan je ook weer heel wat verschillende ontwerpen maken.

Silhouetponsen
Met deze ponsen pons je eigenlijk het papier rond de tekening weg. De tekening blijft dus als een silhouet over en hangt vast aan je kaart.

Hoekponsen
Hoekponsen zijn ponsen die speciaal over de hoek van het papier passen en waarmee je figuren op de hoeken kan maken. Er zijn twee soorten hoekponsen: hoekponsen waarmee je figuren in het papier maakt. Zo kan je bvb. inkepingen maken om een foto of tekening in te steken of louter decoratieve figuren op de hoeken uitponsen. De andere soort zijn ponsen waarmee je de figuur aan de buitenkant maakt, zodanig dat je een figuurtje krijgt op je hoek, bvb. een vlinder.

Afstandponsen
Deze ponsen zijn niet de kleine modelletjes, maar zijn ponsen waarbij het uit te ponsen motief op een steeltje staat. Daardoor kan je het figuurtje in het midden van je kaartje uitponsen bvb.

Randponsen
Deze meestal langwerpige ponsen laten toe om mooie randen te maken in één beweging. Er bestaan verschillende modellen, maar de meeste zien er uit als kant.

Borduurponsen
Met deze ponsen maak je kleine gaatjes die borduurpatronen vormen. Geen prikpen en matje meer nodig. Een ponsje en je kan beginnen borduren. Geen ingewikkelde patronen, maar eenvoudige tekeningen als sterretjes, bloemetjes, etc.

Ponstechnieken: gebruik maken van de uitgeponste figuren

Versiering of rand
De meest evidente manier om ponsjes te gebruiken is om figuurtjes uit te ponsen en deze te gebruiken op een kaart als versiering of als rand. Zo kan je bvb. vlinders uitponsen en ze boven een 3D-tekening kleven. Of takjes om achter een bloemetje te steken. Of bladeren om onder een boom te kleven. Of je kan bvb. bloemetjes, sneeuwmannetjes of strikjes uitponsen en er een rand van maken.

Zelfstandige figuratieve tekening
Je kan met de uitgeponste figuren ook een tekening op zich maken. Zo kan je bvb. door verschillende bloemen uit te ponsen een ruiker maken. Of je kan een zeetafereel bij elkaar sprokkelen door bvb. vissen, boten, wolken, een zonnetje, emmertjes, etc. uit te ponsen en dan op een strandtafereel te kleven. Maak een fruitmand met verschillende figuren i.v.m. fruit. Of je kan een mandala maken in verschillende kleuren en met verschillende figuren.

Zelfstandige non-figuratieve tekeningen
Je hebt ook ponsjes met geometrische figuren. Met deze geometrische figuren kan je een soort patchwork maken. Je kan bvb. allemaal vierkantjes uitponsen in verschillende soorten papier met een motief en met deze dan een vlak maken. Of je kan een compositie maken door te spelen met uitgeponste figuurtjes en negatieven. Of een mandala door de verschillende motieven in steeds groter wordende cirkels te kleven.

Symmetrische tekeningen
Door eenzelfde figuurtje verschillende malen uit te ponsen in verschillende kleuren kan je symmetrische tekeningen maken. Je kan ze zo opkleven. Of je kan de figuurtjes eerst op vierkantjes kleven van een andere kleur en met de vierkantjes een symmetrische figuur maken. Je kan ook met dezelfde pons verschillende figuurtjes maken door bvb. een stukje weg te knippen. Neem bvb. een appel. De eerste kleef je volledig op. Van de volgende knip je een stukje weg. Het lijkt of je er een stukje hebt uitgebeten. Van de volgende knip je nog meer weg. Ga zo door tot alleen het klokhuis overschiet. Of maak met blaadjes een bloemetje door ze in het rond te kleven en in het midden een pareltje te kleven.

Ponsjes om een figuur op te vullen
Met miniponsjes kan je ook een figuur opvullen. Een hartje bvb, of een vlinder. Kleef de hele figuur vol miniponsjes in dezelfde of in verschillende kleuren. Best mooi!

Mandala's
Maak mandala's door cirkels te maken met steeds dezelfde figuurtjes. Kleef figuur 1 in het midden. Daarrond figuur twee in een cirkel in een andere kleur. Daarna figuur 3 in nog een andere kleur in een cirkel. Ga zo door tot je cirkel groot genoeg is.
Maak mandala's met een bepaald thema: de zee, de winter, fruit, bloemen, herfstbladeren...

