Pot-Pourri, geur van buiten voor binnen

Een geurend mengsel van bloemen en blaadjes uit de natuur. We vinden die ouderwetse geurpotten en zakken, nu opnieuw in allerlei winkeltjes en supermarkten. Stevig verpakte bloemblaadjes in doorzichtige versierde zakjes, maar dan weer volgestopt met goedkoper materiaal zoals houtkrullen, die synthetisch gekleurd en gegeurd worden. En alternatief voor de spuitbus, maar dan toch weer op de synthetische, kant-en-klaar toer. Potpourri, een mengsel van geur, kleur en vorm uit de natuur voor binnenshuis, zouden we dat zelf niet beter verzamelen en klaar maken.
Geur is natuurlijk het belangrijkste in een potpourri, maar ook de vorm en de kleur krijgen een steeds belangrijkere functie in de moderne potpourri.

Geur-ingrediënten voor de pot-pouri.

• Bloemen van lavendel, rozen, maarts viooltje, kamperfoelie, anjers, scharlei, moerasspirea en muurbloem.
• Zaden van steranijs, venkel, roomse kervel en natuurlijke specerijen zoals kruidnagel, kardamon, en nootmuskaat.
• Stengels van engelwortel, venkel.
• Bast van kaneel
• Wortels van iris, kalmoes, nagelkruid, engelwortel, Griekse alant en gember.
• Blad van vele keukenkruiden zoals tijm, rozemarijn, salie, eucalyptus, kerrieplant, bergsteentijm, kattekruid, gagel, eglantier en citroenverbena.
• Kruid van tijm, rozemarijn, bedstro, walstro, heiligenbloem, hyssop, balsemwormkruid en zelfs boerenwormkruid of artemisia-soorten. Ook citroenmelisse, bonekruid en de vele muntsoorten mogen we niet vergeten.
• Harsen van den, mirre en wierook.

Kleur-ingrediënten voor de pot-pourri.

De overheersende kleur van gedroogde natuur is bruin en groenachtig, vooral dan van zaden, noten, stengels, schors en wortels. Deze plantendelen kunnen vooral vorm en structuur geven aan de potpourri. Ze moeten aangevuld worden met bloemen en bladeren om meer kleur te geven aan het geheel.

Bloemen:

• wit: roomse kamille
• geel: boerenwormkruid, heiligenbloem, goudsbloem, venkel
• roze en rood: bieslook, rozenkransje, rode zonnehoed, roos, bergamot
• blauw: lavendel, kaasjeskruid, korenbloem, maarts viooltje

Wortels:

• rood-bruin: meekrap
• geel: brandnetel, walstro

Zaden en vruchten:

• rood: rozebottel, zuurbes, meidoorn
• geel en oranje: citrusvruchten (heel of schil)
• zwart-blauw: jeneverbes, sleedoorn

Ingrediënten voor de vorm en structuur

Bolvormig:

Vooral zaden en vruchten zoals doornappel, jodenkers, nootmuskaat, jeneverbes, kastanje,
gedroogde dennenappels en vooral gedroogde citrusvruchten.

Lijnvormig:

Vooral stengels van o.a. Japanse duizendknoop, berenklauw, venkel en engelwortel, maar ook
de schors van kaneel.

Grillig:

Wortels van kalmoes, iris, knolspirea en alant.
Een duidelijke vorm is van belang om het friemelige van vele ingrediënten uit de potpourri te doorbreken.
Vorm en structuur verkrijg je ook door gevulde zakjes in de potpourri te verwerken, b.v. kopkussen, lavendelbol of kattenkruid in muisvorm. Of door andere producten te gebruiken zoals zeep, kaarsjes, eieren, zelfs keien, klei of aardewerk.

Extra ingrediënten om de geur vast te houden of te versterken.

Veel geurstoffen verdampen vrij snel waardoor een belangrijke functie van de potpourri, namelijk het aromatiseren van een kamer, verdwijnt. Om deze verdamping te vertragen gebruiken we geurvasthoudende stoffen of fixatieven zoals iriswortelpoeder of zwaardere etherische olie zoals patchouli, ylang-ylang en lavendel.
Het belangrijkste fixatief is het iriswortelpoeder, hoewel ook andere wortels gebruikt kunnen worden zoals kalmoes.
Minder goede fixatieven zijn gomharsen zoals mirre, Arabische gom en Benzoë-hars. De fixatieven worden meestal eerst gemengd met de etherische olie en daarna pas door de gedroogde planten gemixed.
De verpakking is natuurlijk ook van belang, zowel voor de sierwaarde als voor het vasthouden van de geur.

Natuurlijk een heel werk om al die planten te leren kennen, te zoeken en te verwerken, maar dat zou ook een deel van het plezier kunnen zijn.