Ponstechnieken: gebruik maken van het negatief

Rand maken
Je kan ook een rand maken door figuren uit een blad te ponsen. Je krijgt dan uitsparingen met een bepaalde figuur. Bvb. een rand met vlindertjes. Ofwel laat je de rand zo, ofwel kleef je er een strook anderskleurig papier achter zodanig dat je contrast krijgt. Om een perfecte rand te krijgen zet je een streepje op de plaats waar het ponsje moet komen. Of je neemt een bepaald referentiepunt, bvb. de rand van het vorige figuurje. Zo staan alle figuurtjes op dezelfde afstand van elkaar.

Tekeningen maken met het negatief
Er bestaan afstandsponsen in de vorm van sterretjes, druppeltjes, pareltjes, etc. Dankzij de lange steel van deze ponsen kan je heel eenvoudig tekeningen maken omdat je verder op het papier kan werken. Zo kan je bvb. sterren maken over een hele hemel, vissen ponsen in de hele zee, etc. Maar je kan er ook hele mooie figuren mee maken. Hier heb je speciale patronen voor nodig. Het uiteindelijke resultaat lijkt een beetje op kant.

Embossen met het negatief
't Is niet de eerste bedoeling, maar met de negatieven van uitgeponste figuren kan je ook embossen. Je gebruikt dan eigenlijk het negatief als een embossingsmal. Leg hiervoor een blad over het negatief, leg op een ligbak en ga er met een embossingspen over. Je krijgt dan kleine geëmboste figuren. Hier kan je ook weer een rand van maken of ze gebruiken op een tekening. Je kan bvb. een achtergrond met vlindertjes embossen. Voordeel is dat je de vlindertjes kan embossen waar je wil en dat je er geen speciale mal voor moet gaan kopen.

Stempelen met negatief
Met het negatief kan je ook stempelen. Leg het negatief op een blad. Neem chalks en tamponeer door het gaatje. Je hebt nu een mooi figuurtje. Of vul het gaatje op met een beetje lijm. Strooi er daarna glitter over of gekleurd zand. Haal het negatief weg en je hebt een mooie stempelafdruk met een extraatje. Bijkomend voordeel: je smijt het negatief daarna gewoon weg. Je hoeft het dus niet af te wassen! Als dat niet handig is!

Veel plezier met het ponsen en laat je creativiteit de vrije loop! Je zal zien dat je steeds met iets nieuws op de proppen komt, zelfs met één of een paar ponsen!
© 2010 - 2024 Mapa, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Bloedgroep O-negatief: O-negatief helpt iedereenBloedgroep O-negatief: O-negatief helpt iedereenBloedbanken zijn altijd op zoek naar mensen met bloedgroep O-negatief. Dit is omdat O-negatief iedereen kan helpen. Dus…
Negatief zelfbeeld, oorzaken, gevolgen en behandelingNegatief zelfbeeld, oorzaken, gevolgen en behandelingEen negatief zelfbeeld of een laag zelfbeeld komt vaak voor. Hoe ontstaat een negatief zelfbeeld? Wat zijn de oorzaken?…
Kerstversiering zelf maken: betaalbaar, leuk en origineelKerstversiering zelf maken: betaalbaar, leuk en origineelKerst is traditioneel een dure periode. Om alles een beetje betaalbaar te houden, kan je een deel van je decoratie zelf…
De nadelen van een negatief zelfbeeldVeel mensen hebben een negatief zelfbeeld. Dit is erg vervelend, omdat een negatief zelfbeeld mensen beperkt in het dage…

Leuke kaartjes voor kinderen op kamp of schoolklassenLeuke kaartjes voor kinderen op kamp of schoolklassenTegenwoordig gaan de kinderen bijna elk jaar een weekje weg met school: bosklassen, fietsklassen, sneeuwklassen, zeeklas…
Breien: terug van nooit echt weggeweestBreien: terug van nooit echt weggeweestBreien is weer in, hoewel het nooit helemaal uit is geweest. Moderne meiden breien zelf een sjaal of een hoesje voor hun…
Bronnen en referenties
Reactie

Van Roon, 10-11-2016
In uw bericht wordt een "ponsmaatje" genoemd. waar kan dit gekocht worden? bij voorbaat dank voor uw antwoord Reactie infoteur, 11-11-2016
Hallo,

Voor een ponsmaatje kan u terecht in de betere hobbywinkel. Of u kan proberen bij webshops met hobbyproducten.

Groetjes,

Mapa

Mapa (704 artikelen)
Laatste update: 06-07-2020
Rubriek: Huis en Tuin
Subrubriek: Creatief
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.